PËRMBAJTJA
Baraspesha në jetën njerëzore
Shkapërderdhja
Kënaqja e instinkteve në mënyrë të lejuar
Një besim që shtrihet nga zemra drejt mendjes

Baraspesha në jetën njerëzore 

Kuptohet se është shumë me rëndësi që njeriu të mund ta zbusë këtë kafshë të egër të quajtur nefs (uni). Megjithatë, duke e bërë këtë, nuk duhet harruar se edhe kjo “kafshë” e egër ka nevojë të ushqehet . Një kafshë që duhet ta ngisni e që duhet t’ju bartë mbi shpinën e vete, duhet domosdo edhe të ushqehet ashtu si ka nevojë. Dhe nëse ju, përpiqeni ta ngisni kafshën pa i dhënë gjë për të ngrënë, kurrsesi nuk do t’ia dilni mbanë. Kjo sepse asnjë kafshë që nuk ushqehet mirë nuk ka për t’ju bartur mbi shpinën e saj. Kur njeriu humb një organ të vetin, ai e humb edhe një pjesë të mendjes së tij, sepse mendja e fuqishme gjendet në trup të fuqishëm. Ai që ka probleme me qelizat e tija nervore ose nuk do të mund të mendojë fare ose do të mendojë me mangësi. Një njeri i tillë nuk do të mund ta edukojë fëmijën e tij. Një njeri me pengesa trupore do të ketë vështirësi në faljen e namazit të natës dhe nuk do të mund të kryejë punë gjatë ditës, qoftë për veten e tij dhe qoftë për të tjerët. Ajo që duam të themi është se njeriu, po aq sa kujdeset për mirëqenien e shpirtit të tij, duhet të kujdeset edhe për mirëqenien e trupit. Gjërat e thëna më sipër janë në përshtatshmëri të plotë me mësimet e juristëve muslimanë, me dijetarët e moralit, me Kur’anin dhe me mësimet e Ehl-i Bejtit.

Atëherë çfarë duhet bërë? Çështja e parë për të cilën duhet pasur kujdes është që, edhe sikur të kemi prona dhe pasuri të kësaj bote, të mos jemi të lidhur me to në zemrën tonë, pra të mos bëhemi të prangosur nga pronat, pasuria, paratë e pozitat e përbotshme. Është krejtësisht e papërshtatshme që një njeri, i cili i përvishet një rrugëtimi shpirtëror për ta arritur afërsinë e Zotit, të jetë i lidhur dhe i dashuruar pas kësaj bote dhe gjërave e marrëdhënieve që i takojnë asaj. Kjo është fjala e Kur’anit, i cili tregon qartë se ekzistojnë njerëz që janë të zotët e një rrugëtimit të tillë të lartësuar shpirtëror, të cilët prapëseprapë shëtisin nëpër rrugë e tregje, përzihen në njerëzit e tjerë në shoqëri e bëjnë tregti edhe vetë. Por edhe përkundër kësaj, as prania e tyre në tregje, as marrëdhënia me të tjerët, as tregtia që bëjnë dhe as paraja që fitojnë nga kjo tregti nuk i pengon në përkujtimin e Zotit. Kjo tregon se ata, edhe përkundër faktit se i posedojnë këto gjëra, nuk janë të lidhur për to.

(Kjo dritë) është në shtëpi të caktuara, të cilat Zoti ka lejuar të lartësohen dhe në të cilat ka lejuar të përkujtohet emri i Tij. Në këto shtëpi madhërohet Zoti ditë e natë. Janë njerëz që as tregtia e as dëshira për fitime nuk i largon nga të përkujtuarit e Zotit, nga falja e namazit e nga dhënia e zekatit. Ata kanë frikë nga një ditë kur zemrat e vështrimet të tronditura do të jenë. (Kur’an, 24:36-37)

