Përmbajtja:
1. Lindja e Islamit dhe shpallja e profetësisë nga ana e Muhammedit (s.a.v)
2. Myslimanët e hershëm dhe përndjekja e tyre 
3. Dy shpërnguljet e myslimanëve për në Abisini (vitet 615-616) 
4. Hamza e pranon Islamin (viti 615) 
5. Konvertimi i Umarit në Islam (viti 616) 

1. Lindja e Islamit dhe shpallja e profetësisë nga ana e Muhammedit (paqja qoftë mbi të e mbi familjen e tij) 

Kur Muhammedi ishte 40 vjeç, ai nëpërmjet engjëllit Xhibril (Xhebrail ose Gabriel) u urdhërua nga Zoti që t’ua shpallte Njëshmërinë e Tij politeistëve dhe të gjithë botës e t’i sillte sihariqe paqeje një njerëzimi të shkatërruar. Pas këtij urdhri, Muhammedi e nisi lëvizjen e tij të quajtur “Islam”, e cila do ta ndryshonte përgjithmonë historinë e njerëzimit.

Para se të vinte kjo thirrje e Zotit, Muhammedi kishte krijuar një shprehi të të kaluarit një pjesë të gjatë të kohës së tij në përsiatje dhe meditim. Për të qenë larg nga pengesat e jashtme,  shpesh shkonte në një shpellë malore të quajtur Hira, rreth 5 km larg Mekkes, ku i kalonte ditët e gjata të verës. Ishte pikërisht në shpellën Hira që një ditë iu shfaq engjëlli Xhibril dhe ia solli lajmin se Zoti e kishte zgjedhur atë për të qenë i Dërguari i Tij i fundit për botën dhe për ta nxjerrë njerëzimin nga mëkatet e gabimet drejt dritës së Udhëzimit, të Vërtetës dhe Diturisë. Xhibrili pastaj i urdhëroi Muhammedit t’i “lexonte” (ose recitonte) [1] vargjet në vijim:

Lexo me emrin e Zotit tënd që krijoi! Që e krijoi njeriun nga një gjak i mpiksur... Lexo, se Zoti yt është më bujari! Ai ia mësoi njeriut pendën. Ia mësoi atë që s’e dinte... 

Këto janë pesë vargjet e para të Shpalljes, të cilat iu zbritën Muhammedit në natën që njihet si “Nata e Fuqisë” (Lejletu’l-kadr) ose “Nata e bekuar” në muajin e Ramazanit (muaji i nëntë i kalendarit islamik), në vitin 40 pas vitit të Elefantit. Këto janë pesë vargjet e para të kapitullit 96 të Kur’anit. Emri i kapitullit është “Ikre” (Lexo!) ose “Alak” (Gjaku i mpiksur).

Sipas traditës, “nata e fuqisë” ose “nata e bekuar” është në dhjetë ditët e fundit të muajit të Ramazanit, me mundësinë më të madhe që të jetë në datat 21, 23, 25 dhe 27 të atij muaji.

Në lidhje me përshkrimin e pranimit të shpalljes së parë nga Muhammedi, sunnitët dhe shiitët kanë këndvështrime të kundërta. Sipas traditës sunnite, shfaqja e Xhibrilit e befasoi Muhammedin dhe kur ky i urdhëroi të lexonte, Muhammedi tha: “Unë s’di të lexoj.” Kjo u përsërit tri herë  me radhë dhe secilën herë që Muhammedi i thoshte engjëllit se nuk dinte të lexonte, ai ia shtrëngoi gjoksin. Më në fund, Muhammedi arriti t’i përsëriste pesë vargjet, engjëlli e la të lirë dhe u zhduk.

Kur Xhibrili u largua, Muhammedi, i cili tashmë ishte “emëruar” i Dërguar i Zotit, zbriti nga shpella Hira dhe u kthye në shtëpi në një gjendje të tmerruar. Ai po dridhej i tëri dhe sapo hyri në shtëpi, i kërkoi të shoqes, Hatixhesë, ta mbulonte me një batanije. Kur i kishte kaluar pak shqetësimi, ai i rrëfeu të shoqes për këtë takim të çuditshëm me Xhibrilin në shpellën Hira.

Rrëfimi tradicional sunnit i ngjarjes jepet në një artikull të Dr. Shejh Ahmed Zeki Ham’madit, të titulluar “Kini shpresë!”, në revistën mujore “Horizonte islame” të Shoqërisë Islame të Amerikës Veriore në Plainfield Indiana. Ky shkrim i botuar në vitin 1987, thotë:

“Në periudhat e hershme të shpalljes, Profeti (paqja qoftë mbi të) kishte frikë se vizionet që i përjetonte mund të ishin një magji e bërë ndaj tij, e cila ia rrezikonte mendjen, ia prishte qetësinë dhe e shqetësonte shpirtërisht. Ai kishte frikë se ndonjë xhind mund ta kishte prekur. Këtë ia shprehu Hatixhes. Frika e tij shkoi deri aty (dhe mos u habitni me pjesën vijuese që është një hadith i marrë nga Sahihu i Buhariut!!!) sa mendonte se do të ishte më mirë t’ia merrte jetën vetes sesa të ishte viktimë e magjisë së zezë... 

Por sipas burimeve shiite, Muhammedi jo vetëm që nuk ishte i habitur dhe i trembur nga pamja e Xhibrilit, por e mirëpriti atë sikur të ishte duke e pritur prej kohësh. Xhibrili ia solli Muhammedit lajmin se Zoti e kishte zgjedhur për të qenë Profeti i tij i fundit për njerëzimin dhe e uroi për këtë nder që ishte nderi më i madh që mund t’i bëhej një të vdekshmi.

Muhammedi nuk dyshoi aspak në pranimin e profetësisë dhe as që i erdhi vështirë t’i përsëriste vargjet e para të Shpalljes. Ai i lexoi ose i përsëriti ato pa ndonjë mundim dhe në mënyrë krejt spontane. Në të vërtetë, Xhibrili nuk ishte një i huaj për të njësoj siç nuk ishte i huaj edhe fakti se arsyeja e ekzistencës së tij ishte përmbushja e misionit që Zoti ia kishte ngarkuar mbi supe. Ai ishte i vetëdijshëm për qëllimin e tij edhe para shfaqjes së Xhibrilit. Ky i fundit vetëm sa ia dha sinjalin se duhej të fillonte.

Shiitët, gjithashtu, besojnë se Xhibrili nuk kishte nevojë fare t’ia shtrëngonte gjoksin Muhammedit që ky i fundit të mund të lexonte. Kjo do të ishte një mënyrë krejt e çuditshme dhe e pakuptimtë. Ata gjithashtu besojnë se Muhammedi, as edhe në çastet më të vështira të jetës së tij, nuk mendoi të bënte vetëvrasje dhe as që e pati ndjesinë se ishte i prekur nga magjia ose nga e liga.

Muhammedi u ndje i shqetësuar për shkak të vështirësisë së punës që e priste. Ai e kishte të qartë se në këtë rrugë do të duhej të përballej me kundërshtimet masive dhe kokëforta të paganëve të të gjithë botës. Shqetësimi i tij ishte i dukshëm dhe ai u largua nga shpella i zhytur në mendime. Pastaj i kërkoi Hatixhes ta mbulonte me një batanije dhe filloi t’ia rrëfente ngjarjet në shpellën Hira.

Kur Hatixheja e dëgjoi këtë rrëfim, e qetësoi me fjalët e saja. Ajo tha: “O biri i xhaxhait tim! Ji i lumtur! Zoti të ka zgjedhur ty si të Dërguarin e Tij. Ti je gjithmonë i sjellshëm me fqinjët, i dobishëm për të afërmit, bujar me jetimët, me vejushat e me të varfrit dhe miqësor me të huajt. Zoti nuk ka për të të lënë në baltë..”.

Muhammedi, i cili ishte i shqetësuar nga përgjegjësia e madhe që Zoti ia kishte ngarkuar mbi supe, u qetësua me fjalët e të shoqes. Ajo e qetësoi atë dhe e bindi se me ndihmën e Zotit, ai do t’i përmbushte këto përgjegjësi dhe do t’i tejkalonte vështirësitë.

Pas një kohe të shkurtër, Xhibrili iu shfaq përsëri në shpellën Hira dhe ia shpalli vargjet në vijim:

O i mbështjellur! Ngrihu dhe paralajmëro! Dhe madhëroje Zotin tënd! (Kur’an 74: 1-3) 

Urdhri hyjnor për “t’u ngritur e paralajmëruar” ishte shenjë për Muhammedin (i cili atë çast ishte i mbështjellë me një batanije) se duhej të fillonte me punën e tij. Xhibrili ia tregoi atij detyrat e tija, ndër të cilat më e rëndësishmja ishte shkatërrimi i idhujve dhe ngritja e flamurit të “Njëshmërisë” (Teuhidit) së Krijuesit në të gjithë botën. Ai duhej ta ftonte njerëzimin drejt fesë së vërtetë, drejt Islamit që nuk ishte tjetër veçse dorëzimi në duart e Zotit dhe të dëshmuarit se Muhammedi është i Dërguari i Tij.

Atë mbrëmje Muhammedi u kthye në shtëpi, i vendosur dhe i vetëdijshëm për detyrën që kishte dhe për faktin se duhej të fillonte me përhapjen e Islamit nga shtëpia e tij. Muhammedi i rrëfeu Hatixhes për shfaqjen e dytë të Xhibrilit dhe për detyrimin që ia kishte përcjellë në lidhje me ftesën e njerëzve në Islam. Për Hatixhen, jeta e deriatëhershme e të shoqit dhe morali i tij i pastër ishin një shenjë e pakundërshtueshme e faktit se ai ishte një i dërguar hyjnor. Andaj ajo pa mëdyshje e pranoi Islamin. Në të vërtetë, ndërmjet saj dhe Islamit ekzistonte një “afinitet ideologjik” që më herët. Andaj, kur Muhammedi ia përshkroi Islamin, ajo e “njohu” menjëherë dhe e pranoi pa asnjë mëdyshje. Ajo besonte se Krijuesi ishte Një dhe se Muhammedi ishte i Dërguari i tij, andaj tha:

“Dëshmoj se s’ka zot tjetër veç Zotit (Allahut) dhe dëshmoj se Muhammedi është rob i Zotit dhe i Dërguari i Tij”.

Me këtë Muhammedi e kishte fituar tashmë ndjekësen e tij të parë, Hatixhen. Ajo ishte e para që e dëshmoi Njëshmërinë e Krijuesit dhe e para që e dëshmoi profetësinë e Muhammedit. Ajo ishte e para myslimane.

Muhammedi ia “prezantoi” Islamin Hatixhes. Ai ia shpjegoi kuptimin e Islamit dhe e udhëzoi drejt kësaj rruge. Nderi i të qenit personi i parë në botë që e dëshmoi Njëshmërinë e Zotit dhe profetësinë e Muhammedit, i takon përjetësisht Hatixhes.

 

F.E. Peters

Ajo (Hatixheja) ishte personi i parë që e pranoi vërtetësinë e shpalljes së Muhammedit dhe e para nga besimtarët pas vetë Profetit. Ajo e përkrahu Muhammedin gjatë viteve të para të vështira të ligjërimeve të tija publike dhe, gjatë njëzet e pesë vjetëve të martesës së tyre, ai nuk mori grua tjetër. Marrëdhënia e tyre, sipas çdo logjike standarde, ishte një lidhje dashurie po aq sa ishte një bashkëjetesë mes dy partnerësh... (“Commonwealth-i i Allahut”, botuar në Nju Jork).

 

Siç thamë edhe më sipër, në këtë kohë Ali ibn Ebu Talibi jetonte me “prindërit” e tij të dytë, Muhammedin dhe Hatixhen. Dy djemtë e tyre, Kasimi dhe Abdullahu, kishin vdekur që në fëmijëri. Pas vdekjes së tyre, ata e adoptuan Aliun, i cili ishte pesë vjeç kur iu bashkëngjit familjes dhe i kishte mbushur tashmë të dhjetat kur Muhammedit i erdhi shpallja. Muhammedi dhe Hatixheja e rritën dhe e edukuan atë. Në vitet që do të vijonin, do të shihej se Aliu ishte një “produkt” i mrekullueshëm i kujdesit dhe i edukatës që ia dhanë Muhammedi dhe Hatixheja.

