Imamėt – Politika e qartė dhe koherente
S. J. Hussain
28.09.2007




Njė ēėshtje i ka vėnė nė dilemė disa besimtarė, siē ėshtė, pse luftoi Husein me shpatė, ndėrsa pasardhėsit e tij nuk e bėnin atė, veēanėrisht ashtu si tė gjithė Imamėt u pajtuan me njė ideoligji tė vetme dhe koherente. Sepse, nėse Husein, pėrkundėr numrit tė vogėl tė pasuesve tė tij u ngrit kundėr padrejtėsisė, duke kėrkuar tė drejtat e tij tė uzurpuara, pse, pėr shembull, Imam Sadik nuk u ngrit kur numri i partizanėve tė tij u rrit.

Kjo ēėshtje kėrkon njohuri pėr rrethanat qė u pėrballėn me Husein, tė krahasuara me ato tė pėrballura me imamėt e tjerė, kėshtu qė ne mund tė njohim detyrėn tonė sot.

Natyrisht, ėshtė e mirė-njohur se Profeti e filloi misionin e tij nė paqe dhe nė mėnyrė tė fshehtė dhe se kjo vazhdoi pėr mė shumė se dhjetė vjetė. Gjatė kėtyre viteve ai pati sukses nė formimin e njė grupi pasuesish, qė u basuan vėrtetė nė mesazhin e ri dhe refuzoi ēdo gjė qė lidhej me kohėn e xhahilėve. Eventualisht, Profeti ndjente se ky grup ishte i aftė t’i pėrballet fuqisė sė xhahilėve dhe kėshtu u ngritėn nė xhihad me shpatė dhe pas njė lufte tė hidhur ushtarake, patėn sukses tė formojnė shtetin Islam nė Medinė. Kjo detyrė e vėshtirė qė ēoi nė themelimin e njė shoqėrie tė re tė Profetit, iu la e tėra, Imam Aliut, kėshtu qė ai mund tė pėrfundonte atė qė kishte nisur Profeti, siē ishte eliminimi i tėrėsishėm i besimeve tė xhahilėve dhe pastaj tė themelonte njė shoqėri qė do tė bazonte marrėdhėniet e saj sipas rregullit tė urdhėruar tė ligjit tė Zotit.

Megjithatė Imam Aliu nuk erdhi nė fuqi menjėherė pas vdekjes sė Profetit. Nė tė kundėrtėn ai u ndalua tė vijė nė fuqi dhe pati pak pėrkrahės besnik, duke zbuluar shumė prej atyre qė ishin kthyer nė Islam se e kishin pėrqafuar atė nga jashtė, pa besim tė vėrtetė nė zemrat e tyre dhe vepronin sipas zakoneve tė xhahilėve ndėrsa e mbulonin atė me njė besim sipėrfaqėsor nė Islam. Njė situatė e tillė konfirmoi predikimet e vargjeve tė Kuranit qė thotė: “Nėse ai vdes ose vritet a do tė ktheheshit ju mbrapa” (Imran, 144), qė do tė thotė: ju do tė ktheheni tek besimet tuaja tė vjetra. Imami gjeti se ai nuk mund tė ngrihej pėr tė marė tė drejtat e tij, kėshtu ai nuk u rrebelua, por u pėrpoq pėrgjatė jetės sė tij, tė organizojė njė grup besimtarėsh tė sinqertė nga komuniteti, tė kujdesur pėr objektivat e fesė sė re, duke besuar nė legjitimitetin e deklaratave tė Aliut pėr Imamatin dhe duke zbatuar Synetin e Profetit nė jetėn e pėrditshme. Kur, si pėrfundim erdhi nė fuqi, pas vdekjes sė Uthmanit, Imam Aliu nuk kėrkoi heshtjen pėr korrupcionin ekonomik dhe politik, por e inkurajoi mė shumė komunitetin pėr tė pastruar zemrat e tyre dhe veprimet e tyre dhe pėr tė luftuar ata muslimanė qė kėrkonin tė shfrytėzonin pėrhapjen e Islamit pėr qėllimet e tyre ose tė interpretonin ligjet e Islamit sipas dėshirave dhe ineresave tė tyre, pėr llogari tė atyre tė shoqėrisė nė liri.