Siç shihet, Kur’ani Fisnik ka shprehur shumë qartë se ekzistojnë trupa të pastër e të dëlirë, të cilët kanë një pozitë të lëvduar e të pëlqyer pranë Zotit. Sipas Kur’anit, këta trupa i janë përkushtuar një rrugëtimi shpirtëror dhe kanë arritur te caku i tyre. Këta janë njerëz që e zotërojnë vetëdijen se janë në prani të Zotit dhe se Zoti i pranishëm në çdo vend e në çdo kohë është duke i vëzhguar. Thënë shkurt, këta janë njerëz që blejnë, shesin e bëjnë tregti nëpër pazare, por që këtë tregti të tyre nuk e kanë bërë një kafaz të hekurt rreth vetes dhe as pranga të lidhura rreth këmbëve. Këta janë njerëz që bashkëjetojnë me njerëzit e tjerë, që martohen e që bëjnë fëmijë, por të cilët as marrëdhëniet shoqërore me të tjerët, as martesa dhe as fëmijët nuk i bëjnë të heqin dorë nga përkujtimi i Zotit. Me fjalët e Kur’anit, pra, as tregtia që bëjnë, as marrëdhëniet me të tjerët dhe as ndonjë gjë tjetër nuk i largon nga përkujtimi i Zotit, nga falja e namazit në kohë dhe nga dhënia e zekatit. Po, këta njerëz gjenden mes njerëzve të tjerë dhe kanë marrëdhënie të ndryshme me ta. Por kjo gjendje nuk bëhet kurrsesi një pengesë për ta. Kur vjen koha e namazit, ata, me një paqe të plotë shpirtërore, kthehen drejt kibles dhe e falin namazin. Ndërkaq në kohët jashtë namazit, përqendrohen në punët e tyre të përditshme. Kjo sepse ata “kanë frikë nga një ditë kur zemrat e vështrimet të tronditura do të jenë”.

Ata janë njerëz që e mendojnë amshimin (ahiretin). Ata e mendojnë jetën e varrit, botën e ndërmjetme të berzakh-ut, ditën e ringjalljes, parajsën dhe ferrin. Kjo sepse porosia e Kur’anit është e qartë: Ti, o njeri, duhet të jetosh në këtë botë, sepse është kjo botë që ka për të të lartësuar, rruga që të çon drejt një pozitë të lartësuar kalon nëpërmjet këtyre prirjeve dhe instinkteve të brendshme që ke. Por duhet të kesh kujdes për të mos qenë i lidhur së tepërmi me ta.

Shkapërderdhja

Njëra nga pikat, për të cilat duhet pasur kujdes është edhe shkapërderdhja, ajo që në Kur’an njihet si israf. Në këtë pikë, porosia e Kur’anit është si vijon: jeto në këtë botë dhe mendo për jetën tënde aty! Përfito nga mirësitë që t’i ka dhuruar Zoti, ha nga ushqimet e shijshme dhe mbathu me veshjet e bukura. Por mos u bëj i varur nga argëtimi dhe nga qejfet. Po të bëhesh i tillë, edhe ti do të jesh në një gjendje të pashpresë, por edhe njerëzit rreth teje do t’i shtysh drejt një situate të tillë. Për të tillët flet Kur’ani në kapitullin Vaki’a, duke nisur nga vargu 41.

Sa e ligë që do të jetë në ditën e gjykimit gjendja e atyre që në këtë botë janë fundosur në të liga! Sa keq do të jenë atë ditë ata njerëz, që Kur’ani i quan njerëz të “anës së majtë”! Të tillët do të jenë në zjarrin e ferrit dhe do të kenë një dënim të ashpër:

...me një zjarr që u djeg brendinë e në ujë të përvëluar. Ata janë nën një hije nga mjegulla e zezë, që as freski sjell dhe as dobi. Kjo sepse ata ishin përhumbur në kënaqjen me pasurinë e tyre dhe këmbëngulnin në mëkate të shëmtuara. (Kur’an, 42-46)

Ata kanë kryer një mëkat të madh duke vrapuar pas dëshirave të tyre në këtë botë, duke i bërë idhuj dëshirat dhe epshet e veta, duke rënë në një humnerë morale dhe duke i shkapërderdhur mirësitë e Zotit në mënyrë të papërgjegjshme. Pikërisht për këtë do të japin llogari. Të tillët, siç thotë Kur’ani dhe siç dëshmojnë edhe mësuesit e mëdhenj të moralit, janë fundosur krejtësisht në kënaqësitë e kësaj bote.