 

Sir William Muir

Fill pas rindërtimit të Qabes, Muhammedi u ngushëllua për humbjen e të birit Kasimit duke e adoptuar Aliun, djalin e mikut dhe mbrojtësit të tij Ebu Talibit. Aliu, i cili asokohe nuk ishte më shumë se pesë ose gjashtë vjeç, mbeti përgjithmonë me Muhammedin dhe ndërmjet tyre ekzistoi përherë një dashuri si mes prindit dhe fëmijës... (“Jeta e Muhammedit” botuar 1877, Londër).

 

Ngase Aliu ishte pjesëtar i familjes së Profetit, në mënyrë të pashmangshme ishte i pari nga meshkujt që do ta pranonte mesazhin e Islamit. Ai dëshmoi se Zoti është Një dhe se Muhammedi është i Dërguari i Tij dhe me plot dëshirë qëndronte prapa Muhammedit gjatë adhurimit të Zotit. Që atëherë, Muhammedi nuk u pa në lutje përveç me Aliun pranë tij. Ky djalosh do t’i mbante mend edhe vargjet e Kur’anit si dhe rrethanat në të cilat ato do të shpalleshin. Andaj mund të thuhet se ai u rrit bashkë me Kur’anin. Në të vërtetë, Aliu dhe Kur’ani u “rritën” së bashku si “binjakë” në shtëpinë e Muhammed Mustafa-së  dhe Hatixhe’tul Kubra-së.

Profeti i Zotit e gjeti myslimanen e parë në personin e Hatixhes dhe myslimanin e parë tek Ali ibn Ebu Talibi. 

Muhammed ibn Is’hak

Aliu ishte mashkulli i parë që i besoi të Dërguarit të Zotit, që fali namaz me të dhe që e besoi porosinë hyjnore, kur ishte akoma një djalë dhjetëvjeçar. Zoti e zgjodhi atë që të rritej nën kujdesin e Profetit edhe përpara se të lindte Islami. (“Jeta e të Dërguarit të Zotit”)

 

Muhammed Husejn Hajkal

Aliu ishte asokohe i riu i parë që hyri në Islam. Ai u ndoq nga Zejd ibn Harithe-ja, shërbëtori i Muhammedit. Për një kohë, Islami mbeti i kufizuar brenda katër mureve të shtëpisë së tij. Përveç vetë Muhammedit, të konvertuar në fenë e re ishin edhe e shoqja, kushëriri i tij dhe shërbetori i tij...  (“Jeta e Muhammedit”, botuar në Kairo, 1935)

 

Marmaduke Pickthall

E para nga ndjekësit e Muhammedit ishte e shoqja Hatixheja. I dyti ishte kushëriri i tij i parë Aliu, të cilin e kishtë birësuar dhe i treti, shërbetori i tij Zejdi, një skllav i liruar.. (“Fjala hyrëse e përkthimit të Kur’anit”, botuar në Lahore, Pakistan, 1975).

 

Siç mund të kuptohet nga tekstet e mësipërmet, “dëshmitari” i tretë i Islamit ishte Zejd bin Harithe, ish-skllavi i Muhammedit dhe asokohe pjesëtar i familjes së tij.

 

Tor Andre

Zejdi ishte ndër të parët që e pranuan Islamin. Më saktë, ai ishte i treti pas Hatixhes dhe Aliut (“Muhammedi, njeriu dhe besimi i tij”, botuar 1960).

 

Ali ibn Ebu Talibi ishte mashkulli i parë që e pranoi Islamin dhe ky është një fakt i padiskutueshëm. Allame Muhammed Ikbali, poeti filozof i Indo-Pakistanit, e quan atë jo vetëm “mysliman të parë” por edhe “më të mirin e myslimanëve”.

 

Ibn Is’hak

Jahja ibn Eshath el-Kindiu përcjell nga i ati dhe ai nga gjyshi i tij, Afifi, i cili thotë: “Abbas ibn Abd’ul-Muttalibi ishte një miku im, i cili shkonte shpesh në Jemen për të blerë erëza që i shiste pastaj. Kur isha me të në Mina, erdhi një njeri, i cili mori abdest, u ngrit dhe u fal. Pastaj erdhi një grua, e cila e bëri të njëjtën. Më në fund erdhi edhe një djalosh që i afrohesh burrërisë, u pastrua dhe filloi të falej pranë të parit. Kur e pyeta Abbasin se ç’ishte ajo që po shihja, ai tha se ishte nipi i tij Muhammedi, djali i Abdullahut, i cili thoshte se ishte i Dërguari i Zotit. Tjetri ishte Ali ibn Ebu Talibi, djali i vëllait të tij të madh dhe e treta ishte gruaja e Muhammedit, Hatixheja, e bija e Khuvejlidit, e cila e ndiqte në këtë fe të tijën”. Pasi u bë mysliman dhe besimi zuri vend në zemrën e tij, Afifi tha: “Ah sikur të isha unë i katërti!” (Jeta e të Dërguarit të Zotit).

 

I katërti që e pranoi Islamin ishte Ebu Bekri, një tregtar mekkas. Në fillim, Muhammedi e shpallte fshehurazi Islamin nga frika e armiqësisë së idhujtarëve. Ai i ftonte vetëm ata njerëz që i njihte personalisht. Përcillet se me përpjekjet e Ebu Bekrit, myslimanit të katërt, edhe disa mekkas të tjerë u bënë myslimanë. Ndër ta ishin Osman bin Affani, Kalif i ardhshëm i myslimanëve, Talha ibn Ubejdullahu, Zubejr ibn Avvami, Abdurrahman bin Aufi, Sa’d bin Ebu Vakkasi dhe Ubejdullah ibn Xherrahu. Për një kohë të gjatë, myslimanët ishin të paktë në numër dhe nuk guxonin t’i bënin hapur adhurimet e tyre. Njëri ndër konvertitët e parë në Islam ishte Arkam ibn Ebi’l Arkami, një burrë nga fisi Makhzum. Ai ishte i pasur dhe jetonte në një shtëpi të madhe në luginën Safa, në të cilën myslimanët mblidheshin për të bërë adhurim. Kështu kaluan tre vjet. Pastaj në vitin e katërt, Muhammedit iu urdhërua ta ftonte fisin e tij në Islam.

Dhe paralajmëroji të afërmit e tu! (Kur’an 24:214) 

Të afërmit e Muhammedit ishin fisi i Hashimitëve dhe në veçanti pasardhësit e Abd’ul-Muttalibit. Ai i urdhëroi Aliut që t’i ftonte të gjithë burrat e rëndësishëm të fisit për darkë. Ishin dyzet vetë.

Kur të gjithë ishin mbledhur në një sallon të shtëpisë së Ebu Talibit dhe kishin mbaruar së ngrëni, Muhammedi u ngrit dhe filloi të fliste. Njëri nga të ftuarit ishte Ebu Lehebi, një xhaxha i Profetit. Ai i kishte dëgjuar fjalët që qarkullonin për aktivitetet e fshehta të nipit të tij në Mekke dhe me shumë gjasa e dinte arsyen e ftesës së Muhammedit. Profeti sapo kishte nisur të fliste kur ai u ngrit, ia ndërpreu fjalën dhe filloi të fliste vetë, duke thënë:

“Vëllezër dhe kushërinj! Mos e dëgjoni këtë tradhtar dhe mos u largoni nga feja e të parëve tuaj nëse ju fton në një fe të re. Nëse e pranoni ftesën e tij, mos harroni se do ta merrni përballë mllefin e të gjithë arabëve kundër vetes. Ne nuk kemi fuqi t’i luftojmë të gjithë sepse në fund të fundit, jemi të paktë në numër. Andaj është më mirë për ju që të jeni të vendosur në fenë e të parëve tuaj..”.

Me fjalët e tija, Ebu Lehebi ia doli mbanë të krijonte huti e çrregullim në mesin e njerëzve dhe pas pak, të gjithë u ngritën në këmbë. Në sallon u krijua një tollovi dhe njerëzit nisën të largoheshin njëri pas tjetrit. Shumë shpejt, salloni u zbraz i tëri.

Përpjekja e parë e Muhammedit për ta konvertuar fisin e tij kishte dështuar. Por pa e humbur kurajon nga ky dështim fillestar, ai i urdhëroi Aliut t’i ftonte edhe njëherë të njëjtët mysafirë. Pas disa ditësh, miqtë erdhën sërish dhe pasi e kishin ngrënë darkën e tyre, Muhammedi u ngrit dhe foli:

I falënderohem Zotit për mëshirën e Tij. E lëvdoj Zotin dhe Atij i kërkoj udhëzim. E besoj Atë dhe tek Ai mbështetem. Dëshmoj se nuk ka tjetër zot veç Zotit. Ai nuk ka të barabartë dhe unë jam i Dërguari i Tij. Zoti më ka urdhëruar t’ju ftoj në fenë e Tij duke më thënë: “Dhe paralajmëroji të afërmit e tu!”. Andaj po ju paralajmëroj dhe ju ftoj që të dëshmoni se nuk ka zot tjetër veç Zotit dhe se unë jam i Dërguari i Tij. O bijtë e Muttalibit, askush nuk ju ka ardhur më parë me diçka më të mirë se kjo që ju kam sjellë unë. Duke e pranuar atë, ju do ta siguroni mirëqenien tuaj në këtë botë dhe në tjetrën. Kush nga ju do më përkrahë në këtë detyrë të madhe? Kush do ta ndajë me mua barrën e kësaj pune? Kush do t’i përgjigjet thirrjes sime? Kush do të jetë përfaqësuesi, mëkëmbësi dhe ndihmësi im?

Në sallon ishin dyzet burra. Muhammedi heshti një grimë për të lejuar që fjalët e tija të depërtonin në mendjet e tyre por asnjëri nuk u përgjigj. Më në fund, kur heshtja po bëhej gjithë më e padurueshme dhe shtypëse, Aliu i ri u ngrit dhe tha se ai do ta përkrahte të Dërguarin e Zotit, do ta ndante barrën e tij dhe do të bëhej përfaqësues, mëkëmbës dhe ndihmës i tij në këtë rrugë. Muhammedi i bëri shenjë që të ulej dhe i tha: Prit! Mbase ndonjë më i vjetër se ti do t’i përgjigjet thirrjes sime...

Pastaj e përsëriti edhe njëherë ftesën e njëjtë por askush nuk i ktheu përgjigje dhe përballë vetes gjeti vetëm një heshtje mbytëse. Edhe kësaj radhe, Aliu u përgjigj por i Dërguari i kërkoi të kishte durim, me shpresën se ndonjë më i vjetër do të përgjigjej. I pyeti edhe njëherë tjetër dhe përsëri ndodhi e njëjta gjë. Asnjëri nga të ftuarit nuk shfaqi interes për këtë ftesë të tijën. Më në fund, e pa vetëm figurën e Aliut që u ngrit në këmbë në mesin e tyre dhe ia ofroi shërbimin e tij.

Kësaj radhe Muhammedi e pranoi fjalën e Aliut. E mori pranë vetes, e përqafoi dhe duke u drejtuar nga të tjerët tha: “Ky është ndihmësi (veziri), pasardhësi dhe mëkëmbësi im. Dëgjojeni atë dhe binduni!”.

 

Edward Gibbon

Tre vjet kaluan qetësisht me konvertimin e katërmbëdhjetë personave që ishin frytet e para të misionit të tij. Por në vitin e katërt të profetësisë, me qëllim të të ftuarit të fisit të tij në Islam, Muhammedi organizoi një darkë për dyzet miq nga fisi i Hashimitëve. “Miq dhe të afërm”, ia nisi fjalës Muhammedi, “Po jua ofroj dhuratën më të çmueshme, atë që mund t’jua ofroj vetëm unë: thesaret e kësaj botë dhe të asaj që vjen. Zoti më ka urdhëruar që t’ju ftoj ta adhuroni Atë. Cili prej juve do ta ndajë me mua këtë barrë? Cili nga ju do të bëhet shoqëruesi dhe ndihmësi im?”

