PËRMBAJTJA:
Hyrje
Deklarata e Ammanit
Lista e përkrahësve të Deklaratës së Ammanit
Disa nga personalitetet e shquara të botës islame që e përkrahën Deklaratën e Ammanit
(një thirrje për unitet dhe vëllazëri mes muslimanëve)
Besimtarët s`janë veçse vëllezër të njëri-tjetrit .
Kur`an 49:10
HYRJE
Deklarata e Ammanit, e shpallur më 9 Nëntor 2004, nga ana e mbretit jordanez Abdullah bin Hussejn-it është një thirrje për tolerancë dhe unitet mes muslimanëve. Kjo vepër u ndoq nga përpilimi i tri pikave të deklaratës nga ana e më se dyqind dijetarëve të botës islame me qëllim të përkufizimit të të qenit musliman, definimit të saktë të përjashtimit nga feja (takfir) dhe përcaktimit të principeve për dekretimin e ligjeve fetare.
Ndonse është tashmë relativisht e vjetër, vendosëm ta botojmë deklaratën në fjalë me rastin e festës gjithëmuslimane të Fitër Bajramit, për t`iu bashkangjitur kësaj thirrjeje për vëllazëri, unitet dhe tolerancë mes muslimanëve dhe për ta rikujtuar atë. Thirrje kjo, që bashkë me dashurinë për të Vërtetën, e përbën thelbin e politikës sonë si redaksi.
Falënderimi i takon Zotit të botëve!
dielli.net
Deklarata e Ammanit
Me emrin e Zotit, Bamirësit dhe Mëshiruesit
Paqja qoftë mbi Profetin tonë Muhammedin dhe mbi familjen e tij fisnike
Deklarata e shpallur në Konferencën Ndërkombëtare Islamike të mbajtur në Amman të Mbretërisë Hashemite të Jordanit, me titullin:
"Islami i vërtetë dhe roli tij në shoqërinë moderne"
27-29 Xhumada 1426 pas Hixhrit
4-6 Korrik 2005 pas Krishtit
Me emrin e Zotit, Bamirësit dhe Mëshiruesit!
O njerëz! Kinie frikë Zotin tuaj që ju krijoi nga një shpirt i vetëm...
Al Nisa (Gruaja) 4:1
Në përshtatshmëri me dekretet e Imamit të nderuar, Shejhut të El-Azhar-it, Ajetollahut Suprem Sejjid Ali el Sistani, Kryemuftiut të Egjiptit, klerikëve të nderuar shiitë (Xhaferi dhe Zejdi), Kryemuftiut të Sulltanatit të Omanit, Akademisë së Jurispudencës Islame të Mbretërisë së Arabisë Saudite, Këshillit të Lartë të çështjeve fetare të Turqisë, Kryemuftiut të Mbretërisë Hashemite të Jordanit, anëtarëve të nderuar të Komitetit Kombëtar të Dekreteve të këtij shteti dhe Shejhut të nderuar Dr. Jusuf el-Karadavi...
Dhe në përshtatshmëri me atë që u përmend në fjalimin e Madhërisë së Tij Hashemite Mbretit Abdullahu i Dytë, bir i Husejnit, sovran i Mbretërisë Hashemite të Jordanit, gjatë sesionit të hapjes së kësaj konference;
Dhe në përshtatshmëri me diturinë tonë, me sinqeritet ndaj Zotit
Dhe në përshtatshmëri me atë që u prezantua në këtë konferencë nëpërmjet hulumtimit, studimeve dhe diskutimeve që u bënë
Ne, të poshtënënshkruarit, e japim miratimin tonë për atë që thuhet në vijim:
1. Konsiderohet musliman, gjithsecili që e ndjek njërën nga shkollat (medhheb) e mëposhtme të ligjit:
- katër shkollat ligjore të Sunnizmit (Hanefi, Maliki, Shafi dhe Hanbeli),
- dy shkollat ligjore të Shiizmit (Xhaferi dhe Zejdi),
- shkollën Ibadi dhe
- shkollën Thahiri
Shpallja e një personi të tillë për jobesimtar është e pamundur dhe e palejuar. Rrjedhimisht, gjaku, nderi dhe prona e tij (ose e saj) janë të paprekshme. Në të njejtën mënyrë, në përshtatshmëri me dekretin e Shejhut të El-Azhar-it, nuk është e lejuar dhe e mundur shpallja për jobesimtar e një personi që e ndjek doktrinën Eshari (Ashari) dhe e një personi që e praktikon Tasavvufin (Sufizmin) e vërtetë. Poashtu, shpallja jobesimtar e një ndjekësi të ideologjisë së pastër të Salefizmit, është e pamundur dhe e palejuar.