Kur’ani Fisnik, i cili flet kështu në kontekstin e individit, ka shumë gjëra për të thënë për këtë temë edhe në kontekstin shoqëror. Ai thotë qartë se një shoqëri e dhënë pas shkapërderdhjes, argëtimit dhe kënaqësive nuk ka rrugë tjetër veçse të shkojë drejt shkatërrimit dhe fatkeqësisë. Thënë më qartë, kur në një shoqëri të rritet numri i njerëzve të shkapërderdhur e të dhënë pas argëtimit e kënaqësive, nuk ka dyshim se rendi shoqëror do të përmbyset dhe se shoqëria më në fund do të shkojë drejt fatkeqësisë dhe mjerimit. Një pijanec që pi ditë e natë nuk e dëmton vetëm veten e tij. Ai i dëmton edhe njerëzit rreth vetes dhe, kështu, edhe tërë shoqërinë. Islami thotë se shkapërderdhja nuk duhet të ekzistojë as tek individi, as tek familja dhe as tek shoqëria. Në kontekstin e shkapërderdhjes, në një mënyrë indirekte, mund të radhitet edhe të folurit e papërgjegjshëm e të tepërt, që është një gabim sipas Islamit. Po të shihet me kujdes, thashethemet, bartja e fjalëve nga një njeri tek tjetri dhe shpifjet janë zakonisht veprime të njerëzve që flasin shumë.

Në mesin e shprehive të liga, të cilat Islami i ka kritikuar (dhe që mund të përmenden në kontekstin e shkapërderdhjes) është edhe të fjeturit e tepërt. Në një hadith, kjo gjë është përmendur si vijon: Njeriu më pak i dashur pranë Zotit është ai që fle shumë dhe që të fjeturit e tepërt e ka kthyer në shprehi.

Kuptohet se ajo që kërkohet këtu nuk është që njeriu të mos flejë fare. Përkundrazi, njësoj si ushqimi dhe pija, edhe gjumi është një nevojë e trupit dhe për këtë qëllim, njeriu duhet të flejë, por të flejë aq sa ka nevojë. Ajo që ndalohet dhe që shihet si diçka e qortueshme nuk është të fjeturit aq sa ka nevojë njeriu. Përkundrazi, është të fjeturit e tepërt që është kritikuar dhe qortuar. Islami, që është një fe që nuk e pëlqen as teprimin dhe as veprimin e mangët, njësoj siç e ka kritikuar të fjeturit e tepërt, e ka kritikuar edhe njeriun që fle më pak nga ç’ka nevojë. Duhet të kihet parasysh se kjo “kafshë” e egër e quajtur nefs duhet të ushqehet e të ruhet për të mos vdekur urie. Sepse po të vdesë trupi ose nefsi, edhe njeriu, që është i varur prej tij për të rrugëtuar drejt Zotit, ka për të vdekur.

Në këtë kontekst të njëjtë është përmendur edhe ushqimi i tepërt dhe për të është thënë e njëjta: Njeriu më pak i dashur pranë Zotit është ai që ha shumë dhe që të ngrënit e tepërt e ka kthyer në shprehi.

Pra, nëse duam të përmbledhim, mund të themi se, sipas Islamit, çdo gjë e tepruar është konsideruar e shëmtuar, e qortueshme dhe e ndaluar. Atëherë çfarë është ajo që në Islam është e mirë, e pëlqyer dhe e bukur? Për ta kuptuar këtë, mjafton t’i hidhet një sy vargut vijues të Kur’anit, të cilin duhet ta kemi princip në çdo sferë të jetës. Kjo sepse një individ ose një shoqëri që sillet duke u mbështetur në principin e përmendur në këtë varg, ka për të pasur mirëqenie të përhershme. Vargu thotë:

Dhe ata që, kur shpenzojnë, as nuk shkapërderdhin dhe as nuk janë koprracë, por zënë një rrugë të mesit ndërmjet të dyjave. (Kur’an, 25:67)

Siç shihet, vargu i mësipërm na flet drejtpërdrejt ne njerëzve dhe, me një gjuhë shumë të qartë e të kuptueshme, na thotë: Mos ha as pak dhe as shumë! Mos fli as pak dhe as shumë! Mos fol as pak dhe as shumë! Dije se në çdo kohë e në çdo vend ka një rrugë të mesit dhe se duhet të jesh i kujdesshëm për ta ruajtur baraspeshën. Kur të gjendet rruga e mesit e të arrihet baraspesha, edhe qëllimi i Islamit do të jetë realizuar. Kuptohet se përmasat materiale të qenies njerëzore duhet të ushqehen, por kjo duhet të bëhet në një formë të baraspeshuar. Dhe ndërsa njeriu përpiqet të vendosë baraspeshë, ai nuk ka nevojë të shpikë gjëra të reja nga mendja. Si udhëzues në këtë drejtim mjaftojnë urdhrat e Zotit dhe të të Dërguarit të Tij (s.a.a.). Kur’ani thotë qartë:

O ju që besuat! Mos e vendosni veten tuaj para Zotit dhe të Dërguarit të Tij! Kini drojë Zotin, sepse vërtet, Ai është që dëgjon e që di gjithçka. (Kur’an, 49:1)

Ajo që thuhet është se nuk duhet të kalojmë para urdhrave të Zotit e të të Dërguarit (s.a.a.) dhe se duhet të dëgjojmë se ç’thonë Zoti dhe i Dërguari i Tij (s.a.a.) e jo uni ynë. Islami këmbëngul se në një shoqëri dhe te individët, që janë përbërës të shoqërisë, nuk duhet të ekzistojë shkapërderdhja dhe përkushtimi ndaj qejfeve, sepse këto gjëra bëhen shkas, si për shkatërrimin e individit dhe të shoqërisë, ashtu edhe për lëvizjen e njeriut drejt zjarrit të ferrit.

Kënaqja e instinkteve në mënyra të lejuara

Njëra nga temat e rëndësishme, që duhen përmendur domosdo, është mënyra se si instinktet e brendshme të njeriut mund të kënaqen në mënyra të lejuara. Feja islame thotë se njeriut duhet t’i kënaqë instinktet, që janë pjesë e qenies së tij, jo nëpërmjet mëkateve por në mënyra të lejuara dhe legjitime. Duke e shprehur këtë të vërtetë, Kur’ani thotë:

Një grup e udhëzoi drejt të mirës, ndërsa një tjetër e meritoi devijimin. Ata i morën djajtë e tyre për miq të tjerë veç Zotit dhe menduan se janë në rrugë të drejtë. (Kur’an, 7:30)

Siç shohim, në vargun e mësipërm, Zoti i Madhëruar na kërkon të jemi njerëz me karakter, të jemi të dëlirë, të pastër, të veshur mirë, seriozë e të sjellshëm dhe gjithnjë ta ruajmë këtë gjendje të vetes, jo duke i ndjekur instinktet tona por duke e bërë këtë në mënyrë të lejuar.

Hz. Aisheja thotë: I Dërguari i Zotit, para se të dilte prej shtëpie, e kontrollonte njëherë pamjen e tij, turbanin dhe xhyben. Ndonjëherë e pyesnin në duhej të stolisej edhe mashkulli, ndërsa ai përgjigjej: “Nuk dua të bëhem mjet thashethemesh për njerëzit.”

Sipas kësaj, njeriu nuk duhet t’u japë mundësi armiqve të vet dhe të bëjë veprime që do t’u pëlqenin atyre. Ndaj Kur’ani Fisnik thotë:

O bijtë e Ademit! Kur të shkoni në xhami, vishuni e stolisuni, dhe hani e pani, por pa shkapërderdhur, sepse vërtet Zoti nuk i do të shkapërderdhurit. (Kur’an, 7:31)  

Një varg tjetër kur’anor mbi këtë temë është vargu vijues:

Thuaj: “Kush është ai që i ndalon bukuritë dhe begatitë e mira e të dëlira që Zoti i ka krijuar për robërit e Tij?” Thuaj: “Këto gjëra janë të lejuara për besimtarët në këtë botë, ndërsa në botën tjetër, vetëm atyre do t’u takojnë. (Kur’an, 7:32)

Siç shihet, begatitë që Zoti i ka krijuar për këtë botë nuk i takojnë vetëm një grupi të caktuar. Të gjithë njerëzit janë të barabartë në shfrytëzimin e tyre dhe në përfitimin prej tyre. Megjithatë, në ditën e gjykimit, këto të mira do t’u takojnë vetëm atyre që janë të vetëdijshëm për përgjegjësinë e tyre karshi Zotit dhe, si shërbëtorë të mirëfilltë të Tij, u binden urdhrave dhe ndalesave të Zotit. Vargu i mësipërm, në një mënyrë të tërthortë, i kritikon të gjitha prirjet asketike, të cilat thonë se njeriu nuk duhet t’i shijojë mirësitë e kësaj bote dhe ta bëjë trupin e vet të vuajë.