Nuk erdhi ndonjë përgjigje derisa heshtja e habisë dhe e dyshimit u thye nga guximi i Aliut, një i ri katërmbëdhjetë vjeçar. “O Profet!”, ia nisi ai. “Unë jam ai që kërkon. Kujtdo që të ngrihet kundër teje, do t’ia copëtoj dhëmbët, do t’ia verboj sytë, do t’ia thyej këmbët dhe do t’ia pres mjedisin. O Profet, unë do të jem ndihmësi yt kundër tyre.”.

Muhammedi e pranoi fjalën e tij dhe Ebu Talibi u këshillua që ta nderonte dinjitetin e të birit (“Rënia dhe shkatërrimi i Perandorisë Romake”).

 

Washington Irving

“O bij të Abdul Muttalibit”, thirri Muhammedi me entuziazëm. “Në mesin e njerëzve, vetëm juve ju zgjodhi Zoti për dhuratën më të çmueshme. Në emër të Tij, unë po jua ofroj bekimet e kësaj bote dhe të botës tjetër. Kush nga ju do ta ndajë me mua barrën e kësaj pune? Kush do të jetë vëllai, mëkëmbësi dhe ndihmësi im?” Të gjithë heshtën, disa të habitur dhe disa duke qeshur me tallje dhe mosbesim. Më në fund Aliu, me një entuziazëm rinor ia ofroi shërbimin e tij, duke thënë në mënyrë modeste se ishte i ri dhe i dobët. Muhammedi e përqafoi të riun, e shtrëngoi fort në gjoks dhe tha: “Ky është vëllai, ndihmësi dhe mëkëmbësi im. Dëgjojeni fjalën e tij dhe binduni!”  (“Jeta e Muhammedit”).

 

Sir Richard Burton

Pas shumë meditimesh, pas zemërimit ndaj fanatizmit absurd të hebrenjve, ndaj bestytnive të të krishterëve arabë e sirianë dhe ndaj idhujtarisë së poshtër të bashkëqytetarëve të tij, entuaziast siç ishte (dhe cili shpirt i madh vallë nuk ka qenë entuziast), Muhammedi vendosi ta ndryshonte këtë abuzim ku shpallja urrehej dhe ishte viktimë e paragjykimeve. Ai u prezantua si një njeri i frymëzuar (nga Zoti) përpara një grupi burrash nga fisi i tij. Ky hap ishte një dështim përveç faktit se i përfitoi një ndjekës që vlente më shumë se njëmijë shpata: Aliun, të birin e Ebu Talibit (“Hebrenjtë, romakët dhe Islami”, botuar në San Francisko, 1898).

 

Aliu ia ofroi Muhammedit shërbimin e tij dhe i Dërguari i Zotit e pranoi këtë. Për pleqtë e fisit, vepra e Aliut mund të dukej si një vepër e pamenduar, e bërë vetëm sa për të rënë në sy, por ai shumë shpejt dëshmoi se ishte i aftë të bënte më shumë gjëra se ç’mund vetëm të ëndërronin të tjerët. I Dërguari jo vetëm që e pranoi këtë shërbim të Aliut me shumë gëzim por edhe shpalli se që nga ajo ditë, Aliu ishte mëkëmbësi i tij.

Kjo thënie e Muhammedit ishte e drejtpërdrejtë dhe shumë e qartë. Është krejt e pakuptimtë që të thuhet, siç pretendojnë disa, se kjo “mëkëmbësi” e Aliut ishte e kufizuar vetëm në fisin e Hashimitëve. Muhammedi nuk bëri një kufizim të tillë. Aliu ishte mëkëmbësi i tij për të gjithë myslimanët dhe në çdo kohë.

Darka në të cilën i Dërguari i Zotit e shpalli Aliun pasardhës të tij, është e famshme në histori si “Darka e të afërmve (dhu’l-ashira)”. Ky emërtim rrjedh nga vetë Kur’ani fisnik (kapitulli 26, vargu 214). Është e çuditshme se Sir William Muir e ka quajtur një trillim këtë ngjarje historike. Por ç’është e pavërtetë ose aq e pamundur në të? A ka diçka më të logjikshme për të Dërguarin e Zotit se fillimi i shpalljes së Islamit përpara familjes dhe fisit të tij, veçanërisht pas një urdhri kaq të prerë nga Zoti?

“Darka e të afërmve”, në të cilën i Dërguari i Zotit e emëroi Ali ibn Ebu Talibin si pasardhës të tij, është një ndodhi historike, vërtetësia e të cilës është konfirmuar, mes tjerash, nga historianët e mëposhtëm arabë:

1- Taberiu, në veprën “Historia e profetëve dhe mbretërve” (e njohur shkurt si “Historia e Tabariut), vëll.2, fq. 217.

2- Ibn Ethiri në “Historinë” e tij, vëll. 2, fq. 22.

3- Ebu’l-Fida në veprën “Historia e shkurtër e njerëzimit” (e njohur si “Historia e Ebu’l-Fida-së) vëll.1, fq.116.

 

Sir William Muir

Kushëriri i tij Aliu, asokohe trembëdhjetë ose katërmbëdhjetë vjeç, i shfaqte tashmë shenjat e urtisë, e cila do ta dallonte në jetën e tij në vazhdim. Ndonëse kishte një guxim të fortë, atij i mungonte energjia pozitive që do ta kishte bërë atë një përhapës efektiv të Islamit. Ai u rrit nga një fëmijë nën kujdesin e  Muhammedit dhe lidhjet e tija të hershme e forcuan vendosmërinë e tij në të ardhmen... (“Jeta e Muhammedit”, Londër, 1877.)

 

Nuk mund të pajtohemi me Sir William Muir në lidhje me faktin se Aliut “i mungonte energjia pozitive që do ta kishte bërë atë një përhapës efektiv të Islamit”. Në të gjithë krizat e Islamit, pikërisht ai u zgjodh për t’i kryer detyrat më të rrezikshme, të cilat i kreu në mënyrë të përsosur.

Edhe si misionar, Aliu ishte i pashoq. Nuk kishte ndër ndjekësit e Profetit ndonjë që ishte më efektiv se ai në përhapjen e Islamit. Ai ua shpalli publikisht paganëve mekkas 40 vargjet e para të kapitullit të nëntë të Kur’anit, si misionar i Islamit dhe si përfaqësues i të Dërguarit të Zotit. Ishte pikërisht Aliu që i konvertoi në Islam të gjithë fiset e Jemenit. Muhammedi e kishte rritur Aliun si të ishte djali i tij dhe sikur atij t’i mungonte diçka, me siguri Muhammedi do ta dinte këtë. Por ai e shpalli Aliun ndihmës (vezir), pasardhës dhe mëkëmbës të tij, ndonëse askush në atë kohë nuk mund ta parashikonte të ardhmen e Islamit. Kjo flet qartë për besimin e palëkundur që Profeti i Islamit e kishte tek ky djalosh katërmbëdhjetë vjeçar. Aliu është simbol i shpresës dhe i aspiratave të Islamit. Në revolucionin e madh që Muhammedi e shpalli në “darkën e të afërmve”, ai e mobilizoi dinamizmin, idealizmin dhe entuziazmin e rinisë, të cilat u mishëruan tek Aliu.

Dy gjëra ndodhën në këtë darkë. Gjëja e parë ishte se Profeti e shpalli Islamin hapur, me çfarë Islami pushoi së qeni një “lëvizje e nëntokës” dhe doli në sipërfaqe. Në darkën me të afërmit e tij, Muhammedi e kaloi pikën pas të cilës nuk kishte më kthim. Kishte ardhur koha që ai ta shpallte mesazhin e Islamit përtej fisit të tij, së pari Kurejshit të Mekkes, pastaj arabëve dhe më në fund gjithë njerëzimit. Gjëja e dytë ishte fakti se ai e “gjeti” një Ali, i cili ishte mishërimi i guximit, i devotshmërisë dhe i vendosmërisë, i vlefshëm “sa njëmijë shpata”.

 

Thuhet se disa ditë pas darkës së dytë për të afërmit, Muhammedi u ngjit në kodrën Safa afër Qabes dhe thirri: “O bijtë e Fehrit, o bijtë e Loit, o bijtë e Adit dhe i gjithë Kurejshi! Ejani këtej e më dëgjoni! Kam diçka shumë të rëndësishme për t’ju thënë”.

Shumë nga ata që e dëgjuan, erdhën. Pastaj ai vazhdoi: “Do më besonit vallë, sikur t’ju thosha se një ushtri rri fshehur pas kësaj kodre dhe po bëhet gati t’ju sulmojë posa t’ju gjejë të papërgatitur?”. Të gjithë thanë se do t’i besonin, sepse nuk e kishin parë asnjëherë të gënjente. “Në është ashtu.”., vazhdoi Muhammedi, “..atëherë më dëgjoni me kujdes! Zoti i qiejve dhe i tokës më ka urdhëruar t’ju paralajmëroj për kohërat e liga që do të vijnë. Por në bëheni të kujdesshëm, do të shpëtoni nga dënimi i përjetshëm.”.. Kur arriti këtu, Ebu Lehebi, i cili gjendej mes dëgjuesve, ia ndërpreu përsëri fjalën dhe tha: “Të marrtë mortja! A për këtë na e more kohën? S’duam të të dëgjojmë. Mos na thirr edhe njëherë!”.

Që nga ajo kohë, Ebu Lehebi vazhdimisht u përpoq ta pengonte Profetin kudo që të shkonte ai. Po të lexonte pjesë nga Kur’ani ose të thoshte diçka, ai menjëherë ia ndërpriste fjalën ose ironizonte me të. Këtë urrejtje ndaj Islamit ai e ndante me të shoqen Umm Xhemil. Që të dy u mallkuan nga Zoti në Kur’an (shih kapitullin e 111-të të Kur’anit).  

 

2. Myslimanët e hershëm dhe përndjekja e tyre

Ndonëse Ebu Lehebi shumë shpesh i shpërndante njerëzit që mblidheshin për ta dëgjuar të Dërguarin, në Mekke ishte përhapur fjala në lidhje me të dhe shumë njerëz tashmë po flisnin për Islamin. Më të mençurit në mesin e tyre pyeteshin ç’ishte kjo fe drejt të cilës po i ftonte Muhammedi. Ky kuriozitet i tyre në lidhje me Islamin bëri që disa të përpiqeshin për të kuptuar më shumë. Në ditët në vijim, Muhammedi bëri përpjekje të shumta për t’u folur në publik mekkasve. Por Ebu Lehebi dhe bashkëpunëtori i tij Ebu Xhehli bënë çmos për ta penguar një gjë të tillë, ndonëse nuk arritën ta thyenin vendosmërinë e Muhammedit.

Muhammedi e kuptoi se puna e tij nuk do të ishte e lehtë. E dinte se do të përballej me shumë pengesa dhe se do ta kishte përballë kundërshtimin e ashpër të idhujtarëve. Por ai u mbështet në Zotin për t’i tejkaluar të gjitha këto.

Ajo që u kishte sjellë arabëve ishte një mësim i çuditshëm dhe i pashoq. Askush prej tyre nuk kishte dëgjuar më parë diçka të tillë. Ai u thoshte arabëve që të mos i adhuronin ata idhuj të pajetë, të cilët vetë i krijonin prej guri ose prej druri dhe të cilët nuk kishin kurrfarë fuqie për t’u dhënë diçka ose për t’u marrë. Ai u tha se duhej ta adhuronin Allahun, Zotin e vetëm të universit. Gjithashtu, u tha se në sytë e Krijuesit të tyre, të gjithë ata ishin të barabartë dhe se po të bëheshin myslimanë, do të ishin vëllezër të njëri-tjetrit.

Ai dëshironte ta riorganizojë shoqërinë arabe. Doktrina e re, të cilën e solli me këtë qëllim, në vend të gjakut, e bënte besimin shtyllë të shoqërisë. Por arabët ishin të rritur me “kanunet” e traditave pagane dhe besonin fort në strukturën fisnore të shoqërisë. Për ta, gjaku ishte themeli i organizimit shoqëror. Andaj në këndvështrimin e tyre, nëse besimi e shtypte gjakun në këtë sistem të ri, kjo do të çonte në shkatërrimin e gjithë strukturës shoqërore arabe.

