LEKSIONI NJËZET E NJË
Kur’an


MREKULLITË E ISLAMIT

Profetët dhe mrekullitë

Të dërguarit e Zotit gjithmonë kanë qenë të dërguar me shenja të qarta, ashtu që njerëzit binden se ata vijnë prej Zotit.

Për këtë shkak, ata që e kanë shpirtin e lëmuar si pasqyrja dhe si burime të qarta dhe të tejdukshme, të shkëlqyeshëm dhe të pastër, ashtuqë të mund t’i dallojnë ato shenja, e dorëzojnë vehten dhe e kanë besimin sikur megjistarët e kohës së Faraonëve, të cilët, kur i panë mrekullitë mahnitëse të Musas (a.s.) si shkopi bëhet gjarpër i besuan atij dhe nuk i përfillën kërcënimet e Faraonit.

Nxënësit e Isas (a.s.) gjithashtu, në sytë e tij kanë parë pasojat e frymës së tij, kur i thirri trupat e të vdekurve dhe me ndihmën e Zotit i ngjalli. Ata ishin të tërhequr kah ai, dhe atyre u dha jetë të përhershme nëpërmjet të besimit në Isanë (a.s.).

Profeti i Islamit, që ishte i fundit dhe më i miri e më i madhi ndër ta, dhe i cili e solli besimin e përhershëm, përsosshmërinë e të gjitha besimeve të Zotit, i cili do të qëndrojë deri në ditën e gjyqit të fundit, mbërriu në kohën e misionit të vet, me shenja të qarta prej Zotit, ashtuqë ka mundur të jetë provë e identitetit të religjionit të tij të vërtetë dhe të përsosur.


Kur'ani (Qur'an), mrekulli e përherëshme

Kur'ani, dokument i përhershëm i Islamit, u paraqit në horizontin e mendimit njerëzor dhe të ideve. Dritë që do të shkëlqejë gjithmonë mbi religjionin fisnik të Muhamedit (a.s.) ger në largësitë më të larta të intelektit njerëzor, derisa dielli lind në lindje. Ai është shenjë e shkëlqyeshme hyjnore, drita e të cilit, sikur rrezet e diellit ekziston në çdo epokë dhe shekull dhe përgjithmonë, për ruajtjen e jetës dhe sigurimin e lumturisë për të gjitha racat dhe klasat e njerëzimit.

Në suazat dhe themelet e tij ka mbërri çdo gjë që është e domosdoshme për udhëzimin e njeriut.

Ai i ndriçon themelet e besimit e gjithashtu, edhe lidhjet ndërrnjet njeriut dhe Zotit, dhe rragët e forcimit të këtyre lidhjeve, me fjalë të ëmbla sikur uji i pastër i projeve që gurgullojnë dhe të forta sikur malet e larta, me fuqi shprehëse dhe të forta.

Ai përshkruan përgjegjësitë shoqërore të njeriut: E mëson për rregullat e sjelljes sociale.
E ven pikën në ndarjet klasore dhe të barabarta. I dëshiron njeriut dhe vëllazërisë së tij, barazi dhe lartësimin e tij.


Shprehjeplotësi e patejkaluar

Të qenit njohës i mirë i fjalorit dhe të pasurit dijeni të mirë, për fjalët në gishtin e vogël, nuk është aq rëndë, por kombi i tyre, të mbrojturit dhe akordimi në pikëpamje të stilit, me rëndësi për elokvencën dhe rrjedhshmërinë, dhe ndërtimi i frazave në laramaninë e kuptimeve, mu në atë mënyrë sikurse paraqiten në mendimet, është mjeshtëri më e rëndësishme, diçka që nuk është e mundur pa e kuptuar thelbin e rregullave të stërholluara të precizitetit letrar dhe përdorimit të mjeshtërisë dhe shprehjeplotësisë. Në artin e elokvencës thuhet se për shprehjeplotësi në të folur dhe në të shkruar duhet dalluar tre principe:

1. Njohj a e fjalëve dhe kuptimit të tyre
2. Fuqia e mendimeve dhe stërhollësia e të shprehurit
3. Fuqia e të shprehurit ose mjeshtria e të shkruarit.

Por, duhet pasur në mend se, bile edhe me kusht të respektimit të të gjitha kërkesave të të shprehurit, askush nuk mund të thotë se të folurit dhe të shkruarit e tij janë gjithmonë më të mirat dhe gjithmonë asgjë nuk mund të krahasohet me të.

Sidoqoftë, Allahu i lartësuar, madhësia e fuqisë së Cilit është pa kufi, ashtu larmishëm i ka zbuluar fjalët e Veta në Kur'an, me ndihmën e premisave dhe harmonizimin e fjalëve, saqë askush, po të jetë edhe njeriu më elokvent në botë, nuk mund të bëjë një gjë të tillë. Edhe ky është sekreti i përhershmërisë së Kur'anit, provës së përhershme profeti të Hazreti Muhamedit(a.s.).

Kur'ani, sipas dëshmimit të historisë, shkëlqen në kohën kur Arabët kanë qenë në zemrën e zhvillimit të vet letrar. Poetët e njohur dhe oratorët Imral'ul Qais, Labid dhe tjerët, të cilët edhe sot konsiderohen si gjeni më të mëdhenjë në fushën e letërsisë, kanë qenë të shënuar në mbulesat dhe pllakat e arta dhe të ngjitura në muret e Kales.

Por, me ndriçimin e diellit të shkëlqyeshëm të Kur’anit, të gjithë ata e humbën shkëlqimin e vetë dhe i mbuloi terri sikur yjet. Arabët elokvent, mbetën të hutuar pas elokvencës së Kur’anit, e cila, ishte e tillë, sa që armiqët, të cilët ishin plot urrejtje ndaj Islamit dhe Muhamedit (a.s.), të cilët edhe betoheshin se do ta çfarrosin atë dhe religjionin e tij, mbetën të paaftë edhe përkrahë të gjitha tentimeve të gjejnë gabimin më të vogël në gjuhën dhe stilin e Kur'anit.