Hasani ndoqi gjurmėt e babait tė tij nė luftėn kundėr fuqisė sė xhahilėve dhe kundėr disa muslimanėve, shpirtrat e tė cilėve nuk u pastruan nga frika e Zotit dhe qė shfrytėzonin avantazhet ekonomike dhe politike tė zgjerimit Islam nė Siri. Pėr kėtė arsye ai vazhdoi tė luftojė dhe t’i inkurajojė pasuesit e tij nė luftėn e tyre, por disa nga pasuesit e tij refuzuan t’i binden urdhrave tė tij dhe madje njėri u pėrpoq ta vrasė atė nė al-Mada’in, si rezultat i tė cilės Hasani mori njė plagė serioze nė kėmbė, qė kontribuoi nė marrėveshjen e tij tė mė vonėshme pėr njė armėpushim.

Pėrēarjet mes pasuesve tė Hasanit dhe pėrhapja e ēregullimit mes ushtrisė sė tij, nė njėrėn anė dhe bashkimi i kundėrshtarit dhe kėmbėngulja e tyre nė armiqėsi tė vazhdueshme nė anėn tjetėr, e detyroi Hasanin tė nėnshkruaj armėpushimin me Muavinė. Disa nga kushtet mė tė rėndėsishme tė kėtij armėpushimi ishte se Muavija nuk do tė rrezikonte jetėn ose pronat e pasuesve tė Hasanit, ose tė shajė njerėzit e shtėpisė nė xhami dhe se Huseini do tė pasojė Muavinė pas vdekjes sė kėtij tė fundit.

Imam Husein e angazhoi veten tė veprojė sipas kushteve tė kėsaj marrėveshjeje, ndėrsa kundėrshtari, gjatė njėzet vjetėve tė sundimit tė Muavisė, i theu vazhdimisht pikat e marrėveshjes njė pas njė. Nė vitet e fundit tė sundimit tė tij Muavia emėroi Jezidin si pasardhės tė tij, duke thyer kėshtu premtimin e tij ndaj Hasanit, se Huseini do tė pasonte atė.

Huseini kishte bėrė njė vėzhgim tė kujdesshėm tė veprimeve tė Muavisė gjatė sundimit tė tij dhe i kishte pėrgaditur pasuesit e tij pėrkatėsisht pėr ndonjė ndodhi. Ajo qė e pruri atė nga Iraku ishte se Huseini besonte se njerėzit ishin tė pjekur pėr rrebelim nė njėrėn anė ndėrsa nė anėn tjetėr, ai vėrejti se komuniteti si tėrėsi kishte stagnuar dhe i nevoitej dikush qė ta sjellė atė nė jetė. Kėshtu qė ai shkoi drejtė Kufas dhe pėrkundėr faktit se kufjanėt qė i kishin premtuar ta ndihmojnė atė mė parė e kishin tėrhequr pėrkrahjen e tyre dhe dėgjuan propozimet e autoriteteve, ai vendosi tė luftojė pėrkundėr pakicės sė pasuesve tė tij, derisa gjithēka u prish nė luftėn e Qerbelasė.

Prej kėsaj ėshtė e qartė se vendimi i Huseinit pėr tė luftuar nuk ishte me ēdo kusht njė risi por njė vazhdimėsi e politikės sė vėllait tė tij, babait dhe gjyshit, si kundėrshtarė tė fuqisė sė xhahilėve kurdo qė tė ishte e mundur. Vrasja e Huseinit e ēoi Sexhadin dhe imamėt e tjerė tė adaptojnė politikėn e tyre drejtė autoriteteve qė e kishin marrė fuqinė, sepse ai kuptoi se:

I. (Sė pari). Pėrkundėr numrit tė tyre pasuesit e Huseinit nuk kishin besnikėri tė mjaftueshme pėr ta dorėzuar veten dhe pronat e tyre nė rrugėn e Zotit sipas udhėzimeve tė imamit;

II. (dhe sė dyti). Shumė nga komuniteti ishin tė pavetėdijshėm se Huseini ishte Imami i drejtė dhe lideri i komunitetit Islam, emėruar nga Profeti, ashtu siē ishin tė pavetėdijshėm se autoritetet egzistuese ishin jolegale.

Pėr kėtė arsye e gjejmė al-Zajjadin tė ndjekė njė politikė tė heshtjes pėr autoritetin e Umayyadėve, megjithatė kjo heshtje nuk tregoi njohjen e autoritetit tė tyre, por atė se pasuesit e tij ishin pak. Nė mėnyrė tė ngjajshme izolimi i tij nga shoqėria nuk ishte nė asnjė mėnyrė njė arratisje nga realiteti, por nė fakt ishte njė shtypje e heshtur ndaj korrupsionit dhe tiranisė qė kishin ēuar nė vrasjen e Huseinit, djegien e Qabesė dhe sulmimin dhe plaēkitjen e qytetit tė Profetit pėr tre ditė.