Përveç kësaj, Muhammedi i ftoi të pasurit ta ndanin pasurinë e tyre me të varfrit dhe me nevojtarët. Të varfërve, sipas tij, u takonte një pjesë nga prona e pasanikëve. Ky lloj dhënieje do të krijonte një baraspeshë të pasurisë në shoqëri.

Shumë nga arabët e pasur ishin fajdexhinj dhe madje “përbindësha të fajdes”. Ata ishin pasuruar duke u dhënë hua të varfërve me nivele shumë të larta interesi. Të varfrit asnjëherë nuk arrinin t’i paguanin borxhet e tyre dhe prandaj bëheshin shërbëtorë ekonomikë të të pasurve. Për arabët e pasur, ndarja e pasurisë pikërisht me këta njerëz, të cilët deri tani i kishin shfrytëzuar, ishte krejt e papranueshme. Duke u kërkuar që ta ndanin pasurinë e tyre me të varfrit, Muhammedi i kishte prekur në sedër.

Të gjitha këto ide ishin të huaja për arabët. Në të vërtetë, ato ishin revolucionare. Por duke përhapur ide të tilla revolucionare, Muhammedi e provokonte rendin e vjetër shoqëror. Ndër më të ashprit në reagimin kundër tij ishte familja Umejje nga Kurejshi. Pjesëtarët e kësaj familjeje ishin flamurtarët e fajdexhinjve dhe të “kapitalistëve” të Mekkes, duke qenë njëherësh edhe “priftërinjtë” e panteonit pagan. Tek Muhammedi dhe tek mesazhi i Islamit, ata shihnin një kërcënim për rendin e tyre social, të themeluar në forcë dhe privilegje. Andaj atyre u vinte mirë ta vazhdonin këtë status quo. Në vitet në vijim, ata do të ishin prijësit e një lufte të vendosur kundër Islamit dhe njëherësh edhe armiqtë më kokëfortë të kësaj feje. 

Por në mesin e Kurejshit kishte edhe të tillë që i pëlqyen këto ide të reja, të sjella nga Muhammedi dhe të përmbledhura nën emrin Islam. Shumë prej tyre nuk i rezistuan dot bukurisë së tyre dhe i pranuan ato.

Ndër myslimanët e hershëm ishin Jasiri, e shoqja Sumejje dhe djali i tyre Ammari. Ata e përbënin familjen e parë, të gjithë anëtarët e të cilës e kishin pranuar Islamin. Ata ishin familja e parë myslimane.

Islami ishte në veçanti tërheqës për klasat e shtypura të Mekkes. Kur pjesëtarët e kësaj klase shoqërore bëheshin myslimanë, e shihnin se në jetën e tyre pagane kishin qenë të nënçmuar dhe të shkelur nga aristokracia mekkase. Por Islami u falte atyre vetëbesim dhe u mundësonte të gjenin një krenari të re brenda vetes. Pjesa më e madhe e myslimanëve të parë ishin “të varfër dhe të dobët”. Por kishte edhe disa pasanikë në mesin e tyre, ndër të cilët bien në sy Hudhajfa bin Utba dhe Erkam ibn Ebi’l-Erkami. Po këtij grupi i takojnë edhe ata, të cilët Ebu Bekri i solli drejt Islamit: Osmani, Talha-ja, Zubejri, Abdurrahman ibn Aufi, Sa’ad ibn Ebi Vakkasi dhe Ebu Ubejde ibn Xherrahu. Të gjithë ishin pjesëtarë të fiseve të ndryshme të Kurejshit.

Në fillim, me sa duket, paganët aristokratë të Mekkes e shihnin më shumë me tallje sesa me urrejtje përpjekjen e Islamit për t’u njohur publikisht. Por me rritjen e kësaj lëvizjeje të re, ata ndjenë se idetë e Muhammedit ishin vërtet “të rrezikshme” dhe se nuk kishte asgjë për të qeshur. Ata tregonin me ngulm se stërgjyshërit e tyre i kishin adhuruar idhujt për shekuj me radhë dhe me këtë e argumentonin faktin se idhujtaria ishte një gjë e drejtë. Andaj nuk mund t’i lejonin Muhammedit që t’ua prishte këtë besim.

Por ç’ishte më e keqja për ta, Muhammedi nuk ndalej vetëm me të kritikuarit e idhujtarisë. Akoma më të rrezikshme dhe të frikshme për Umajjadët, ishin idetë e tija për drejtësi ekonomike dhe shoqërore, gjë që i kërcënonte me shkatërrim kështjellat e privilegjeve të tyre dhe të hierarkisë së krijuar në rendin shoqëror të të kaluarës. Ata ia bënë të qartë se nuk do t’i dorëzonin privilegjet e tyre dhe se do t’i mbronin me çdo kusht.

Megjithatë, ideja e cila ishte më e padurueshme për aristokracinë e vetëshpallur të Kurejshit ishte koncepti i Muhammedit se pjesëtarët e klasave të shkelura të shoqërisë, shumë prej tyre skllevër ose ish-skllevër tani të kthyer në myslimanë, ishin të barabartë me ta. Të barabartë me Kurejshët e lavdishëm dhe të fuqishëm!!! Thelbi i jetës së tyre ishte krenaria dhe arroganca. Barazia me skllevërit ose ish-skllevërit e tyre ishte e pamendueshme. Ata e kishin mani mitin e “superioritetit” të tyre kundrejt të tjerëve.

Duke e përhapur doktrinën “heterodokse” të barazisë së skllavit me të zotin, të të pasurit me të varfërin e të arabit me jo-arabin, duke i mohuar pretendimet për superioritet vetëm për hir të prejardhjes dhe duke thënë se në sytë e Zotit, statusi i një besimtari ishte shumë më i lartë se ai i të gjithë jobesimtarëve të botës, Muhammedi kishte kryer një “krim kundër popullit” për Kurejshin. Kurejshët adhuronin shumë idhuj dhe njëri prej tyre ishte edhe raca e tyre.

Përkundër kësaj, Islami krejtësisht e zhvleftëson krenarinë racore. Sipas Kur’anit Fisnik, të gjithë njerëzit janë pasardhës të Ademit, i cili nuk ishte tjetër veçse një grusht pluhur. Iblisi (djalli, satana) u bë i mallkuari i Zotit pikërisht ngase mendonte se prejardhja e tij “e lartë” ishte superiore ndaj prejardhjes së “ulët” të njeriut. “Njeriu”, tha ai, “u krijua nga dheu por unë u krijova nga zjarri.”. Kjo ndjenjë superioriteti, duke u mbështetur vetëm në prejardhjen e gjakut, është kritikuar ashpër nga Islami. Kjo fe e ka zhvleftësuar krejtësisht rëndësinë e racës, kombësisë, ngjyrës dhe privilegjeve, duke ua ndaluar myslimanëve ndarjen e njerëzve sipas gjakut ose sipas përkatësisë së tyre gjeografike.

Sipas Kur’anit, njeriu më i vlefshëm është ai që është muttaki, gjegjësisht ai i cili e do Zotin dhe i bindet përherë. Në Islam, dëshmia e vetme e karakterit të një njeriu është dashuria e tij ndaj Krijuesit. Të gjithë përcaktimet tjera të jetës individuale të njeriut janë të pakuptimta.

Por Kurejshi, siç u tha edhe më sipër, mbase nga paaftësia intelektuale nuk ishte i gatshëm të pranonte ide të tilla. Për ta, këto ide ishin të barabarta me blasfeminë dhe ishin krejtësisht të papranueshme. Dhe kur e kuptuan këtë, ata vendosën jo vetëm që duhej ta kundërshtonin Muhammedin, Profetin e Islamit, por edhe ta shkatërronin këtë “herezi” të quajtur Islam, përpara se të lëshonte rrënjë e të forcohej. Ata udhëhiqeshin nga krenaria e tyre dhe nga dëshira për t’i dhënë një goditje të tillë Muhammedit dhe Islamit.

Me këtë vendim dhe me qëllim që t’i mbronte idhujt e tij si dhe sistemin shoqëror e ekonomik, fisi i Kurejshit i shpalli luftë Muhammedit. Mekkeja ishte në gjendje lufte tashmë... 

Kurejshët e filluan kampanjën e tyre kundër Islamit duke i dhunuar dhe duke i përndjekur myslimanët. Në fillim, këto sulme ishin kryesisht tallje në publik dhe ofendime. Por me kalimin e kohës, idhujtarët filluan që këtë dhunë ta përcillnin nga fjalët në veprat e tyre. Nga frika e hakmarrjes së fisit të tij, ata nuk e dhunuan fizikisht Muhammedin por nuk hezituan t’i sulmonin myslimanët e klasave të ulëta. Për një kohë të gjatë, ishin pikërisht këta myslimanë të varfër që e vuajtën përndjekjen dhe dhunën e  Kurejshit.

 

Ibn Is’hak

Pastaj Kurejshi i provokonte njerëzit kundër ndjekësve të të Dërguarit. Secili fis i përndiqte njerëzit e tij që ishin bërë myslimanë, duke i rrahur për t’i kthyer nga feja e tyre. Zoti e mbrojti të Dërguarin nëpërmjet xhaxhait të tij (Ebu Talibit), i cili sapo i pa këto veprime të Kurejshit, i mblodhi të gjithë Hashimitët dhe bijtë e Muttalibit e u kërkoi ta mbronin Muhammedin. Të gjithë u pajtuan, përveç Ebu Lehebit (“Jeta e të dërguarit të Zotit”).

 

Disa nga viktimat e përndjekjes

Bilalli ishte skllavi etiopian i Umejje bin Khalafit. Umejje dhe idhujtarët e tjerë e torturuan atë nën diellin e nxehtë të Mekkes me metoda që shkonin përtej kufijve të durimit njerëzor. Por Bilalli ishte i mbrojtur nga fuqia e tij e brendshme, të cilën s’e humbi kurrë. Dashuria për Zotin dhe për të Dërguarin e Tij i mundësuan t’i duronte këto dhimbje. Ebu Bekri e bleu atë nga i zoti dhe ia fali lirinë. Kur i Dërguari emigroi drejt Medines, Bilallin e shpalli muezzin (thirrës të ezanit) të parë të Islamit. Zëri i tij i kumbueshëm dhe i bukur jehoi nëpër Medine me thirrjen “Allah-u-Ekber” (Zoti është më i madh). Në vitet në vijim, kur çlirimi i gjithë Gadishullit Arabik përfundoi, i Dërguari i Zotit e shpalli Bilallin përgjegjës të thesarit shtetëror.

Khabab ibn el-Arati ishte një i ri njëzetvjeçar, i cili e pranoi Islamin. Ai ishte robi i fisit Zuhra. Kurejshët e torturuan atë me ditë të tëra. Ai u shpërngul drejt Medines bashkë me Profetin.

Suhaib ibn Sinani ishte zënë rob nga grekët dhe ishte shitur. Kur u bë mysliman, pjesëtarët e Kurejshit e rrahën ashpër por nuk ia lëkundën dot besimin.

Ebu Fukaiha ishte skllavi i Safvan bin Umejjes. Ai e pranoi Islamin bashkë me Bilallin dhe njësoj si ai, u tërhoq zvarrë nëpër rërën e shkretëtirës me këmbët e lidhura pas një kafshe. Edhe atë e bleu Ebu Bekri dhe ia fali lirinë. Ebu Fukaiha u shpërngul drejt Medines bashkë me Profetin por vdiq para betejës së Bedrit.

Lubina ishte një robëreshë e Mumil bin Habibit. Emin Davidari, në veprën e tij “Imazhe nga jeta e Profetit” (botuar në Kairo, 1968), thotë se Umar ibn Khattabi, që më vonë do të bëhej Kalifi i dytë i myslimanëve, e torturoi atë dhe kurdoherë që kësaj torture i jepte një pushim, thoshte: “Nuk u ndala ngase më dhimbsesh por ngase u lodha të të rrahuri..”. Pas një pushimi të shkurtër, ai vazhdonte me rrahjen. Ebu Bekri e bleu edhe atë dhe ia fali lirinë.