Gjykime armiqësore

Ishte koha e Haxhit. Njerëzit arrinin në Mekë nga çdo anë, kurse Kurejshët e ndinin vehten të bezdisur prej frikës se lajmi për misionin e Muhamedit do të ndikojë te të ardhurit. Për këtë shkak, një grup i Kurejshëve, në krye me Validin, i mblodhi të ardhurit dhe u ekspononte faktet më të pamundëshme të pavërteta për Profetin dhe kështu i pengoi që të takohen me të. Kur u mblodhën njëri prej tyre tha: „Të themi se ai njeri është fallxhi".

„Nuk do të na besojnë, Tha Validi - sepse biseda e tij nuk është sikur të qiturit fall".
„Të themi se është i marrë"-propozoi tjetri.
„Askush nuk do të pranojë - tha Validi-biseda dhe sjelljet e tij nuk janë sikur te të marrët". „Të themi se është poet"- thanë tjerët
„As ajo nuk ndihmon, sepse Arabët e njohin çdo lloj të poezisë, kurse fjalët e tij nuk i ngajnë vjershës". ,Do të themi se është magjistar".
„Magjistarët kanë metoda speciale, sikur lidhja dhe zgjidhja e nyjeve, Kurse Muhamedi nuk bën asgjë të tillë".

Atëherë vetë Validi: „Betohem me Zotin se biseda e atij njeriu në mënyrë të veçantë është e këndshme dhe e pëlqyeshme. Biseda e tij është sikur druri: i burishëm, me rrënjë të thella dhe të forta, me degë të shtrira kah toka prej peshës së fryteve. Ashtu, mund t'u themi njerëzve se biseda e tij magjepson sepse shkakton ndarjen e babës prej fëmijës, prej gruas, motrës, vëllaut".

Që të zbulojnë shprehjeplotësinë e Kur'anit, si dhe përsosshmërinë e elokvencës, ata që nuk e flasin gjuhën arabe, mund të mbështeten në vlerësimet e atyre Arabëve, të cilët kanë qenë njohës të gjuhës në atë kohë dhe janë të shënuar në histori, si edhe mbi autorët bashkëkohorë që e përpunojnë këtë lëndë dhe në konkluzat e ekspertëve në këtë lëmi.

Për fat, prej kohës së Profetit, deri në ditët tona, të gjithë ekspertët për elokvencën arabe, kanë vërtetuar papërsëritshmërinë e shprehjeplotësisë të elokvencës së Kur'anit, me të cilën kanë qenë të preokupuar. P.sh. Bashkëkohësi i njohur arab thotë: „Historia arabe na flet për shumë njerëz me famë, njohës të prozës dhe poezisë: Ibn-el Muqaffa, Jahiz ibn Amin, Farazdaq, Bashshar, etj. por të gjithë kanë qenë të detyruar të pranojnë se Kur'ani nuk është shkruar prej fjalëve të njeriut por prej Zotit." Dr. Taha Ausayn, shprehjeplotë dhe shkrimtar egjiptas, thotë: „Kur'ani i tejkalon të gjithë kufinjtë e prozës dhe poezisë, sepse ka kualitete të posaçme që nuk mund të gjinden në asnjë prozë ose poezi. Për këtë shkak, Kur'ani nuk mund të quhet prozë ose poezi, më parë mund të thuhet: Ai është Kur'an, dhe kjo është e tëra".


Harmonizimi i temave të tij

Të folurit e një personi, që ai të jetë i shkathët në elokvencë, nuk do të jetë i unifikuar në të gjitha rrethanat dhe në të gjitha kushtet. Veçanërisht, punimet të cilat paraqiten në ditët e para të shkruarit të cilit do shkrimtar, janë shumë të ndryshueshme prej punimeve që vijnë pas shumë vitesh dhe të cilat janë rezultat i eksperiencës së madhe dhe praktikës së përsëritur: veprat e më vonshme pothuajse gjithmonë janë më të mira.

Kur'ani, që është shënuar në vazhdim prej 23 vitesh, i shpallur në kushte të ndryshme dhe si lum i gjatë ka kaluar shumë vise shkëmbore, rryma të shpejta, lugina dhe rrafshina, dhe ka qenë dëshmitar i shumë ngjarjeve të habitshme, ka mbetur përgjithmonë si burim, i kthjellët dhe i freskët. Uniteti dhe harminia e temave, stili dhe lehtësia e të shprehurit të Kur'anit janë burim i habisë. Shohim se kjo mrekulli, e arrin kulminacionin e vet dhe vejmë re se në përmbajtjen e Kur'anit shqyrtohen shumë çështje të ndryshme, por uniteti i shprehjes mbetet i pandryshueshëm.

Është e qartë se ai që arriti nivelin e të zotëruarit në një fushë, ekspozon atë që din, mund të shkëlqejë, por, nëqoftëse ndërrmer diçka në ndonjë fushë tjetër, në të cilën nuk zotëron, ai nuk do të mbërrijë asgjë të jashtëzakonshme. Por, Kur'ani shkëlqen deri në shkallë të habitshme në çdo lëmi.


Mrekullitë shkencore të Kur'anit

Megjithëse, rrugë e parë dhe themelorë e Kur'anit është, sipas asaj që edhe vetë thotë, vetëm ta prijë njeriun kah rruga e gjatë e kënaqësisë, dhe përparimit në jetën në këtë botë, në botën e njerëzve, në rrugën që përcjell atë qëllim, shpjegon shumë të vërteta prej njohurisë së njeriut në shkencat natyrore, në psikologji dhe astronomi. Kjo është vetëvetiu shenja e dytë e mrekullisë së Kur'anit. Profeti, sipas pohimeve të historisë, kurrë nuk është shkolluar, kurse është rritur në një rreth plotësisht të privuar nga shkenca dhe dija (përveç letërsisë), dhe larg qendrave shkencore të asaj kohe-Greqisë, Romës, Iranit.

Tani të shohim disa tregues të kësaj mrekullie.