Edhe në vargun që vjen pas vargut të përmendur më sipër, thuhet:

Vërtet Zoti nuk ju ka ndaluar tjetër veçse sjelljen e shëmtuar e të pahijshme, mëkatin, rebelimin e padrejtë, idhujtarinë kundrejt gjërave, për të cilat Ai nuk ka shpallur kurrfarë dëshmie, dhe të thënët për Zotin një gjë që nuk e dini. (Kur’an, 7:33)

Veçanërisht pjesa e fundit, ajo që ka të bëjë me “të thënët për Zotin një gjë që nuk e dini” është një fjali që duhet të ngulitet në mendjet e të rinjve dhe mbi të cilën duhet të përsiaten gjatë.

Në këtë kontekst mund ta përcjellim edhe një ndodhi, që transmetohet nga Hz. Aisheja. Përcillet se ajo një ditë pa një grua në rrugë, që ishte veshur rreckosur dhe pa shumë kujdes. Aisheja e pyeti: “A nuk ke një burrë?” Ajo iu përgjigj se kishte. Atëherë Aisheja e pyeti sërish: “Në është kështu, përse je veshur kështu shëmtuar? Përse nuk je veshur bukur e stolisur, si i shkon për shtati një gruaje?”

Gruaja iu përgjigj: “Burri im më ka lënë dhe shkoi në shkretëtirë, sepse është betuar të mos prekë më grua në jetën e tij. Po kështu, një mik i tij është betuar se nuk ka për të ngrënë më ushqime të shijshme, ndërsa një mik i tretë i tyre është betuar se nuk ka për t’u përzier me njerëzit e tjerë në shoqëri.” Pas kësaj bisede, Aisheja shkoi tek i Dërguari i Zotit (s.a.a.) dhe ia rrëfeu ndodhinë. I Dërguari i Zotit (s.a.a.), i cili u zemërua tej mase me atë që dëgjoi, doli me të shpejtë nga shtëpia për të shkuar në xhami e për t’i paralajmëruar njerëzit kundër kësaj sjelljeje. Dalja e tij ishte aq e vrullshme, sa xhybja i rrëshqiti nga shpatulla dhe njëri krah i saj i shkonte zvarrë për toke.

Ajo që duam të theksojmë me këtë shembull, është se gruaja, për shembull, duhet të jetë e pastër dhe e stolisur, por vetëm për të shoqin. Kjo është pika për të cilën duhet pasur kujdes. Pra një grua duhet të ketë kujdes që të mos jetë në shoqëri me veshje që do t’i zgjojnë epshet e meshkujve të tjerë. Pra ajo duhet të jetë e kujdesshme në veshjen dhe në sjelljen e saj.

Sipas Kur’anit, kënaqja e epsheve nëpërmjet mëkatit, nëpërmjet zinasë, nëpërmjet vështrimit me epsh të personave të huaj është një gjë e gabuar. Një kënaqje e tillë e epshit vetëm sa i sjell shkatërrim dhe mjerim njeriut dhe e çon atë drejt humbjes. Kënaqja e instinktit nuk duhet të jetë nëpërmjet padrejtësisë së bërë të tjerëve dhe as nëpërmjet bindjes dhe nënshtrimit karshi dëshirave dhe djallit.

Zoti na ruajtë nga të shfaqurit e mendimeve tona si të ishin mësimet e Islamit, nga prezantimi i një gjëje krejt të huaj si diçka që buron prej Islamit dhe nga të kënaqurit e dëshirave dhe ambicieve tona duke përhapur fjalë të tilla në shoqëri!

Për të përmbledhur, Islami na kërkon që t’i kënaqim instinktet tona, por këtë ta bëjmë duke ndenjur larg rrugëve të ndaluara. Siç kemi shprehur tashmë, njeriu është një qenie dydimensionale dhe, si rrjedhojë, duhet t’i kultivojë të dy këta dimensione. Pika që duhet theksuar me ngulm është që të jemi të kujdesshëm për të mos u lidhur me dashuri pas kësaj bote. Të qëndruarit larg shkapërderdhjes është një mënyrë për të mos mëkatuar në këtë drejtim.