Zunajra ishte një robëreshë tjetër myslimane. Kur e shpalli besimin e saj, Umar ibn Khattabi dhe Ebu Xhehli e rrahën atë me radhë derisa u verbua. Autori Emin Davidar thotë se asaj iu kthye shikimi vite më pas. Këtë shërim ata ua veshën “magjive” të Muhammedit. Edhe Zunajran e bleu Ebu Bekri dhe ia fali lirinë.

Përveç këtyre, kishte edhe të tjerë myslimanë, të cilët ndonëse nuk ishin skllevër, ishin shumë të varfër e të dobët. Edhe ky grup pësoi nga torturat e mekkasve. Ndër ta ishin Ammar bin Jasiri dhe prindërit e tij. Ky i fundit u dallua në mesin e ndjekësve të Profetit për diturinë e tij dhe ishte njëri ndër hafidhët e parë të Islamit. Pas shpalljes së një vargu, ai e dëgjonte atë nga i Dërguari dhe e regjistronte në kujtesën e tij.

Përcillet se kur u shpall kapitulli “Rahman” (nr. 55), i Dërguari i pyeti ndjekësit e tij se cili prej tyre do të shkonte në Qabe për t’ua recituar publikisht idhujtarëve. Abdullah ibn Mesudi u paraqit si vullnetar, shkoi në Qabe dhe e lexoi me zë kapitullin e ri të shpallur. Pas vetë të Dërguarit, Abdullah ibn Mesudi ishte njeriu i parë, i cili e lexoi me zë Kur’anin në Qabe, para një publiku që e urrente Islamin dhe që bëri çmos që ta pengonte e ta heshtte. 

Ibn Is’hak

Jahja bin Urvan bin Zubejri më përcolli nga gjyshërit e tij se pas të Dërguarit të Zotit, njeriu i parë që e lexoi me zë Kur’anin brenda Qabes ishte Abdullah ibn Mesudi... (“Jeta e të dërgurit të Zotit”) 

Një pjesëtar tjetër i këtij grupi të myslimanëve të varfër ishte Ebu Dherr Giffariu. Ai i takonte fisit Giffar, i cili jetonte nga plaçkitjet. Nga disa udhëtarë, Ebu Dherri kuptoi se një profet i ri ishte shfaqur në Mekke, i cili i ftonte njerëzit të largoheshin nga idhujtaria, ta adhuronin një Zot të vetëm, të mos gënjenin dhe të mos i varrosnin të gjalla vajzat e tyre. Atij i pëlqyen këto ide dhe udhëtoi drejt Mekkes për të parë në ishin të vërteta fjalët që thuheshin për të.

Në Mekke ishte i huaj. Kishte dëgjuar se Muhammedi kishte krijuar shumë armiq duke e sulmuar idhujtarinë arabe dhe për këtë arsye kishte frikë t’i pyeste njerëzit në lidhje me të. Kështu e kaloi gjithë ditën duke ndenjur nën hijen e Qabes dhe duke i vështruar kalimtarët. Në mbrëmjen e asaj dite, Aliu kaloi aty pranë dhe vërejti se Ebu Dherri ishte i huaj. E ftoi për darkë dhe Ebu Dherri e pranoi ftesën e tij, duke ia zbuluar njëkohësisht arsyen e ardhjes së tij. Aliu, i gëzuar nga fjalët e të huajit, e çoi atë në prani të të Dërguarit, prej të cilit Ebu Dherri e mësoi Islamin. Për të, si Islami ashtu edhe i Dërguari ishin shumë tërheqës. Kjo bukuri e Islamit e magjepsi dhe ai e pranoi fenë e re. Gjëja e parë që bëri Ebu Dherri ishte mohimi publik i idhujtarisë.  Ai shkoi në Qabe dhe thirri:

“S’ka Zot tjetër veç Zotit dhe Muhammedi është i Dërguari i Tij.”.

Dhe siç mund të pritej, idhujtarët e sulmuan dhe filluan ta rrihnin. Ai i shpëtoi këtij sulmi falë ndërhyrjes së Abbas-it, xhaxhait të Profetit. Ai u tha mekkasve se Ebu Dherri i takonte fisit Giffar, nëpër territorin e të cilit kalonin karvanët e tyre drejt veriut. Po t’i bënin diçka këtij njeriu, fisi i tij do ta ndërpriste rrugën për në Siri.

Ebu Dherr Giffariu është njëri nga njerëzit më të pazakontë në historinë e Islamit. Ai ishte një njeri sypatrembur dhe shumë i sinqertë e i drejtpërdrejtë në fjalët e tija. Për të Muhammedi thoshte: “Qielli s’ka mbuluar një njeri më të sinqertë se Ebu Dherri”.

Frika nga dhuna e Kurejshit nuk i ktheu këto shpirtra të shenjtë dhe heroikë nga pranimi i tyre i Islamit dhe ata lanë gjurmë të thella në historinë e kësaj feje. 

Ndër myslimanët e hershëm ishte edhe Masab ibn Umari, një kushëri i babait të Muhammedit. Shumë vite më vonë, në Besëlidhjen e parë të Akabes, banorët e Jethribit do t’i kërkonin Profetit që t’u dërgonte një mësues të Kur’anit dhe pikërisht ai do të ishte zgjedhja e Muhammedit. Kjo gjë e bëri atë “zyrtarin” e parë të Islamit. Ai ishte poashtu edhe flamurtari i ushtrisë myslimane në betejën e Uhudit, në të cilën ra dëshmor.

Nëse ndonjë pjesëtar i një familjeje mekkase e pranonte Islamin, ai përjashtohej përjetësisht nga familja e tij, pa shpresën për t’u kthyer ndonjë ditë. Për këtë arsye, shumë mekkas e shihnin Islamin si një “forcë përçarëse”, e cila i shkatërronte familjet e tyre. Shumë prej tyre vendosën se duhet ta parandalonin përhapjen e këtij fenomeni. Por ata nuk gjetën ndonjë mënyrë efektive për ta ndalur Islamin, përveç përdorimit të dhunës. Ata e shihnin se sikur të mos vepronin sa më shpejt dhe me vendosmëri, nuk ishte aq e largët dita kur çdo shtëpi e Mekkes do të kthehej në fushëbetejë ndërmjet pjesëtarëve të saj që e ndiqnin fenë e vjetër dhe atyre që e kishin pranuar Islamin.

Kishte edhe të tillë në mesin e mekkasve, që mendonin se Muhammedi i bënte gjithë këto gjëra vetëm nga ambicia e tij për pushtet. Të gjithë u mblodhën dhe kërkuan një zgjidhje që do t’i sillte një fund të shpejtë këtij problemi. Pas një diskutimi të gjatë, vendosën që Utbe-ja, njëri nga prijësit e Kurejshit, të takohej me Muhamemdin dhe të përpiqej ta bindte për t’u tërhequr nga rruga e tij. Utbe ishte i njohur për aftësinë e tij për t’i bindur njerëzit.

Ai e thirri të Dërguarin dhe i tha: “O Muhammed! Mos e mbill farën e urrejtjes dhe përçarjes mes arabëve. Pusho së mallkuari perënditë dhe perëndeshat, të cilat stërgjyshërit tanë i kanë adhuruar për shekuj dhe që ne i adhurojmë sot. Në është pushteti qëllimi yt, ne jemi gati të të pranojmë ty si sovran të Mekkes. Në do pasuri, mjafton të na thuash dhe ne do të ta falim atë që kërkon. Dhe në do  grua nga ndonjë familje fisnike, vetëm thuaja emrin dhe ne menjëherë do t’të martojmë me të”.

Muhammedi i dëgjoi të gjitha fjalët e Utbes por në vend që të shfaqte interesim për gjërat që i ofroi ky i fundit, vetëm ia recitoi kapitullin “Sexhde” (kapitull 32-të i Kur’anit) që ishte shpallja më e re hyjnore. Kur mbaroi me recitimin, Utbe-ja u kthye tek Kurejshi dhe u tha se duhej ta linin të qetë Muhammedin dhe të mos e ngacmonin më tej. Ai gjithashtu u tha se sikur Muhammedi të dështonte në misionin e tij, Kurejshi nuk do të humbte gjë. Por sikur t’ia dilte mbanë, ata do të kishin hise në fuqinë dhe në lavdinë e tij.

Por Kurejshi nuk i pranoi këshillat e Utbes për të qenë i përmbajtur ndaj Muhammedit dhe ndaj ndjekësve të tij. Ata vazhduan me përndjekjen e myslimanëve si më parë dhe gjithë kohës u përpoqën për të gjetur një metodë më të mirë për ta ndalur hovin e Islamit, me të parë se dhuna që ushtronin nuk jepte fryte.

Muhammedi ishte i mbrojtur nga xhaxhai i tij Ebu Talibi dhe për sa kohë që të ishte gjallë ky i fundit, paganët nuk do të guxonin ta preknin. Disa prej tyre menduan se mund ta bindnin Ebu Talibin që në emër të solidaritetit fisnor, ta tërhiqte mbrojtjen e tij nga Muhammedi. Në fund të fundit, solidariteti i fisit ishte një gjë tepër e rëndësishme, të cilën as Ebu Talibi nuk mund të mos e mendonte, edhe përkundër dashurisë së madhe që ushqente për të nipin.

Kurejshi dërgoi tek Ebu Talibi një grup të përbërë nga figurat kryesore të fisit. Këta i kërkuan Ebu Talibit që në emër të solidaritetit fisnor të Kurejshit, ta tërhiqte mbrojtjen e tij nga Muhammedi, i cili po e shkatërronte pikërisht këtë.

Por Ebu Talibit as që i kalonte nëpër mendje që ta linte Muhammedin të pambrojtur. Ai vetëm sa i kënaqi të dërguarit e Kurejshit me fjalë të bukura dhe me lëvdata, për t’i kthyer më në fund duarbosh.

Edhe këta të fundit e kishin të qartë se kjo përpjekje ishte një dështim i radhës për ta por nuk u dorëzuan dhe bënë një tjetër përpjekje për ta prishur marrëdhënien mes Ebu Talibit dhe Muhammedit. Një delegacioni ri u dërgua tek Ebu Talibi bashkë me një të ri të pashëm, të quajtur Ammara ibn Velid, të cilin ia ofruan Ebu Talibit të bëhej djali i tij në shkëmbim të Muhammedit.

Ebu Talibi duhet të ketë qeshur me këtë “tregti” të Kurejshit. A mund vallë të besonin se ai do t’ua jepte djalin e tij që ta vrasin dhe në vend të tij, ta merrte njërin nga bijtë e tyre? Ideja ishte qesharake dhe Ebu Talibi, me delikatesën e tij, i ktheu përsëri duarbosh.

Me këtë dështoi edhe përpjekja e dytë e Kurejshit për ta detyruar Ebu Talibin ta dorëzonte Muhammedin. Kur u zgjuan nga ndikimi i kësaj përpjekjeje të fundit, e kishin kuptuar tashmë se përpjekjet paqësore për ta zgjidhur problemin ishin të pamundura. Andaj vendosën të merrnin masa më drastike.

Të mllefosur sa më s’ka, prijësit e Kurejshit morën një qëndrim më të ashpër dhe i dërguan Ebu Talibit një delegacion të tretë. Kërkesa e tyre ishte dorëzimi i Muhammedit. Prijësit i thanë Ebu Talibit se kishte dy zgjedhje: ose do t’ua dorëzonte Muhammedin ose do t’i shijonte pasojat e një refuzimi të tillë.

Ebu Talibi ishte një njeri fytyrëqeshur dhe i hareshëm por kjo ditë ishte një ditë e errët për të. E dinte se Kurejshi e kishte shumë seriozisht kësaj radhe. Andaj e thirri Muhammedin, i rrëfeu për ultimatumin e Kurejshit dhe shtoi: “O shpirti i xhaxhait! Mos më ngarko me një barrë që është përtej fuqisë sime!” Muhammedi ia ktheu: “Xhaxha, dije se sikur Kurejshi të ma falte diellin në dorën e djathtë dhe hënën në të majtën, nuk do të pushoj së shpalluri Njëshmërinë e Zotit. Në këtë rrugë, o do t’ia dal mbanë dhe Islami do ngadhnjejë o do të vdes duke u përpjekur”.