1. Meteorologjia është shkencë shumë e re. Njohuritë e njerëzve të mëparshëm për paraqitjen e reve, erërave, shiut dhe borës kanë shkuar më larg se supozimet dhe asaj që mund të shihej, dhe, duke folur përgjithësuar, ka pasur korrektësi si të imagjinaritetit dhe të rastit, dhe kurrë nuk ka qenë e bazuar në themele të shkencës.
2. Kapitenët dhe fshatarët, të dy palët kanë pasur shenjat dhe treguesit për paraparjen e erës dhe shiut. Por në esencë nuk i kanë njohur ato dukuri. Gjërat kanë rrjedhur ashtu me mijëra vite derisa, në shek. 17, termometri, në shek.l9 telegrafi dhe gradualisht gjërat tjera të nevojshme për meteorologjinë nuk u zbuluan dhe u gjetën. Shkencëtarët iu përveshën hulumtimeve derisa, në gysmën e parë të shek.20, shkencëtari norvegjez Byerkness nuk i zbuloi ligjet e përgjithshme të lëvizjes së reve, dhe ardhjen e shtërngatës dhe shiut në të gjitha vendet. Pas tij, largësia e arritshme e zbulimeve në këtë shkencë, sikurse edhe në lëmenjtë tjerë, përparonte: masa e reve e ngarkuar me shi, si shiu ndahet prej tyre, formimi dhe ardhja e breshërit, dukuritë e lidhura me vetëtimën e bubullimën, etj. gjersa shkenca nuk morri përmasa të gjëra. Por, para 15 shekujsh, Kur Kur'ani fliste për erërat, shiun dhe dukuritë tjera, sikur të ketë folur për zbulimet e fundit të meteorologjisë. Për shembull, tani është e vërtetuar se reja mund ta arrin pikën e ngjishmërisë, por të mos bjerë shi, të jetë e përbërë ekskluzivisht prej thërrmive të vogla mikroskopike, të lehta mjaftueshëm që të rrijnë pezull në ajër, të mos biejnë e të shkaktojnë shiun: sidoqoftë, me ndihmën e thërrmive të padukshme që era i sjell nga sipërfaqja e detit, shiu do të bie. Ose, diçka me rëndësi: lagështia në ajër i hudh mes vehte fjollat e borës, të cilat rrijnë pezull në lartësi të mëdha që era i shpërndan. Në fund, pikat e vogla dhe shiu bashkohen dhe si rezultat i bashkimit dhe ftohjes së përbashkët, dalëngadalë bëhen gjithnjë më të mëdha dhe për shkak të peshës së tyre relativisht të madhe, bijnë prej reve. Këtë Kur'ani e ka shpjeguar kështu: „Ne ju lëshojmë erërat mbarësuese, e nga qielli (retë), lëshojmë shi dhe atë ua japim ta pini e ju nuk mund ta ruani atë". ( S. XV s.22)
3. Derisa nuk u zhvillua aeroplani dhe mundësia e të flutuarit, në lartësira të mëdha, dituria e njeriut, si edhe përvoja, nuk i përfshinin gjilpërat e akujve përtej reve. Deri atëherë, askush s'dinte se gjilpërat e akullta varen në qiell mbi kokat e njerëzve. Por, Kur'ani është shumë i qartë kur thotë: „...Ai lëshon prej së Iarti, nga retë e mëdha si kodra, breshër..." (s XXIV, 43)
4. Krijesa të gjalla prej botërave tjera. Njeriu, në bazë të njohurive të veta për gjithësinë, u ngjit në Hënë, por fakti i ekzistimit të krijesave të gjalla në botërat tjera, nuk ka mbetur më larg se teoria dhe ne, në bazë të shumë shenjave, vetëm mund të themi se ekzistojnë krijesa të gjalla siç janë kafshët, ose njerëzit në ndonjë planetë tjetër ose ndonjë yll. Por, Kur'ani pa mëdyshje shpall: „Nga argumentet e Tij, është krijimi i qiejve dhe i tokës dhe shpërndarja e gjallesave në të dyjat, dhe Ai me fuqinë e Tij, mund t'i bashkojë kurdo që të dëshirojë". (S XLII, 290). Në Suren 36 (Ya-Sin) Vargu 36 kemi: ,I pastër nga të gjitha të metat është Ai që krijoi të gjitha llojet (çiftet) nga çka mban toka, nga vetë ata dhe nga çka ata nuk dinë". Në suren 2(1(Ta-Ha), vargu 53 lexojmë: „(Zoti im) I cili e bëri tokën si djep, për të mirën tuaj hapi rrugë nëpër të, lëshoi shi prej së larti, e kjo mundësoi që të mbijnë bimë të llojeve të ndryshme". Në kohën kur dituria njerëzore nuk lejonte që transforrnuesit e ndershëm të Kur'anit ta dijnë se krijesat e gjalla dhe bimët vijnë në çifte, ata i vërejnë çiftet në klasa, lloje ose sipas forrnës ose përmbajtjes, ose sipas përcaktimit filozofik, të cilat nuk ekzistojnë në faqet e Kur'anit. Por sot, në bazë të kërkimeve të reja, është zbuluar se nuk janë krijuar vetëm njerëzit dhe kafshët çifte, por gjithashtu edhe krijesat tjera. Një nga dukuritë që më së tepërmi habit botën, është ekzistimi i çifteve dhe mbrojtja e tyre, që është shpjeguar në veprat e shkencave natyrore.

Kur'ani ofron provokim

Jo vetëm nga pikëpamja e elokvencës, por, sikur që pamë, edhe në lëmin e idealeve dhe shoqërive njerëzore, edhe në të gjitha nivelet e kuptimit, Kur'ani është mrekulli. Për oratorët ka elokvencën e vetë, për filozofët urtësinë e vetë, e për shkencëtarët, lloje të ndryshme të diturisë. Për të gjitha këto arësye, Kur'ani u drejtohet gjithë njerëzve dhe thotë: „Nëqoftëse thua se ky libër është fjala e njeriut, ofroje të ngjashmin dhe të njejtin."

Thuaj: Edhe sikur të bashkoheshin njerëzit dhe gjinët për të sjellë një Kur'an të tillë, nuk do të mund ta bënin si ky, sadoqë ta ndihmonin njëri - tjetrin".

„Apo, pse ata thonë: Ai (Muhamedi) e trilloi atë (Kur'anin)." Thuaj: ,Formuloni pra, 10 kaptina si ai (Kur'ani) ashtu të trilluara(siç thoni ju) dhe thirrni, pas Allahut poqese jeni të drejtë, kë të mundeni për ndihmë".