Në të njejtën mënyrë, ndalohet shpallja për jobesimtar e çdo grupi musliman që beson në Zot (qoftë i Madhëruar emri i Tij), në Profetin e Tij (paqja dhe bekimi qoftë mbi të), në principet e besimit, që i pranon të pesë shtyllat e Islamit dhe nuk e mohon asnjë princip të qartë të religjionit.
2. Ka më shumë gjëra të përbashkëta mes shkollave të ndryshme islame nga ç`ka dallime mes tyre. Ndjekësit e tetë shkollave të ligjit islam janë në pajtueshmëri në lidhje me principet themelore të Islamit. Të gjithë besojnë në Zotin(qoftë i madhëruar emri i Tij), që është Një dhe Pashoq; besojnë se Kur`ani është Fjala e shpallur e Tij dhe besojnë se Muhammedi (paqja dhe bekimi qoftë mbi të) është i Dërguari i Zotit për njerëzimin.
Të gjithë janë në pajtueshmëri në lidhje me pesë shtyllat e Islamit, që janë:
- dy dëshmitë e besimit,
- rituali i namazit,
- dhënia e zeqatit,
- agjërimi në muajin e Ramazanit dhe
- pelegrinazhi (Haxhxh) për në Shtëpinë e Shenjtë të Zotit
Të gjithë janë gjithashtu në pajtueshmëri në lidhje me principet e besimit, që janë:
- besimi në një Zot,
- besimi në ëngjëjt e Zotit,
- besimi në shkrimet e Tij të shenjta
- besimi në të dërguarit e Tij
- besimi në Ditën e Gjykimit dhe
- besimi në Paracaktimin hyjnor në të mirë dhe në të keqe
Dallimet mes tetë shkollave të jurispudencës islame janë vetëm në çështjet dytësore të praktikës (furu) dhe jo në lidhje me themelet dhe principet e besimit. Dallimi në çështjet e praktikës, është një mëshirë. Prej shumë kohësh ekziston thënia se dallimi në mendim në mesin e dijetarëve të islamit nuk është tjetër veçse një punë e mirë.
3. Pranimi i shkollave të jurispudencës në Islam, do të thotë ndjejka e një metodologjie themelore në çështjen e dekretimit të ligjeve. Sipas kësaj, askush nuk mund të japë dekrete fetare (fatva) pa i plotësuar kualifikimet personale që secila shkolla i parashtron për një gjë të tillë. Askush nuk mund të japë dekrete pa e ndjekur metodologjinë e shkollave të jurispudencës. Askush nuk mund të bëjë Ixhtihad absolut, të themelojë shkolla të reja të jurispudencës islame dhe të japë dekrete të papranueshme që do t`i çonin muslimanët jashtë principeve të Ligjit islam dhe të asaj që është e themeluar në shkollat e jurispudencës.
4. Thelbi i Deklaratës së Ammanit, që u bë në natën e bekuar të Kadrit në vitin 1425 pas Hixhrit dhe që u lexua me zë në Xhaminë e Hashimitëve , është ndjekja e shkollave islame të jurispudencës dhe ndjekja e metodologjive të tyre themelore. Pranimi i i shkollave të jurispudencës islame dhe promovimi i diskutimit dhe marrëdhenieve mes tyre do të sigurojë drejtësi, falje të ndersjellë, mëshirë dhe përpjekje për dialog me të tjerët.
5. I ftojmë muslimanët që t`i lënë mënjanë mosmarrëveshjet dhe të bashkohen në fjalë e në vepra duke e rikonfirmuar respektin e ndërsjellë mes tyre, duke e forcuar afinitetin mes muslimanëve dhe sheteteve të tyre dhe duke i përforcuar lidhjet vëllazërore që i bashkojnë në dashurinë e tyre për Zotin. Dhe i ftojmë që të mos lejojnë konflikte dhe ndërhyrje të jashtme mes tyre. Sepse Zoti i Madhëruar thotë:
Besimtarët s`janë veçse vëllezër të njëri-tjetrit. Andaj bëni paqe mes të afërmve tuaj, kinie frikë Zotin dhe mbase fitoni mëshirë.... Huxhurat (Kthinat) 49:10
Lavdia i takon vetëm Zotit!