Qëllimi i Ebu Talibit nuk ishte ta pengonte Muhammedin nga shpallja e Islamit por ta shihte vendosmërinë e tij. Përgjigja e hapur dhe e vendosur e Muhammedit e la të kënaqur dhe i tha: “Shko biri im dhe bëj ç’të duash! Askush s’ka për të të prekur.”.. 

Sir William Muir

...por mendimi se mbrojtësi i tij mund ta linte në baltë e pushtoi Muhammedin, ai filloi të qante dhe u ngrit për të dalë. Atëherë Ebu Talibi i thirri: “O djali i tim vëllai! Kthehu prapa!” Muhammedi erdhi prapë pranë tij dhe Ebu Talibi i tha: “Shko në paqe nipi im dhe thuaje fjalën që do. Për Zotin, asnjëherë s’kam për të të lënë vetëm”  (“Jeta e Muhammedit”, botuar 1877). 

Muhammed Husejn Hajkal

Ebu Talibi tha: “Shko nipi im dhe thuaje atë që do. Për Zotin s’kam për të të dorëzuar kurrë në duart e armiqve të tu..”.

Ebu Talibi ua shpalli vendimin e tij Hashimitëve dhe bijve të Muttalibit dhe u foli me lëvdata për pozitën e lartë të Muhammedit. Ai u kërkoi të gjithëve që ta mbronin Muhammedin nga Kurejshi. Të gjithë u betuan se do ta mbronin përveç Ebu Lehebit, i cili e shpalli hapur armiqësinë e tij dhe faktin se do t’i bashkëngjitej palës tjetër.

Kurejshi i persekutoi ndjekësit e Muhammedit në të gjitha mënyrat e mundshme. Muhammedi u shpëtoi këtyre dhunimeve vetëm falë mbrojtjes së Ebu Talibit, fisit të Hashimitëve dhe bijve të Muttalibit (“Jeta e Muhammedit”). 

Të zhgënjyer dhe të dëshpëruar nga manovrat e Ebu Talibit, idhujtarëve mekkas po u harxhohej durimi. Pas dështimit të përpjekjes së tyre të tretë , ata e shfaqën me plot forcë zemërimin e tyre dhe filluan t’i sulmonin myslimanët e pambrojtur. Qëllimi i tyre ishte shkatërrimi i kësaj feje të re nëpërmjet dhunës dhe frikës.

Viktimat e para të mizorisë pagane ishin ata myslimanë që nuk ishin pjesëtarë të ndonjë fisi mekkas. Jasiri, e shoqja Sumejje dhe djali i tyre Ammari ishin të tillë. Në Mekke ata ishin “të huaj”, të cilët nuk e gëzonin mbrojtjen e asnjë fisi. Që të tre u torturuan nga Ebu Xhehli dhe grupi i tij. Sumejjeja vdiq derisa e torturonin dhe me këtë e fitoi titullin e dëshmores së parë të Islamit. Pak kohë pas saj, edhe i shoqi u torturua deri në vdekje dhe u bë dëshmori i dytë i kësaj feje.

Kurejshi tashmë i kishte njollosur duart me gjakun e të pafajshmëve. Në listën e dëshmorëve të Islamit, Sumejje dhe i shoqi Jasiri janë ndër më të lartit. Ata u vranë pa ndonjë arsye tjetër përveç devotshmërisë së tyre ndaj Zotit dhe dashurisë që ushqenin për Profetin Muhammed. Ata myslimanë që më vonë do të vriteshin në betejat e Bedrit dhe të Uhudit, kishin pas vetes një ushtri që mund t’i mbronte dhe t’i përkrahte. Por Jasiri dhe gruaja e tij nuk kishin askënd, nuk ishin të armatosur dhe ishin pa dyshim martirët më të pambrojtur që pati Islami. Duke i sakrifikuar jetët e tyre, ata e theksuan vërtetësinë e Islamit dhe i dhanë forcë kësaj lëvizjeje. Ata e bënë sakrificën dhe martirizimin një pjesë integrale të doktrinës së kësaj feje.

Bilalli, Khabab ibn Arati, Suhaib Rumiu dhe të tjerë myslimanë të pambrojtur u shtruan mbi rërën e nxehtë dhe u rrahën me kamxhikë. Atyre nuk u jepej as bukë e as ujë, duke shpresuar se etja dhe uria do t’i detyronin ta mohonin Islamin dhe të distancoheshin nga Muhammedi.

Kur pjesëtarët e Kurejshit e gjenin të vetmuar Muhammedin, ata e sulmonin edhe atë. Por nuk e vrisnin dot sepse një akt i tillë do t’i fuste në gjak me Hashimitët dhe do të ishte fillimi i një lufte civile.

Një ditë Muhammedi shkoi në Qabe për ta lexuar Kur’anin. Teksa recitonte, përnjëherë e rrethuan idhujtarët dhe filluan ta rrihnin. Mbase do ta dëmtonin shumë më tepër sikur të mos arrinte Harith ibn Ebi Hala, nipi dhe djali i adoptuar i Hatixhes, e cili po kalonte andej pari dhe ndërhyri për ta mbrojtur të Dërguarin nga dhuna e politeistëve.

Harithi i dëboi idhujtarët me grushte e me shqelma. Me shumë gjasa, edhe ai mbante me vete një shpatë si të gjithë arabët. Por nuk e nxori shpatën e tij nga këllëfi për të mos derdhur gjak në Qabe. Por gjatë konfliktit me idhujtarët, njëri prej tyre e nxori një thikë të vogël dhe e plagosi në disa vende. Harithi ra përtokë, i mbuluar nga gjaku i tij dhe vdiq nga plagët që mori në gjoks, në shpatulla dhe në tëmth. Ai ishte myslimani i parë që u vra në rrethinat e Qabes.

Ai ishte një djalë shtatëmbëdhjetëvjeçar, i cili jetën e vet e bëri mburojë për të Dërguarin e Zotit. Ai ishte viktima më e re e dhunës gjithnjë në rritje të idhujtarëve. Me vdekjen e tij, ai u bë dëshmori i tretë i Islamit. Vdekja e tij në një moshë aq të re e zymtoi jashtë mase Profetin.

Historianët arabë janë disi të heshtur në lidhje me këtë temë por shumë konflikte të përgjakshme duhet të kenë ndodhur ndërmjet myslimanëve dhe idhujtarëve përpara se Profeti të shpërngulej për në Medine. Ebu Talibi e mbrojti Muhammedin derisa ishte gjallë. Pas vdekjes së tij, këtë detyrë e mori përsipër djali i tij Aliu.

Aliu ishte akoma një adoleshent kur u bë truproja e Muhammedit. Pas vrasjes së Harith ibn Ebi Hala-së në Qabe, Aliu e shoqëronte mësuesin e tij kurdoherë që ai dilte në rrugë dhe përherë qëndronte mes tij dhe armiqve. Nëse ndonjë njeri i dhunshëm i afrohej në mënyrë të dyshimtë Muhammedit, Aliu reagonte menjëherë dhe e largonte prej tij. 

Margoliouth  

Personat, konvertimi i të cilëve në Islam ishte më i mirëpritur ishin burrat me trup të fuqishëm, sepse shumë shpesh duhet të kenë ngjarë konflikte fizike në Mekke përpara Shpërnguljes. Përndryshe, do të ishte krejtësisht e pashpjegueshme se si myslimanët arritën të nxirrnin nga radhët e tyre luftëtarë aq të aftë menjëherë pas shpërnguljes në Medine. Luftëtarët e aftë duhet të kishin ushtruar diku dhe historia nuk flet për asnjë konflikt të jashtëm të mekkasve në këtë periudhë (“Muhammedi dhe rritja e Islamit”, Londër, 1931). 

Mekkeja vërtet nuk kishte luftëra të jashtme në kohën para shpërnguljes së Profetit në Medine por beteja dhe konflikte të vogla ngjanin brenda qytetit. Pikërisht në këto “fushëbeteja”, luani i ri Aliu i zhvilloi aftësitë e tija luftarake. Këto “beteja” në Mekke ishin nga një provë për  rolin që do ta luante pas disa vitesh në Medine, gjatë konflikteve të armatosura të Islamit me idhujtarinë. Ishte po ashtu në këto ditë para shpërnguljes që Aliu u bë “vija e parë e frontit” në mbrojtjen e Islamit. Në të vërtetë, ai do të ishte në të njëjtën kohë edhe vija e dytë edhe vija e fundit e kësaj mbrojtjeje. Ai është i vetmi që mbeti i palëkundur në këtë detyrë deri në fund të jetës së tij.

Kurejshi i dhunonte myslimanët e pambrojtur në Mekke me shpresën se ata do ta mohonin Islamin e do të tërhiqeshin nga rruga e tyre. Por kjo përpjekje dështoi. Asnjëri nga këta “varfanjakë të dobët” nuk e la Islamin dhe nuk u dorëzua. Rrethanat ekstreme mund ta thyejnë edhe vendosmërinë e njerëzve më të fuqishëm por myslimanët nuk u thyen edhe në kohët kur rrethanat i kishin arritur kufijtë më të largët. Ishte pikërisht Islami që i mbante të bashkuar. Për këta myslimanë të “varfër e të dobët”, Islami kishte një efekt “dehës”. Ai u kishte dhënë jetë, i kishte falur kuptim ekzistencës së tyre, u kishte dhënë një qëllim drejt të cilit hapëronin dhe u kishte hapur horizonte të reja. Andaj ata nuk i lakmoheshin sigurisë, rehatisë dhe lukseve të jetës. Madje disa prej tyre, si Sumejje-ja dhe i shoqi, nuk i lakmoheshin as jetës. Ata vdiqën por nuk bënë kompromis me të pavërtetën.

Zoti qoftë i kënaqur me këta shpirtra fisnikë dhe i bekoftë ata! Siç do të kuptonte më vonë edhe Kurejshi, besimi dhe vendosmëria e tyre ishte po aq e pathyeshme sa ç’ishin besimi dhe vendosmëria e mësuesit dhe udhëheqësit të tyre Muhammedit, të Dërguarit të Zotit. Ata ishin diamantë që Muhammedi i gjeti ndër gurët e botës. Ata ishin të paktë në numër por të paçmueshëm në vlerën e tyre. 

 

3. Dy shpërnguljet e myslimanëve për në Abisini (vitet 615-616) 

Muhammedi (paqja qoftë mbi të dhe mbi familjen e tij) nuk i mbronte dot  ndjekësit e tij, ndonëse i ndante me ta dhimbjet dhe vuajtjet e tyre, të cilat i përjetonin vetëm ngase thoshin se “Zoti është Një”. Kur dukej se dhuna e idhujtarëve ndaj myslimanëve nuk do të pushonte së shpejti, ai u tha ndjekësve të tij të largoheshin nga Mekkeja dhe të strehoheshin në Abisini (Etiopia e sotme), një shtet i cili sundohej nga një mbret i krishterë, i njohur për drejtësinë dhe për përshpirtshmërinë e tij. Pas këtij urdhri, një grup myslimanësh, i përbërë nga njëmbëdhjetë burra dhe katër gra, u nisën nga Mekkeja për në Abisini. Në grup binin në sy Osman bin Affani, Kalifi i ardhshëm i myslimanëve, e shoqja Rukajja dhe Zubejr bin Avvami, një kushëri i Profetit. Muhammedi e emëroi Osman bin Mazunin si udhëheqës të grupit. 

Ibn Is’hak

Ndonëse vetë ishte nën mbrojtjen e xhaxhait të tij, kur i Dërguari i pa vuajtjet e ndjekësve të vet dhe faktin se nuk i mbronte dot, u tha: “Po të shkoni në Abisini do të ishte më mirë për ju sepse mbreti i atjeshëm nuk lejon padrejtësi. Ajo është një tokë miqësore për ju, derisa Zoti t’ju shpëtojë nga këto vuajtje”. Pas kësaj, ndjekësit e tij shkuan në Abisini, duke e pasur frikë idhujtarinë dhe duke u strehuar tek Zoti me fenë e tyre. Ky ishte hixhreti i parë në Islam.. (“Jeta e të Dërguarit të Zotit”). 