E nëse nuk u përgjigjen, atëherë pra, ta keni të qartë se, ai është i zbritur me dijen e Allahut dhe se nuk ka Zot pas Tij. A jeni pra ju myslimanë? (S XI, 13,14)

,E nëqoftëse jeni në dyshim në atë që Ne ia shpallëm gradualisht robit tonë, atëherë sillni një kaptinë të ngjashme si ai, dhe thirrni (për ndihmë) dëshmitarët tuaj(Zotërat) pos Allahut, nëse jeni të sinqertë në thëniet tuaja se Kur'ani nuk është prej Zoit)" (S II, 23)

Historia vërteton se prej asaj kohe e deri tani, askush nuk ka pasur guximin që të krijojë të ngjashmin atijë. Natyrisht, në kohën e Muhamedit, si edhe vdekjes së tij, individë arab, sikur Museilemah, Sajah i Ibn Abi i-awia, planifikonin ta pranojnë provokimin, por nuk ishin të aftë dhe në fund e pranuan paaftësinë e vet.

Në kohën e Profetit (a.s.),armiqtë e islamit, përdornin mjete të tmerrshme në sjelljen e tyre, duke i maltretuar myslimanët, duke i blokuar ekonomikisht, duke bërë komplotë për ta vrarë Muhamedin (a.s.) e tjera, nuk kanë pasur asnjë njeri të vetëm që do ta bënte një gjë të thjeshtë, krijimin e një sure siç është Kur'ani. Sot, gjithashtu, shkencëtarët që harxhojnë miliona dollarë, me qëllim që ta shkatërrojnë islamin, sigurisht do të sulmonin edhe në këtë mënyrë të thjeshtë dhe falas (duke krijuar sure siç është në Kur'an), po të kishin mundësi. Po të kishin mund ta bëjnë këtë gjë deri sot, ajo do të thoshte fund i islamit, e lajmi do të shpallej me të gjitha këmbanat e reporterëve botëror. Në fund, duhet të përkujtohemi se nëse njihemi me Kur'an ose ta njohim më mirë edhe planin e tij të përsosur, të shkëlqyeshëm, dhe të rëndësishëm e zbatojmë në vepër, ne do të jemi të nderuar, bile edhe tepër.

Ndërtesa e madhe e fuqisë të neve Myslimanëve, u rrënua atëherë kur pushuam së nderuari urdhërat e këtij libri xhenetar. Ashtu, ishim të kënaqur vetëm me emrin Islam.

Fuqia jonë e lënë pas dore, do të këthehet atëherë kur do ti shmangemi kësaj rruge të keqe, dhe duke filluar prej fillimit, të bëhemi myslimanë të rinjë dhe ta vemë Kur'anin pranë zemrës dhe mëndjes, duke e pasur si model, siç ka thënë Profeti:

„Kur do t'u gjejnë juve fatkeqësitë sikur terri i natës, kapuni Kur'anit."




LEKCIONI I NJËZET E DYTË
Mesazhi i Islamit

Shpirti i mesazhit të islamit mund të përmblidhet dhe të paraqitet me këtë fjali: „La ilahe ilallah" - Nuk ka Zot përveç All-llahut. Kjo do të thotë se përveç All-llahut që është një dhe I Vetëm, askujt nuk guxojm ti falemi.

Ky është sekreti i madh, i pasur dhe i pjellshëm i trungut të islamit. Sepse, po ta krahasojmë islamin me trungun, kurse ideologjinë e tij me farën ose rrënjën, patjetër do të hetojmë se shëndeti dhe pjellshmëria e drurit është në lidhje me shëndetin e farës ose rrënjës. Atëherë kuptojmë sa është e fortë dhe e çeliktë baza e ideologjisë islame, sikur që është shpallur në këtë fjali.


Kënaqësia dhe besimi shkojnë së bashku

Nëse të gjitha dëshirat e njeriut janë të rrënjosura vetëm në të mirat materiale dhe njeriu nuk ndjen nevojë për ta tejkaluar botën materiale, lumturia do të vinte me sigurimin e të mirave materiale. Por, ne shohim se njeriu ankon me zërin e shpirtit të vetë, kundër thellësirës së teknologjisë dhe materializmit. Me çdo rritje të pasurive materiale, lakmia e shoqërisë kah shpirti dhe nevojat shpirtërore rritet dhe kjo dukuri qartas vihet re në kokëfortësinë dhe kaosin në shoqëri. Provë për këtë, është përçarja e plotë dhe kriza, e cila e ka zgjëruar hijen e vet përmbi shoqëritë e civilizimit qysh prej fillimit të shekullit njëzet, deri në atë masë, në të cilën kthesa shpirtërore e shoqërisë, sidomos në mesin e të rinjëve, i ka ikur kontrollit.
Psikologu dhe sociologu rus Sorokin ka thënë: ,Për shkak se në kulturën e civilizimit materialist, njeriu ka pasur vetëm një organizëm që ka jetë dhe nuk është dalluar në asnjë rast me vlera dhe me përsosshmërinë e mirësisë, bukurisë dhe urtësisë nuk shihet mënyra e arritjes së përsosshmërisë shpirtërore dhe të nevojave shpirtërore."

Vetëm nëqoftëse shpirti i lartësuar i njeriut, i cili, sikur sokoli me krahë të hapura, vajton për shqetësimin që e bën fluturimi përmbi kurorat dhe majet e maleve, lartësimi larg dhe jasht mundësive të njeriut dhe vetëm nëse nuk është i freskuar në burimin e pastërtisë shpirtërore, nuk do të jetë i liruar prej përçarjes dhe derdhjes së tillë.