Një besim që shtrihet nga zemra drejt mendjes

Ne, si besimtarë, kemi vendosur të mos u lëshojmë pe lidhjeve materialiste, të mos prangosemi me prangat e dashurisë për këtë botë e të jetojmë duke mos u lidhur me zinxhirët e epsheve, duke qëndruar larg të gjithë mëkateve. Me fjalë të tjera, ne duam ta marrim nën kontroll dimensionin material të qenies sonë. Puna që duam të bëjmë është shumë e rëndësishme dhe po kaq e vështirë. E kush mund t’ia dalë mbanë të bëjë një gjë të tillë? A thua ne vetë? Ose mos vallë mendja jonë, ndërgjegjja jonë morale, shoqëria ose ligji? A thua është e mundur të merret nën kontroll ky zjarr i egër dhe përvëlues, po të mos jetë besimi në Zotin?

As mendja, as ndërgjegjja morale, as dituria e njeriut, as ligji dhe as njohuria shkencore nuk mund të bëjnë një gjë tillë. Ekziston vetëm një fuqi që mund ta marrë nën kontroll këtë “kafshë të egër”, t’ia japë dizgjinët e tij shpirtit njerëzor e t’i thotë “fluturo tani drejt atij vendi pranë Zotit që i thonë parajsë”. Ka vetëm një faktor që mund ta bëjë këtë gjë dhe ai nuk është tjetër veçse besimi që arrihet duke përkujtuar Zotin në thellësitë e natës, nëpërmjet adhurimit dhe lutjeve të shumta. Këtë mund ta bëjë vetëm një besim që rrënjosët thellë në zemrën e njeriut nëpërmjet të drejtuarit Zotit në errësirën e natës, pa kushte e pa kufizime, dhe me një prani të plotë të zemrës, një besim që buron nga adhurimi i Zotit dhe që, si pasojë e shërbimit të bërë të tjerëve, zë vend në zemër dhe aty lëshon rrënjë. Pikërisht këtë e kanë quajtur një besim “që buron nga zemra dhe lëviz drejt mendjes”. Me fjalë të tjera, flasim për atë që, në një lutje të tijën, Imam Zejnu’l-Abidini (a.s.) e kërkon nga Zoti:

Zoti im! Të kërkoj një besim që do të nisë nga zemra ime e do të shtrihet drejt mendjes...

Kuptohet, jo gjithmonë besimi buron nga zemra dhe lëviz drejt mendjes. Ndonjëherë, besimi zë fill te mendja dhe pikërisht për këtë flet Mulla Sadra në Esfar-in e tij.

Zemra e ka besuar Zotin dhe amshimin, por ky besim nuk është një besim që vjen si pasojë e dëshmive dhe argumenteve. Përkundrazi, ky besim vjen nëpërmjet një marrëdhënieje ndërmjet robit dhe të Zotit dhe nëpërmjet afërsisë së tij me Zotin. Nëpërmjet afërsisë me Krijuesin dhe nëpërmjet përforcimit të marrëdhënies ndërmjet Atij dhe robit, edhe besimi në zemër ka për t’u bërë më i rrënjosur. Vetë Kur’ani thotë se ky faktor, pra besimi, është i mjaftueshëm për ta mbajtur nën kontroll nefsin, jo vetëm në shkallët sipërore të hakk el-jakin dhe ilm el-jakin-it, por edhe në shkallët shumë më fillestare të rrugëtimit shpirtëror. Lum për atë që arrin një shkallë të tillë kontrolli mbi nefsin e tij!

Kuptojmë, pra, se njeriu, gjatë gjithë jetës së tij ka nevojë për një përpjekje që do ta krijojë e mbajë gjallë këtë fuqi kontrolluese të quajtur besim (ar. iman). Për sa kohë që njeriu nuk e ka këtë fuqi, asgjë nuk mund ta kontrollojë njeriun, gjegjësisht instinktin e tij. Nëse në zemrën e njeriut nuk lëshon rrënjë besimi, njeriu ka për ta shkelur çdo ligj që i vihet para. Nëse besimi nuk ka lëshuar rrënjë, edhe sikur i gjithë njerëzimi të bëhet bashkë, nuk ka për ta sjellë në rrugë të drejtë një grua të pamoralshme. Edhe po t’i qëndrojë mbi kokë gjithë ditën i shoqi, një grua e pamoralshme ka për ta bërë atë që e ka bërë shprehi për veten dhe ka për të gjetur një mundësi për këtë gjë. Kush mund ta marrë nën kontroll një njeri të tillë? Këtë mund ta bëjë vetëm ajo fuqi kontrolluese e quajtur besim, gjegjësisht ai besim që është i rrënjosur thellë në zëmër.