Shpërngulja e parë ishte në vitin e pestë të Shpalljes, që përkon me vitin 615 të erës sonë. Mbreti i Abisinisë i priti mirë refugjatët myslimanë të Mekkes në mbretërinë e tij. Ai u dha strehim dhe ata jetuan të qetë, të sigurt dhe të lirë për të bërë adhurim. Pas rreth një viti, myslimanët në Abisini dëgjuan thashetheme se Kurejshi e kishte pranuar Islamin. Po të ishte e vërtetë, atëherë do të thoshte se nuk kishte arsye që ta vazhdonin jetën në ekzil. Malli për vendin e tyre i kishte kapluar tashmë dhe ata u nisën drejt Mekkes. Por kur arritën atje, kuptuan se  Kurejshi jo vetëm që s’e kishte pranuar Islamin por ishte bërë akoma më i ashpër në përndjekjen e myslimanëve. Andaj ata u larguan edhe njëherë nga Mekkeja bashkë me disa emigrantë të tjerë që iu bashkëngjitën grupit. Kësaj radhe ishin 83 burra dhe 18 gra. Si udhëheqës të grupit Profeti e zgjodhi kushëririn e tij Xhafer ibn Ebu Talibin, vëllain e madh të Aliut.

Emigrimi i dytë i myslimanëve drejt Abisinisë ishte në vitin e gjashtë të Shpalljes, që përkon me vitin 616 të erës sonë.

Kjo shpërngulje e dytë për në Abisini dhe pranimi i tyre miqësor në këtë mbretëri, e alarmoi Kurejshin. Ata kishin frikë se myslimanët mund të rriteshin në fuqi duke krijuar aleatë të rinj dhe një ditë të ktheheshin në Mekke e t’i sfidonin ata. Për ta parandaluar këtë rrezik potencial, ata vendosën të dërgonin një delegacion drejt oborrit të mbretit abisinian për t’i kërkuar që t’i ekstradonte myslimanët.

Refugjatët myslimanë, të cilët kishin shpresuar se do të liheshin të qetë, u befasuan me ardhjen në kryeqytetin abisinian të një të delegacioni nga Mekkeja, të udhëhequr nga një person i quajtur Amr ibn As. Ai kishte sjellë dhurata të shumta për mbretin dhe për këshilltarët e tij.

Kur i pranoi të dërguarit e Kurejshit, ata i thanë mbretit se myslimanët në Abisini nuk ishin refugjatë por njerëz që iknin nga drejtësia dhe ligji. Me këtë pretekst, ai kërkoi që të ekstradoheshin drejt Mekkes. Megjithatë, mbreti kërkoi ta dëgjonte edhe palën tjetër përpara se të sillte një vendim dhe për këtë qëllim, e thirri Xhafer ibn Ebu Talibin në pallatin e tij, që ky i fundit t’i përfaqësonte myslimanët.

Xhaferi bëri një mbrojtje të shkëlqyer. Ajo që jepet në vijim, është një përmbledhje e shkurtër e fjalimit të tij në pallatin mbretëror të Abisinisë, si përgjigje e pyetjeve të mbretit:

“O mbret! Ne ishim njerëz injorantë dhe jetonim si kafshët e egra. Të fuqishmit nga mesi ynë jetonin duke i shkelur të dobëtit. Nuk ndiqnim kurrfarë ligji dhe nuk njihnim kurrfarë autoriteti përveç atij të forcës. I adhuronim idhujt e bërë nga guri dhe druri dhe nuk dinim asgjë për dinjitetin njerëzor. Por pastaj, Zoti na dërgoi si mëshirë një të Dërguar të tij, i cili ishte njëri nga ne. Ai ishte i njohur për sinqeritetin dhe për moralin e pastër. Karakteri i tij ishte shembullor dhe vinte nga një gjak fisnik. Ai na ftoi drejt adhurimit të një Zoti dhe na e ndaloi adhurimin e idhujve. Na këshilloi që ta themi të vërtetën e t’i mbrojmë të dobëtit, të varfrit, vejushat dhe jetimët. Ai na urdhëroi t’i nderonim gratë dhe të mos bënim shpifje. Ne iu bindëm dhe i ndoqëm mësimet e tija. Shumica e njerëzve në tokën tonë janë akoma idhujtarë dhe janë të zemëruar me ne ngase e ndjekim këtë fe të re që quhet Islam. Ata filluan të na përndjekin dhe ishte pikërisht dëshira për t’i shpëtuar kësaj përndjekjeje që na solli në mbretërinë tuaj”.

Kur Xhaferi e mbaroi fjalimin e tij, mbreti i kërkoi të lexonte me zë disa vargje që iu shpallën Profetit të myslimanëve. Si përgjigje, Xhaferi i recitoi disa vargje nga kapitulli “Merjem” (Maria), i nëntëmbëdhjeti me radhë në Kur’an. Pasi i dëgjoi këto vargje, mbreti tha se burimi i tyre ishte i njëjtë me atë të Ungjijve. Pastaj ai shpalli se i besonte fjalët e tija dhe si për ironi të Amr ibn As-it, shtoi se myslimanët ishin të lirë të jetonin në mbretërinë e tij për sa kohë që të kishin dëshirë.

Por Amr bin Asi kishte një strategji tjetër kundër fjalëve të Xhaferit, tek e cila kishte shumë besim. Ditën tjetër erdhi në oborrin mbretëror dhe i tha mbretit që ta tërhiqte mbrojtjen e tij nga myslimanët me pretekstin se ata e mohonin natyrën hyjnore të Krishtit dhe thoshin se ai ishte një njeri si të tjerët. Kur u pyet në lidhje me këtë, Xhaferi u përgjigj: “Besimi ynë për Jezusin është ajo që na ka mësuar Zoti dhe i Dërguari i tij. Ai është një rob i Zotit, një Profet i Tij, një Shpirt nga Ai dhe Urdhri i Tij i drejtuar Marisë, virgjëreshës së pastër..”..

Mbreti ia ktheu: “Jezusi është pikërisht i tillë siç e përshkrove ti dhe asgjë më tepër.”. Pastaj duke u folur myslimanëve, tha: “Shkoni në shtëpitë tuaja dhe jetoni të qetë. Kurrë nuk kam për t’ju dorëzuar në duart e armiqve tuaj”. Ai refuzoi t’i ekstradonte myslimanët, ia ktheu dhuratat Amr ibn As-it dhe i lejoi të largohej. 

Washington Irving

Në mesin e refugjatëve për në Abisini ishte Xhaferi, djali i Ebu Talibit dhe vëllai i Aliut, pra kushëriri i parë i Muhammedit. Ai ishte një njeri me gojëtari të fortë dhe me një pamje të hijshme. Qëndroi përpara mbretit të Abisinisë dhe ia shpjegoi doktrinat e Islamit ashtu si u kishte hije. Mbretit, i cili ishte një i krishter nestorian, iu dukën aq të afërta këto doktrina me ato të besimit të tij dhe aq të kundërta me idhujtarinë e Kurejshit, sa jo vetëm që nuk i dëboi, por i mori akoma më shumë nën mbrojtjen e tij myslimanët dhe duke ia kthyer dhuratat Amr bin As-it, i kërkoi të largohej nga pallati (“Jeta e Muhammedit”). 

Myslimanët qëndruan në Abisini për vite me radhë dhe jetuan të qetë. Pas trembëdhjetë vjetësh, në vitin e shtatë pas Hixhrit (628 i erës sonë), ata u kthyen prapa, tashmë jo në Mekke por në Medine. Arritja e tyre përkon me pushtimin e kështjellës së Hajberit nga myslimanët.

Xhafer ibn Ebu Talibi ishte prijësi i atyre që kishin emigruar drejt Abisinisë në vitet 615 dhe 616. Ai është i vetmi nga Hashimitët që u largua nga Mekkeja. Të gjithë të tjerët nga kjo familje mbetën në Mekke. 

Montgomery Watt

Përveç dy përjashtimeve, të gjithë myslimanët e hershëm që mbetën në Mekke (dhe nuk emigruan drejt Abisinisë) u takonin pesë fiseve, në krye të të cilëve ishin Hashimitët. Ky grup ishte një formë e ringjallur e “Lidhjes së të Virtytshmive”. Për këtë arsye, ishte zemra e opozitës kundër tregtarëve të mëdhenj, me praktikat e tyre monopoliste (“Muhammedi, Profet dhe burrë shteti”, 1961).  

 

4. Hamza e pranon Islamin (viti 615) 

I Dërguari i Zotit, ndonëse i sigurt nën mbrojtjen e xhaxhait të tij Ebu Talibit, nuk ishte i mbrojtur nga ofendimet dhe talljet e idhujtarëve. Kurdo që të gjenin një mundësi për ta ngacmuar, ata e përdornin atë deri në fund. Në një rast, Ebu Xhehli e gjeti vetëm dhe e ofendoi me fjalë të ndyra. Por po atë mbrëmje, Hamza ibn Abdu’l Muttalibi u kthye nga gjuetia dhe robëresha e tij i tregoi për ofendimet e Ebu Xhehlit ndaj Muhammedit dhe për durimin e këtij të fundit, të cilin e kishte dëshmuar me sytë e saj.

Hamza ishte luftëtar, gjuetar dhe ishte pak i interesuar për çështjet e përditshme të qytetit. Por sjellja e Ebu Xhehlit ndaj nipit të tij e zemëroi aq shumë, sa e mori harkun e tij dhe shkoi në mbledhjen e Kurejshit ku Ebu Xhehli ua rrëfente ndodhitë e ditës miqve të tij. Hamza e goditi me harkun e tij në kokë, ia gjakosi ballin dhe tha: “Edhe unë u bëra mysliman”.

Kjo ishte një sfidë për Ebu Xhehlin, i cili kuptoi se heshtja ishte më e mirë se trimëria dhe për këtë arsye nuk iu përgjigj Hamzës, duke i ndalur edhe miqtë e tij. 

Betty Kelen

Hamza, xhaxhai i Muhammedit, ishte një njeri i fuqishëm dhe më i spikaturi nga Kurejshi për luftë dhe për sporte. Kohën e kalonte kryesisht në gjueti në kodrinat rreth Mekkes. Një ditë, kur u kthye nga gjuetia me harkun që i varej në krah, robëresha e tij i tha se Ebu Xhehli e kishte ofenduar nipin e tij.

Durimi i Hamzës kishte arritur në pikën e fundit. Atij i pëlqente Muhammedi, ndonëse shpesh nuk e kuptonte atë. Me të shpejtë shkoi në Qabe, ku e pa Ebu Xhehlin duke ndenjur mes shokësh. E ngriti harkun e tij të rëndë dhe i dha një të goditur në kokë. “Do ta ofendosh prapë sikur unë t’i bashkëngjitem fesë së tij?”, i bërtiti duke i shfaqur muskujt e tij të fuqishëm përpara hundëve të Kurejshit.

Hamza u bë mysliman dhe kjo i dha fuqi fesë. Pas kësaj, disa prej Kurejshit ishin më të kujdesshëm kur e quanin Muhammedin poet... (“Muhammedi, i Dërguari i Zotit”, 1975) 

Hamza u bë një mysliman i devotshëm dhe një luftëtar i Islamit. Ai do të ishte shok lufte i nipit tjetër të tij Aliut. Ishin pikërisht këta të dy që do ta vrisnin shumicën e prijësve të Kurejshit në betejën e Bedrit, e cila do të bëhej pas disa vitesh.

Në betejën e Uhudit, Hamza e vrau në dyluftim flamurtarin e dytë të paganëve dhe pasi ata sulmuan, ai u fut në mesin e tyre duke i shkatërruar. Derisa ishte duke i shpërndarë radhët e tyre, u godit me shtizë nga Vahshiu, një skllav abisinian. Vahshiu ishte sjellë në fushëbetejë nga Hindi, gruaja e Ebu Sufjanit dhe nëna e Muavijes, vetëm për këtë qëllim. Hamza ra në tokë dhe vdiq në vend.

Pas disfatës së myslimanëve, Hindi dhe disa të tjerë nga Mekkeja i copëtuan trupat e myslimanëve. Ajo e preu barkun e Hamzës, ia nxori mëlçinë dhe e hëngri. Ajo ia preu edhe hundën, veshët, duart e këmbët dhe të gjitha i vari në një “qafore”, me të cilën hyri në Mekke si të ishte një trofe lufte.