Të gjitha krimet dhe dëshirat për kënaqësira janë shenja të thyerjes së tallaseve që ushtojnë, të cilat nuk do të qetësohen gjersa ta arrijnë sigurinë e bregut. E bregu i sigurisë është vetëm besimi në Një fuqi të pakufizuar, kuptim të pakufizuar, përsosshmërisë të pakufizuar dhe distancën prej zotërave imagjinativ. Duke e përkujtuar këtë fuqi dhe duke pasur të vërtetë të madhe në fjali më të shkurta:

„Ata që besuan dhe me të përmendur Allahun, zemrat e tyre qetësohen" (S,XIII-21)

Me të vërtetë qetësimi i zemrës është në kujtesën e Allahut. Vetëm mbështetja dhe kujdesi ndaj Zotit mund ta kanalizojnë natyrën e njeriut dhe ta drejtojnë kah lumturia.
Islami e matë vlerën e njeriut pikërisht me këtë standard e kriterium dhe thotë:

„E s'ka dyshim se tek Allahu më i ndershmi ndër ju është ai që më tepër është ruajtur" (S. XLIX, - 13)

Qëllimi i islamit është që të tregojë, ti hapë më mirë dhe më gjerë horizontet, ta ruaj njeriun nga qefini i lëkurës së tij materialiste dhe epsheve të tij, me qëllim që njeriu të njehë livadhet e vërteta të kënaqësive të gjelbërta dhe të pasura si dhe që t'i shmanget udhëtimit në zjarrin e rrugëve materialiste dhe të mirret me rrugët e lumturisë së vërtetë.

„O ju që besuat, përgjigjuni (thirrjes së ) Allahut dhe të dërguarit kur ai ju fton për atë që ju jep jetë". (S. VIII-24)

Duke fituar dituri për islamin, shpirti i vdekur dhe aftësitë e njeriut do të ngjallen nga gjumi, do të lartësohen dhe do të shumëzohen, dhe kjo jetë do të mbërrijë burimin përmes rregullave dhe perspektivës së qëllimeve të islamit.

Të shohim tani prej këtyre perspektivave: vëllazëria islame, syçeltësia e njerëzve, pozita e diturisë, puna dhe përpjekja, struktura e familjes.


1. Vëllazëria islame

Vëllazëria islame ishte bazuar në virtytet më të larta njerëzore, sepse është larg formaliteteve të zbrazëta dhe të pabaza. Ajo është realitet i forcimit të vetësakrifikimit në personalitetin e Myslimanit dhe ruajtjes së gjallë shpirtit të pastërtisë, besnikërisë dhe fesë.

Një nga rezultatet e tij praktike, është krijimi i përgjegjësisë dhe kuptimit ndërmjet individëve, në të gjitha llojet e jetës. Në bazë të një vëllazërie të këtillë, muslimani nuk mund të abstenojë prej ndarjes së vështirë rne vëllaun.

Projekti i krijimit të vëllazërisë islame, në ditët e para të islamit, ka qenë realizuar në vepër me aq mjeshtëri, sa që të varfurit dhe pasanikët ishin vëllezër me shpirt.

Imam Sadek (a.s.) e ka shpjeguar vëllazërinë islame në këtë mënyrë të thjeshtë dhe të vlefshme:„Besimtarët janë vëllezër të njëri-tjetrit, dhe i përngjajnë njeriut, te i cili pjesët tjera të trupit nuk do të jenë të qeta, nëqoftëse një pjesë dhemb. Ai, le të jetë paqa e Zotit në të, gjithashtu ka thënë: „Shpirti i vëllazërisë islame nuk do të lejojë të jesh i ngopur dhe ta shuash etjen gjersa vëllau yt mysliman të jetë edhe i uritur, edhe i etshëm. As të jesh i veshur, e vëllau yt musliman të jetë i zhveshur. Je i detyruar t'i dëshirosh ç'i dëshiron vehtes. T'i ndihmosh ti vëllaut, siç të ndihrnon ty. Kur është në rrugë, ruaj nderin e tij dhe pasurinë. Kur të këthehet, dili përpara, nderoje si ai me qenë i yti e ti i tij. Nëse është i lumtur, falenderohu Allahut për kënaqësinë e tij. Nëse gjendet në vështirësi, ndihmoe".


2. Syçeltësia e njerëzve

Zoti në trupin tonë i ka krijuar rruzat e bardha që të jenë rojtar të kujdesshëm kundër mikrobeve, armiqve të shëndetit trupor, të luftojnë kundër sulmeve, që të mos çregullohet baraspesha në trupin e njeriut. Ky mund të jetë një model i qartë për muslimanët, që të jenë syçelë në lidhje me ngjarjet në shoqërinë e tyre, roje dhe kujdestar, ashtu që çdo herë kur të qenët shpirtëror, mirësia e drejtësia të jenë të zënë rob nga e keqja dhe e pavërteta dhe, nëse ka nevojë, të japin jetën për një gjë kaq serioze.

Në të kundërtën, asgjë nuk do të mbetë prej shoqërisë, vetëm trupi pa shpirt. Kjo, për shkak se nëse njerëzit heshtin për çdo padrejtësi dhe jonjerzëshmëri, dhe rrinë të qetë si gji deti, do të krijohet atmosfera e lindjes së krimbave dhe gjarpërinjëve. Shkëlqimi i tyre shpejt do të jetë i fëlliqur.

Ashtu, si edhe valët e disharmonizuara të detërave të shqetësuar, shoqëria është e detyruar gjithmonë të luftojë, të lëvizë, ti sulmojë keqpërdorimet dhe të dallgëzohet, kështu që shpirtligësia nuk ndikon në egzistimin e tij.

Që të krijohet shoqëria plot jetë, Islami ka shpallur se çështja e kujdesshmërisë dhe syçeltësisë është një nga detyrat themelore të muslimanit, dhe gjithmonë i përkujton se obligimet shoqërore janë të peshës së njejtë dhe mbështetjes së njëjtë si edhe obligimet personale dhe se muslimanët janë të obliguar gjithashtu, ta krijojnë religjionin e vet nëpërmjet të këtij mjeti të rëndësishëm.

Në këtë lëmi Kur’ ani jep dy urdhëra praktike: duke obliguar për të mirë dhe duke ndalur të keqen.
Ema Beqiri ka thënë:
„Obligimi për të mirë dhe të ndaluarit e të keqes janë përgjegjësi të mëdha, mbi të cilat mbështeten premisat e domosdoshme. Me ditën që shoqëria muslimane i lejon këto dy ligje të mëdha, do të vejnë në bixhoz edhe madhështinë e vet."

Nuk duhet harruar se obligimi për të bërë vepra të mira, dhe ndalimi i të keqes janë detyrë e madhe e çdo individi dhe me zbatimin e tyre nuk mund të krijojnë një shoqëri të shëndoshë dhe aktive.