Lista e përkrahësve të Deklaratës së Ammanit
- Konferenca "Islami dhe roli i tij në shoqërinë moderne", Amman (Korrik 2005), Numri i nënshkruesve: 201
- "Forumi i dijetarëve dhe mendimtarëve muslimanë", Mekke (Shtator 2005), Numri i përkrahësvce: 42
- "Konferenca e shkollave islame të jurispudencës", Universiteti Ehl al-Bejt, Jordan (Nëntor 2005), Numri i përkrahësve: 33
- Sesioni i 9-të i Këshillit të ministrave të çështjeve islame, Kuvajt (Nëntor 2005), Numri i përkrahësve: 7
- Sesioni i 3-të i jashtëzakonshëm i Organizatës së Konferencës Islamike, Mekke (Dhjetor 2005), Numri i përkrahësve: 54
- Mendimi dhe kultura moderne islame, Amman (Prill 2006), Numri i nënshkruesve: 55
- Konferenca ndërkombëtare e Akademisë së jurispudencës islame, Amman (Qershor 2006), Numri i nënshkruesve: 68
- Konference e muslimanëve të Evropës, Istanbul (Korrik 2006), Numri i përkrahësve: 157
shënim: Shumë nga ata që e përkrahën hapur ose e nënshkruan Deklaratën e Ammanit, e bënë këtë më shumë se disa herë, në raste të ndryshme. Andaj edhe ka një dallim në mes numrit total të personave dhe numrit të përkrahësve dhe nënshkruesve nëpër konferenca.
Disa nga personalitete e shquara të botës islame që e përkrahën Deklaratën e Ammanit:
- Muhammad Sajjid Tantavi
Imam i Universitetit Al-Azhar, Egjipt
Sunni Shafi`i - Ali Gomaa
Kryemufti i Egjiptit, Egjipt
Sunni Shafi`i - Ahmed Kuftaro
Kryemufti i Sirisë, Siri
Sunni Shafi`i - Said Abd Al-Hafi Al-Hixhavi
Kryemufti i Jordanit, Jordan
Sunni Shafi`i - Jusuf Al-Karadavi
Drejtor i këshillit për Sunnah dhe Sira, Katar
Sunni Hanefi - Abdullah bin Bajjah
Nënkryetar i Këshillit Ndërkombëtar të Dijetarëve muslimanë, Arabi Saudite
Sunni Maliki - Muhammed Taki Usmani
Nënkryetar i Akademisë islame të jurispudencës, Pakistan
Sunni Hanefi - Ali Hosseini Khamenei
Ajetollah Suprem dhe Lider Suprem i Iranit , Iran
Shia Xhaferi - Ali Hosseini Sistani
Ajetollah Suprem, Irak
Shia Xhaferi - Muhammed Said El-Hakim
Ajetollah Suprem, Irak
Shia Xhaferi - Mohammed Ishak El-Fajjad
Ajetollah Suprem, Irak
Shia Xhaferi - Bashir Hussein Nexhefi
Ajetollah Suprem, Irak
Shia Xhaferi - Hasan Ismail Al-Sadr
Ajetollah Suprem, Irak
Shia Xhaferi - Fazel Lankerani
Ajetollah Suprem, Iran
Shia Xhaferi - Muhammade Ali al-Tashkiri
Ajetollah Suprem dhe sekretar i këshillit për afrimin e shkollave islame të jurispudencës, Iran Shia Xhaferi - Muhammed Hussein Fadlallah
Ajetollah Suprem, Liban
Shia Xhaferi - Ali Bardakoglu
Kryetar i këshillit të çështjeve fetare, Turqi
Sunni Hanefi - Ekmeleddin Islamoglu
Sekretar gjeneral i Organizatës së Konferencës islamike, Turqi
Sunni Hanefi
Faqja zyrtare e "Deklaratës së Ammanit"
www.ammanmessage.com