Muhammedi u pikëllua jashtë mase për vdekjen dhe për masakrimin e trupit të një besniku të tillë të Islamit siç ishte Hamza. Atij ia fali titujt “Luan i Zotit” dhe “Prijës i Dëshmorëve”.

Hamza e pranoi Islamin në vitin e pestë pas Shpalljes. 

 

5. Konvertimi i Umarit në Islam (viti 616) 

Ndodhia më e rëndësishme e vitit të gjashtë pas Shpalljes ishte kalimi në Islam i Umar ibn Khattabit, Kalifit të ardhshëm të myslimanëve. Deri atëherë, ai kishte qenë njëri nga armiqtë më të ashpër të Islamit dhe të Muhammedit dhe një persekutues i madh i myslimanëve. Historiani modern egjiptian Emin Davidar-i, thotë se urrejtja e Umarit ndaj Islamit dhe armiqësia e tij me Muhammedin mund të krahasoheshin vetëm me urrejtjen dhe armiqësinë e xhaxhait të tij Ebu Xhehlit.

Thuhet se një ditë, në zemërim e sipër, Umari vendosi ta vriste Muhammedin dhe me këtë ta shuante zjarrin e Islamit përgjithmonë. Me këtë qëllim ai doli nga shtëpia e tij. Siç u tregua edhe më sipër, në këtë kohë myslimanët mblidheshin në shtëpinë e Erkam ibn Ebi Erkamit për t’i bërë adhurimet e tyre. Ata sapo kishin filluar të mblidheshin kur njëri prej tyre e pa Umarin që po afrohej drejt shtëpisë me shpatën e tij në dorë. Në gjendje paniku, ai i lajmëroi të tjerët por Hamza, i cili gjendej në mesin e tyre, i siguroi se sikur të vinte me qëllim të mirë, atëherë nuk do të kishte probleme dhe sikur të vinte për të keq, atëherë vetë ai do të përballej me të dhe me shpatën e tij do ta dëbonte. Ndodhi ajo që nuk pritej dhe Umari e pranoi Islamin.

Rrëfimi thotë se Umari shkonte drejt shtëpisë së Erkamit me qëllim që ta vriste Muhammedin kur një kalimtar i rastit e ndali dhe i tregoi se motra e tij dhe dhëndri ishin bërë myslimanë. Ai i tha se do të ishte më mirë sikur të vinte rregull në shtëpinë e tij më parë dhe pastaj të ndërmerrte vepra të tilla të mëdha si vrasja e Muhammedit. 

Muhammed Husejn Hajkal

Umari u nis për në shtëpinë e Erkamit me qëllim që ta vriste Muhammedin, ta shpëtonte Kurejshin nga kjo barrë, t’ia rikthente unitetin e mëparshëm dhe të siguronte respekt për perënditë, të cilat Muhammedi i kishte ofenduar. Rrugës për në Mekke ai e takoi Nuajm ibn Abdullahun. Pasi kuptoi se për ku ishte nisur Umari, Nuajmi i tha: “Për Zotin, e ke gënjyer veten, o Umar. A mendon se bijtë e Abd’ul-Menafit do të lënë gjallë sikur t’ua vrasësh Muhammedin? Përse nuk kthehesh më mirë në shtëpinë tënde dhe të vësh rend në të më parë?” (“Jeta e Muhammedit”). 

Umari u zemërua jashtë mase me të dëgjuar se e motra dhe dhëndri ishin bërë myslimanë. Menjëherë ndërroi rrugë dhe u nis për në shtëpinë e të motrës për të kuptuar si qëndronte puna. Pyetjeve të tija, e motra i përgjigjej turbullt dhe pa i thënë ndonjë gjë të qartë. 

Ibn Is’hak

Umari erdhi deri në derën e shtëpisë të të motrës, derisa Khabbabi ia mësonte asaj kapitullin “Ta Ha” dhe kapitullin “..dhe kur dielli ta humbë shkëlqimin.”. (kapitulli Takvir). Atë që myslimanët e lexonin ishte “mbeturinë” për idhujtarët. Kur Umari hyri brenda, e motra e kuptoi qëllimin e tij dhe i fshehu fletët prej të cilave lexonin. Khabbabi u largua me të shpejtë nga shtëpia. Umari e pyeti për atë që kishte dëgjuar dhe ajo i tha se kishte qenë vetëm një bisedë mes tyre... (“Jeta e të Dërguarit të Zotit”). 

Umari u zemërua edhe më me këtë gënjeshtër të të motrës dhe e goditi në fytyrë. Nga goditja, asaj filloi t’i rridhte gjak nga goja, gjë që e bëri Umarin të ndalojë. Për një çast u duk sikur zbutej dhe ia kërkoi asaj fletët që t’i lexonte. Ajo e ndjeu këtë ndryshim tek ai por i tha: “Ti je një idhujtar i pistë dhe nuk mund të të lejoj ta prekësh Fjalën e Zotit”.

Umari shkoi menjëherë, u pastrua, u kthye prapë dhe i lexoi vargjet e Kur’anit. Pastaj shkoi në shtëpinë e Erkamit dhe e pranoi Islamin.

Sir William Muir thotë se konvertimi i Umarit ndodhi rreth vitit të gjashtë të misionit të Profetit. Ai shton:

Konvertimi i Umarit ndodhi në muajin Dhulhixhxhe, muaji i fundit i vitit. Në atë kohë, besimtarët ishin 40 burra dhe 10 gra. Sipas disa shënimeve të tjera, ishin 45 burra dhe 11 gra (“Jeta e Muhammedit”, botim i vitit 1877,  fq. 95). 

Umari ishte 35 vjeç kur u bë mysliman. 

Muhammed Husejn Hajkal

Asokohe, Umar ibn Khattabi ishte një njeri i pjekur, tridhjetë e pesë vjeç (“Jeta e Muhammedit”). 

Shumë myslimanë pretendojnë se me konvertimin e Umarit, Islami fitoi fuqi të reja dhe se myslimanët shpëtuan nga dhuna e paganëve. Sipas tyre, që nga ajo kohë myslimanët mund të dilnin nga vendet ku fshiheshin dhe të faleshin hapur në rrethinat e Qabes. Disa madje thonë se ishte vetë Umari që i nxori ata nga vendstrehimi i tyre dhe se pas kësaj, ata nuk patën më frikë nga Ebu Xhehli. 

Muhammed Husejn Hajkal:

Myslimanët që u kthyen nga Abisinia e bënë këtë për dy arsye. E para, Umar ibn Khattabi ishte konvertuar në Islam pas largimit të tyre. Me të, ai e solli në kampin mysliman po atë vendosmëri dhe fuqi, me të cilën më parë kishte luftuar kundër myslimanëve. Ai kurrë nuk e fshehu konvertimin e tij dhe nuk u shmangej idhujtarëve. Përkundrazi, ai e shpalli hapur konvertimin e tij dhe e sfidoi Kurejshin. Ai nuk ishte përkrahës i fshehjes së myslimanëve dhe i lëvizjes së tyre të fshehtë nga njëra anë e Mekkes në tjetrën si dhe i organizimit të fshehtë të ceremonive të adhurimit, larg nga sulmet e Kurejshit. Umari filloi të luftonte me Kurejshin që në çastin që iu bashkëngjit Islamit, duke shkuar në Qabe për të bërë adhurim, në shoqëri të ndonjërit prej myslimanëve që i bashkëngjitej (“Jeta e Muhammedit”). 

Por këto pretendime interesante nuk janë të përkrahura me dëshmi. Dhe nëse do t’i shihnim dëshmitë, do të shfaqej një imazh krejtësisht i kundërt.

Disa pretendime janë akoma më ekstravagante. Për shembull, historiani egjiptian Emin Davidar, në librin e tij “Imazhe nga jeta e të Dërguarit të Zotit”, shkruan se konvertimi i Umarit ishte një goditje vdekjeprurëse për Kurejshin.

Ajo që në të vërtetë u shfaq me konvertimin e Umarit, ishte një valë e re dhe e paparë dhune që u drejtohej myslimanëve. Përpara konvertimit të tij, ishin të rrezikuar vetëm ata myslimanë që ishin të pambrojtur. Por pas konvertimit të Umarit, asnjëri nga myslimanët dhe madje as vetë i Dërguari, nuk ishin të mbrojtur nga sulmet e idhujtarëve. 

Muhammed Husejn Hajkal

Derisa ishin në ekzil në Abisini, ata dëgjuan se pas konvertimit të Umarit, Kurejshi kishte pushuar së përndjekuri Muhammedin dhe ndjekësit e tij. Sipas një rrëfimi, vetëm disa prej tyre u kthyen në Mekke, kurse sipas një tjetri, që të gjithë. Kur arritën atje, panë që Kurejshi vazhdonte me persekutimin e myslimanëve edhe më ashpër se më parë. Pa mundur ta duronin këtë persekutim, një pjesë e tyre u kthye në Abisini kurse një pjesë hyri në Mekke gjatë mbrëmjes dhe u fsheh (“Jeta e Muhammedit”, Kairo, 1935). 

Por kjo nuk ishte e gjitha. Pas kësaj kohe, Muhammedi, i Dërguari i Zotit, nuk do të mund as të jetonte në Mekke. Pak me tepër se një javë kishte kaluar nga konvertimi i Umarit, kur Muhammedi dhe e gjithë familja e fisi i tij u detyruan të largoheshin nga Mekkeja. Andaj, është e papërshtatshme me faktet teoria se me konvertimin e Umarit myslimanët u rehatuan dhe se nuk kishin nevojë më të fshiheshin nga idhujtarët. 

Margoliouth

...nuk kemi asnjë shënim në lidhje me ndonjë rast kur Umari ka shfaqur trimëri, ndonëse janë të shumta rastet e ashpërsisë dhe urisë së tij për gjak. Në betejën e Hunejnit ai iku dhe në një rast tjetër, iu fal jeta nga një armik zemërmirë (“Muhammedi dhe rritja e Islamit”, 1931). 

Profesor Margoliouth flet për një rast kur një armik bujar ia fali jetën Umarit. Me shumë gjasa bëhet fjalë për betejën e Hendekut gjatë rrethimit të Medines. Në atë betejë, Ali ibn Ebu Talibi e pati vrarë në dyluftim gjeneralin mekkas Amr ibn Abd Vudd, me çka edhe shokët e këtij të fundit nisën të largoheshin e të iknin përtej hendekut. Kur po tërhiqeshin, Umari u përpoq ta përzinte nga pas njërin prej tyre. Ky kalorës që ishte duke u tërhequr, kishte dëgjuar se Aliu asnjëherë nuk i sulmonte ata që tërhiqeshin nga pas dhe e kuptoi se nuk ishte Aliu ai që e ndiqte. Kur e ktheu kokën dhe e vërejti Umarin që vinte drejt tij, befas e ktheu kalin dhe Umari u ndal i ngrirë në vend. Kalorësi që e njihte Umarin, i tha: “Sikur të mos i kisha premtuar sime më se nuk do të vrisja kurrë një nga Kurejshi, tani do ishe i vdekur. Ji falenderues asaj dhe mos harro se ta fala jetën”.

Duhet theksuar se Hamza e pati pranuar Islamin një vit para Umarit dhe e kishte shpallur konvertimin e tij duke e goditur me harkun e tij Ebu Xhehlin, dajën e Umarit. Askush nuk pret nga Umari që ta ndjekë shembullin e Hamzës dhe ta godasë dajën e vet, por nuk ekziston ndonjë shënim i historisë që flet se Umari e ka goditur ndonjë idhujtar për shkak të ofendimit që ky i fundit i ka bërë të Dërguarit të Zotit. Për më tepër, kur Hamza e pranoi Islamin dhe ia gjakosi hundët Ebu Xhehlit, vetë Umari ishte akoma një idhujtar. Ishte detyra e tij që në emër të “solidaritetit fisnor” ta sfidonte Hamzën dhe ta mbronte nderin e vëllait të nënës së tij. Në fund të fundit, sipas shumë pretendimeve, ai ishte më i guximshmi, më i frikshmi dhe më kokëforti nga njerëzit e Mekkes. Po të ishte i tillë, kush tjetër në mos Umari, duhej ta sfidonte Hamzën? Por një sfidë e tillë nuk erdhi kurrë...  

VAZHDON