3. Vendi i diturisë

Në të kaluarën e largët, që i ka prirë Islamit, arsimimi nuk ka qenë publik dhe të gjithë njerëzit nuk kanë pasur leje ose të drejtë të fitojnë dituri. Arsimimi ka qenë monopol i një grupi të veçantë, që do të thotë, klasës sunduese, aristokracisë, fisnikëve dhe familjeve mbretërore. Një situatë e tillë ka qenë më prezente në vendet, ku sistemi administrativ ka qenë besuar në sistemin klasor.

Popujt arabë, veçanërisht, si edhe banorët e gadishullit arabik kanë qenë më të prapambetur prej të tjerëve në pikëpamje të civilizimit dhe të kulturës, ashtu që në kohën e paraqitjes së islamit në vetë Haxhazin ata që kanë ditur shkrim - lexim janë numëruar në gishta.
Në një kohë të tillë, në mesin e njerëzve të tillë, islami e lartësoi vlerën e arsimimit në nivel të obligimeve më të rëndësishme fetare.

Kur'ani është ai, që në shumë vende i lartëson hulumtimet e diturisë me thirrjen e vetë hyjnore dhe të këndshme dhe u jep pozitë të lartë. (Shih S LVIII, 11)

Profeti (a.s.) ka thënë: „Të fituarit e diturisë është detyrë e çdo muslimani, Allahu i don të diturit."

Imam Sadeku (Sadiq)(a.s.) ka thënë:„Të hulumtuarit e diturisë është detyrë".
Imam Beqiri (a.s.) ka thënë:
„(Sikurse është zeqati në pasuri, ashtu ti të japish një pjesë të tij në rrugën e Allahut)...Zeqati në dituri është që t'i udhëzosh tjerët në diturinë tënde".

Historia e islamit është dëshmi e gjallë për faktin se islami e kultivon diturinë. Ky rekomandim i përhershëm për të fituar dituri, në islam, ka qenë arsyeja që muslimanët, sidomos në shek. e mesëm kur Evropa gjendej në terrin e injorancës, gjithmonë kanë qenë në përparim dhe bartës standard të diturisë dhe civilizimit. Natyrisht, duhet të përkujtojmë se muslimanët kanë fituar dituri bashk me besimin në Zotin dhe me kujdes për vlerat shpirtërore dhe nuk i kanë dhënë rëndësi vetëm fitimit në këtë botë. Fatkeqësisht, në shekujt e mëvonshëm, kur ia kthyen shpinën urdhërave të qarta dhe të dobishme të islamit, njohuria u humb prej horizontit të tyre dhe ata mbetën në fund të karvanit të njohurisë njerëzore.


4. Puna dhe përpjekja

Këto janë dy principe interesante të krijimtarisë. Zoti na e ka thurrur sekretin e përparimit dhe të lëvizjes. Ardhja e pranverës, stinës së zgjimit të natyrës, rymimi i lumenjëve, gurgullimi i burimeve, ndërtimi i çerdheve dhe ardhja e ikja e zogjëve, vallëzimi i erëzës, kënaqësia e ngrohtësisë së butë të mëngjezit, valët e bekimit të erës që fëshfërit, rrotullimi dhe lëvizja e degëzave, luleve dhe fletëve, në thirrjen pëshpëritëse të erës së lehtë, shpërthimi dhe rritja e bimëve, të gjitha këto janë alegorime tërheqëse dhe paralajmërime joshëse për njeriun, që ta largojë prej dekurajimit ta lartësojë dhe ta bëjë që të lëvizë, të gëzohet të luftojë, të punojë dhe të mundohet, të rritet e të lulëzojë dhe të jetë në lëvizje.

Në bazë të këtij ligji natyror, islami thërret në punë dhe luftë. Por udhëheqësi i madh dhe i dashur ka thënë:
„Ai që i ka ujin dhe tokën në disponim, por nuk i shfrytëzon këto burime të mëdha dhe varfërohet - do ta mallkojë All-llahu".

Imam Sadeku ka thënë:
„Zoti nuk i don aq punët tjera sa që e don bujqësinë - këtë punë të vyeshme dhe frytdhënëse", dhe „Bujqit janë rojtarë të thesarit njerëzor".

Aliu (a.s.) gjithashtu ka thënë:
,Përvishuni mënyrave të ndryshme të tregëtisë. All-llahu e don tregtarin e ndershëm dhe të sigurtë".

Përsëri prej Imam Sadekut:
,Nderi dhe shpirtmadhësia vijnë prej mundit të punës". Edhe Imam Kazemi (Kazim) ka thënë:
„Zoti e urren njeriun e qetë dhe dembel".

Emam Beqiri, udhëheqësi i ynë i pestë dlue i dashur - paqa e AIl-llahut le të jetë me të-doli njëherë në arat e veta jashtë mureve të Medinës, kur koha ishte shumë e nxehtë, i përvjeli mëngët që të mund të punojë. Një njeri, që besonte se puna është turp sipas islamit, iu afrua dhe i tha shumë i habitur: „Ti, që je njeri nga Kurejshit dhe prej pozitave më të larta, pse je i detyruar të njohish meritat e kësaj bote dhe të vijsh këtu në këtë kohë kaq të nxehtë`? Ç'ke bërë nëqoftëse vdes në këto rrethana"?

Imami u përgjegj:,Nëqoftëse vjen vdekja ime, po vdes në përulje dhe i bindur All-llahut. Kam ardhur këtu të siguroj mjete për familjen time, që të mos jem i detyruar që të më japësh ti lëmoshë, ose kushdo qoftë. Njeriu duhet të shqetësohet kur i vie vdekja, e ai është i kapluar me mëkate dhe padëgjueshmëri". Njeriu u përgjegj:„Deshta të të këshilloj, por mua më dhan këshilla".

Duhet pasur në mend se, ndonëse islami i jep rëndësi bujqësisë, tregëtisë dhe punëve tjera dhe i konsideron si shërbim për Zotin, nuk preferon teprimin dhe kalimin e kufirit në punë. Islami thotë:
„Kushtoni disa orë të ditës dhe natës punës, kurse pjestoi orët tjera për aspekte tjera të jetës materiale dhe shpirtërore". (Nahjai-Balaghah, biseda nr.390)

Pusho, kushtoi vëmendje gjendjes së familjes tënde, përkushtohu obligimeve islame, lutu, lexoje Kur'anin dhe vizitoi miqtë.