Sexhad, gjatė kohės sė imamatit tė tij, i koncentroi pėrpjekjet e tij nė pastrimin e shpirtrave tė popullit tė tij dhe duke inkurajuar frikėn ndaj Zotit nė veprimet dhe deklarimet e tyre, duke u dhėnė prioritet pastrimit tė shpirtit duke zbatuar rregullat e Zotit nė fillim ndaj individit, duke e dekorajuar atė nga interesi vetjak qė kishte kontribuar nė vdekjen e Huseinit. Qėllimet e Sexhadit ishin pėr tė bashkuar njė grup muslimanėsh tė sinqertė qė ju pėrmbajtėn objektivave tė Islamit dhe shpallėn rregullat e tij, qė i thirrėn njerėzit pėr t’iu bindur Zotit nė veprimet e tyre pėrpara gjuhėve tė tyre dhe ndoqėn imamin nė tė gjitha gjėrat. Edhe mė tej, Sexhad insistoi qė pasuesit e tij tė kuptojnė se ēdo luftė me shpatė do tė ishte xhihad, nėse ai qė e shpall atė posedonte cilėsinė e duhur pėr t’i thėrritur njerėzit tek Zoti pėrmes veprimeve tė tij se sa pėrmes deklaratave tė tij. Thuhet se ai pėrmendi vargun e mė poshtėm Kuranor: “Edhe ata qė pendohen, ata qė sinqerisht adhurojnė, ata qė falenderojnė, ata qė agjėrojnė, ata qė bėjnė ruku, qė bėjnė sexhde, qė urdhėrojnė pėr tė mira e ndalojnė tė kėqijat, edhe ata qė pėrmbushin dispozitat e Allahut. Pra, pėrgėzoi besimtarėt.(112 Tevbe). Pastaj ai deklaroi: “Kur i gjejmė ata qė posedojnė kėto cilėsi, xhihadi pėr ta ėshtė mė mirė se Pelegrimi.” (Kafi, 5/22).

Imam el-Bakir ndoqi politikėn e babait tė tij dhe nuk u ngrit kundėr Umayyatit dhe kėshilloi vėllain e tij Zaydin tė mos ngrihet kundėr autoritetit ilegal tė Umayyadėve sepse komuniteti nuk ishte mjaft i ndėrgjegjshėm politikisht pėr tu rrebeluar kundėr qeverisė. Kėshtu el-Bakir filloi tė pėrhapė ndėrgjegjien politike nė komunitet me anė tė traditave profetike, ashtu siē urdhėroi ai disa nga pasuesit e tij pėr tė pėrkujtuar njerėzit e luftės sė Huseinit dhe martirizimin e tij gjatė Haxhit, ēdo vit, duke shpresuar tė ndezin ndjenjat e komunitetit, pėr t’i prekur zemrat e tyre dhe pėr t’i zgjuar emocionet e tyre ashtu qė ata mund tė ngushėllohen me ideologjinė e revulucionit pėr kauzat e drejta. Sepse, koha e Haxhit ėshtė ajo qė mbledh muslimanėt nga tė gjitha vendet dhe propagandimin e objekteve tė luftės dhe martirizimin e Huseinit dhe ilustrimin e marrėdhėnies sė ngushtė me profetin, inkurajoi pakėnaqėsinė dhe dyshimin pėr sa i pėrket legjitimitetit tė autoriteteve, tė cilėt si kthim krijuan njė ambijent tė begatshėm pėr njė lėvizje qė solli rėnien e tyre.

Pėrkundėr faktit se aktivitetet kulturore tė Sexhad dhe el-Bakirit tėrhoqėn njė numėr tė madh pasuesish pas vetes, el-Bakiri nuk i konsideroi ata tė pėrshtatshėm pėr rrebelim, sepse atyre u mungonte besnikėria dhe organizimi i duhur. Al-Kulayni raporton se ‘Abd Allah b. al-‘Ata i tha njėherė el-Bakirit: “Nė tė vėrtetė partia juaj ėshtė e madhe nė Irak. Pėr Zotin, nuk ka asnjė mes njerėzve tuaj si ju. Pse nuk i ngreni armėt?” Pastaj ai u pėrgjigj: “O ‘Abd Allah b. al-‘Ata, ti i dėgjon njerėzit.” Ndėrsa kjo lidhet gjithashtu me Sadikin vetė qė nuk e mori parasysh numrin e madh tė pasuesve tė tij si njė pjesė integrale tė planeve tė tij pėr revoltė. Nė tė kundėrtėn, ai i dha pėrparėsi besimit tė tyre, frikės sė tyre ndaj Zotit, kurajos sė tyre duke qėndruar pranė tė vėrtetės, besnikėrisė dhe bindjes sė tyre ndaj Imamit.