5. Martesa dhe organizimi i familjes

Martesa është principi i dytë natyror. Bile edhe bimët kanë një lloj “martese"me qëllim që të japin fryt edhe të mbarësohen.

Përkundër ideve të individëve, martesa nuk është çështje ekskluzivisht personale dhe private, sepse ka një pasojë krejtësisht shoqërore.

Fortësia dhe stabiliteti i pasardhësve, egzistimi i shoqërisë njerëzore dhe kombeve, e gjithashtu edhe paraqitja e ideve të caktuara është në lidhje me këtë, sepse përcjellja e disa qëllimeve të individit dhe shoqërisë së tyre do tu besohet atyre trashëgimtarëve që do të vijnë më vonë.

Martesa i harmonizon instiktet njerëzore dhe mbron prej mëkati dhe ndoshta mu këto nevoja, kanë qenë shkaktare që Zoti ta krijojë institucionin e martesës, me atë fuqi tërheqëse për individin, sa që po të mos realizoheshin të mirat e saj, do ta kishim hulumtuar në pajtim me kërkesat e instiktit.

Por kjo dëshirë instiktive duhet patjetër kontrolluar nga urdhërat fetare dhe udhëzimet. Në të kundërtën, sikur vetura me vozitës kokëfortë, çdo gjë do të mbarojë në humnerën e pikëllimit dhe shkatërrimit.

Për këtë shkak, islami i jep rëndësi të madhe martesës dhe krijimit të kushteve për të. Kur'ani thot se martesa është dhuratë e Zotit dhe se është e domosdoshme për qetësi dhe ngushëllim (shih S.XXX s.21).

Profeti, ka thënë:
„Martesa dhe familja janë rruga dhe tradita ime".

Ai - paqa e All-llahut le të jetë gjithmonë me te - gjithashtu ka thënë:
„Çdoherë kur qëndrimi dhe besimi i dikujt e kanë pëlqimin tënd dhe vjen me qëllim të martesës, bëhu gati, sepse, nëqoftëse nuk do të jesh, sëmundjet dhe basthardhimet do ta mbulojnë tokën". (wasa'il aash - Shi'a, vëlhmi M, faqe 7 dhe Kafi, vëllimi S, f.347)

Imam Sadeku ka thënë:
„Pfrofeti e ka caktuar mirazin për bijat dhe gratë e veta në shumë jo më tepër se 500 drahma (Kafi, vëllirni 5 faqe 376). Por kjo ishte një shumë e vogël, sipas mendimit të familjeve të rëndësishme të asaj kohe."

Edhe kjo vetëvetiu është shenjë se islami propozon projektin e martesës me qëllim të kontrollimit të epsheve natyrore dhe ate e thjeshtëson.

Për ma tepër, Islami në këtë lëmi fortë ka luftuar më iluzionet e rrejshme për martesën dhe për diferencat klasore, duke thënë se formalitetet jopërkatëse dhe të gabuara janë të dëmshme.
Miqdadi ka qenë musliman me kokë të nxehtë dhe zemër përplot besim, por ishte i varfër dhe nuk i takonte asnjë fisi. Dabaah ishte mbesa e Abdul- Mutalibit, e bija e njërit prej fiseve të dajallarëve të Profetit të Islamit dhe e fisit Kurejshi. Profeti, me dëshirën dhe enthuziazmin e tyre, ata i kurorëzoi fshehtas. Kjo vajzë me renome e ndriçonte kolibën e varfër të Miqdadit me ngrohtësinë e dashurisë së vet deri në fund të jetës.

Imam Sedeku - qoftë i bekuar prej All-llahut-e ka shpjeguar filozofinë e kësaj martese:
„Profeti veproi kështu me qëllim që martesën ta nxjerrë prej suazave të kundërthënjeve klasore, që edhe tjerët ta ndjekin rrugën e All-llahut dhe të kuptojnë se persona më të nderuar të All-llahut janë ata të cilët janë më të ndershëm".(Kafi, vëllimi 5,f 344).

Mund të shohim shembull në jetën e Imamit të katërt(a.s.) Abdul-Malik Marwan kishte dëgjuar se Imami i Katërt (a.s.) e kishte liruar dhe ishte martuar me skllavin e tij femër. Sipas mendimit të tij, kjo gjë nuk i përgjigjej njeriut që e kishte pozitën e imamit në përgjegjen e vet kishte thënë:
„Erdhi letra jote -Ti supozon se vënja kurorë me vajzën prej Kurejshive do të ishte shkak i ngritjes së prestigjit tim".

Kjo është gabim, sepse nuk ke më të mirë se Profeti i Islamit, prej familjes të së cilit jam unë. U martova me skllaven time, sepse sipas kritereve të fesë është e ndershme, e kjo nuk është gjë e vogël.

All-llahu, me bekimin e Islamit, i shpartalloi paragjykimet e pabazs dhe privilegjet: standardi i vlerës është besimi dhe feja. Vërejtja që më ke bërë do të ishte përkatëse në kohërat e injorancës dhe para Islamit. (was-salem. kafi, vëllimi 5, f344).




LEKSIONI I NJËZET E TRETË
Mesazhi i fundit, I Dërguari i fundit

Islami që në fillim ka thënë se ky është mesazhi i fundit dhe muslimanët e kanë pranuar këtë fakt me urtësi dhe dashuri, duke kuptuar se islami është manifestimi i fundit i zbulimit, profecisë dhe maja e besimeve të pastërta, Gjithashtu, të gjithë muslimanët, në bazë të ajeteve prej Kur'anit dhe prej hediseve, besojnë se Profeti i Islamit(a.s.) është i Dërguari i fundit i All-llahut, i cili i fundit e ka marrë rolin e prijësit të njerëzve.