Politikat pėrfundimtare tė Imamėve el-Bakir e Sadik nuk ishin tė paplanifikuara, por nė fakt ishin bazuar nė pėrvojėn e hidhur. Shumė raporte pohojnė se planet e Imamėve pėrfshijnė njė rrebelim nė vitin 70 P. H., por martirizimi i Huseinit i shtyu kėto plane. Ka gjithashtu njė evidencė pėr kėto plane tė njė revolte tė ndodhur nė 140 H. Pėr kėtė shkak tė mungesės sė organizimit mes pasuesve tė Imamit dhe paaftėsisė sė tyre ta mbanin sekret datėn e revulucionit, planet e tyre u bėnė tė njohura pėr armiqtė e tyre dhe kėshtu Imamėt e mėvonshėm nuk i informuan pasuesit e tyre pėr ndonjė kryengritje tė vendosur tė rradhės.

Nga kjo analizė, ėshtė e qartė se Imamėt posedonin politikė tė qartė dhe koherente. Pėr shėmbull Imam Aliu bėri njė armėpushim me sunduesit e kohės kur kishte vetėm pak pasues, por kur numri i pasuesve tė tij u rrit, ai rroku haptas armėt dhe ngjajshėm edhe Hasani luftoi, kur ai dhe partia e tij ishin tė fortė, por bėnė armėpushim nė kohė dobėsie. Huseini bėri njėsoj dhe u ngrit nė rrugėn e Zotit, duke u varur nė besimin e Kufanėve, ndėrsa Imamėt e tjerė u pėrmbajtėn ta bėnin kėtė, derisa themeluan njė trup tė besueshėm pasuesish, tė aftė pėr tė transformuar ideologjinė e komunitetit nė favor tė ligjit tė Zotit.

Detyra kryesore e besimit nė kohėn e sotme ėshtė pastrimi i vetėvetes pėr ēdo veprim qė lidhet me kohėn e xhahilėve dhe kjo mund tė arrihet duke ndjekur urdhėrat e Zotit, tė ilustruara nga sjellja dhe jeta e pėrditshme e profetit dhe e familjes sė tij. Ēdo besimtar qė shpall besnikėri pėr Imamin e tashėm duhet tė paraqesė besnikėrinė dhe besueshmėrinė e tij tek Imami duke kryer urdhėrat dhe rregullat e obliguara siē janė: falja, agjėrimi, zeqati, haxhi dhe tė bindurit ndaj Ulemasė legal tė Ehl ul-Bejtit, duke ndjekur udhėzimet e tyre duke i thirrur njerėzit kah e mira dhe duke i ndaluar veprimet e kėqia.

Nė mėnyrė tė njejtė ata duhet tė kryejnė veprime qė forcojnė lidhjet shoqėrore tė shoqėrisė dhe themelojnė atė nė mėnyrė tė pėrshtashme dhe tė sigurtė, siē ėshtė dėgjimi i prindėrve dhe tė afėrmėve, respektimi i fqinjėve, besueshmėria nė marrėveshje dhe kontrata, besnikėria nė detyrat e tyre dhe punėt e tyre me njerėzit dhe ndaj vendit ku jetojnė.

Ai qė ėshtė besnik ndaj Ehl ul-Bejtit dhe Imamit tė periudhės, ėshtė person qė pėrmbahet nga veprimet e kėqia, siē ėshtė politeizmi, mosbindja ndaj prindėrve tė tyre, shpifja ndaj grave si bashkėshorte, vrasja e njerėzve tė pafajshėm, gėnjeshtra, vjedhja, pirja e alkoolit dhe ēdo veprim qė tė ndan nga Zoti.

Nėse besimtari kryen detyrat e obligueshme, pėrmbahet nga ajo qė ėshtė e ndaluar dhe i bindet Zotit me besnikėri, kjo do tė ēojė nė themelimin e njė shoqėrie tė lirė nga kompleksiteti dhe korrupcioni, nė tė cilėn besimtari mund tė jetė besnik sinqerisht ndaj urdhėrave tė Imamit tė kohės.

© dielli.net


copyright © dielli.net. All rights reserved.
Tekstet e prezentuara domosdoshmërisht nuk përfaqësojnë politikën e redaksisë të dielli.net!