Kur'ani i Famshëm ka shpjeguar univerzalitetin e besimit islam në shumë ajete dhe ka treguar se Muhammedi (a.s.) është përfaqësuesi i fundit, të cilin Zoti e ka dërguar.
Muhammedi nuk ka qenë babai i asnjërit prej burrave tuaj por ai ishte i Dërguari i All-llahut dhe vulë e të gjithë pejgamberëve, e All-llahu është i dijshëm për çdo send. (S XXXIII, 40)

Në hadisin, prej të Dërguarit i është thënë Aliut (Ali):
„Në çdo pikëpamje,raporti i yt ndaj meje, është sikur ai i Harunit ndaj Musas(d.m.th.Haruni ka qenë vëllau i Musës), unë gjithashtu të pranoj vëlla në përputhjet me rregullat e vëllazërisë: nëqoftëse ai ka qenë trashëgimtari i Musas, ti do të jesh, gjithashtu, trashëgimtari im. Përveç kësaj, Musa nuk ka qenë trashëgimtari i fundit, e unë jam".

Ai-le ta lavdërojë All-llahu-gjithashtu ka thënë:
„Unë jam tulla e fundit në ndërtesën e profecisë. Me ardhjen time, të dërguarit kanë ardhur deri në fund".

Imam Ali(a.s.) në Nahj al-Balaghah, librin e madh të mësimeve dhe diturisë ka thënë:„Me të Dërguarin e Islamit, Muhammedin (a.s.), zbulimi ka ardhur deri në fund." (Biseda 133).
Udhëheqësi i tetë, Imami i vërtetë, Hazreti Rida ka thënë: „Feja e pastër e Muhamedit (a.s.) nuk do të zëvendësojë." (Bihar al Anwar, vëllimi II, f.34).

Ato që i thamë janë vetëm shembull prej shumë hadiseve, të cilat qartë dhe esencialisht e shpjegojnë statutin e fundit të Profetit (a.s.) dhe përhershmërinë e religjionit të tij të pastër: ato nuk kanë vend për dyshim.

Univerzaliteti i Islamit

Njëri nga shkaqet e përhershmërisë së Islamit qëndron në gjithmbarësinë e tij.
Islami është një projekt i gjithëmbarshëm i rregullimit njerzor. I përfshin të gjitha format e jetës: privaten, shoqëroren, materialen, shpirtëroren, doktrinoren, emocionalen, ekonomiken, juridiken e tij, dhe e shpjegon themelin e secilës në mënyrë më të pranueshme, për të gjithë njerëzit dhe të gjitha nivelet e njerëzve, në çdo kohë dhe në çdo vend. Kështu, islamistët evropianë, secili me hulumtimet e veta, të thella dhe me shiqime të gjëra, kanë vërtetuar gjithëmbarshmërinë e ligjeve islamike dhe univerzalitetin e tyre.

Ti hulumtojmë tani një nga një aspektet e këtij univerzaliteti:

Zoti i Islamit dhe Kur'ani

Zoti i Islamit është mbrojtës i të gjitha gjërave në botë. Ai është Zot i fisit, apo i ndonjë grupi të veçantë. Në lutje themi: „al-hamdu li-llahi rabbi 1-alimin. Ty, Allahun, Zotëruesin e botërave, lavdërojmë".

Në çdo rast, në çdo vend, çdoherë kur të dëshirojë, Ai krijon dhe nuk ka kufij të egzistimit të Tij. Ai sundon mbi të gjitha sendet ekzistuese.
„I madhëruar është Ai, që në dorën e fuqisë së Tij është i tërë sundimi dhe Ai ka fuqi mbi çdo send". (S LXVII, 1)

Ai është i vetëdijshëm për paraqitjen dhe mëshehjen, për të kaluarën dhe të ardhmen dhe për çdo gjë, bile edhe për atë që gjendet në zemrat tona.

Ai din ç'ka në qiej e në tokë, e di atë që e fshihni dhe që e shfaqni haptazi, sepse All-llahu di edhe ate që e mbajmë në zemër. (S LXIV, 4)

Në çdo vënd mund të jesh me Te: nuk ka nevojë të udhëtohet ose të kalohet përskaj portirit. Ai është më i afërt se çdo gjë.

Ne e kemi krijuar njeriun dhe e dimë se ç'psherëtinë si në vetëvehte dhe ne jemi më afër se damari(që i rah) i qafës së tij. (S L, -16)

Ai është realitet pa paralele. jasht të gjitha vetive njerëzore dhe ngjashmërisë. Ai nuk është sikur Zoti i besimeve tjera të nderuara, dë është bërë i ngjashëm me njeriun, ose sikur diçka e krijuar. Për atë ai nuk ka vend, sepse Ai e ka krijuar vendin.

Ai nuk është i përmbajtur në kohë, sepse Ai është fenomenalizator i kohës. Ai nuk është i bashkuar, as nuk ka fund, as fillim. Për atë, Ai nuk ka të ngjashëm.

„Ai është Krijues i qiejve të tokës. Ai nga lloji juaj krijoi për ju bashkëshorte, edhe nga kafshët krijoi çifte, ashtu që t'ju shumojë. Asnjë send nuk është si Ai, Ai është dëgjuesi, shikuesi". (S XLII, 11)

Esenca e tij është jashtë endrrës, lodhjes, ndërgjegjes së tij.„Nuk kotet, as nuk flen".

Thuaj: „Ai, All-llahu, është Një”.

Ai është Një dhe nuk ka të barabart vetëvehtes, Ai nuk ka djalë, ose nënë, ose babë, e as bashkëbiseduesin, as shokun. Ky është realiteti prej sures Tahid (Tawhid), të cilën muslimanët e përsërisin shumë herë gjatë ditës, në lutje, larg asaj që ndonjë gjë të vejë në lidhje me Të (shirk).

Zoti i Islamit është Zot me të gjitha cilësitë e caktuara në gjuhën e pastër dhe të ëmbël të Kur'anit, me kuptim që është më i gjërë, me rëndësi, më e madhe se sa mund të kuptohet prej inteligjencave të krijuara. Pa dëshirë, pa pjesëmarrës, mbizotërues, i afërm suprem, i mëshirshëm, më i mëshirshëm, i kuptueshëm për të gjithë, ashtu që çdo kush në çfarëdo kohe mund të komunikojë me Te, ti ekspozojë nevojat e veta Atij, Ta lusë për çdo gjë që don, në mënyrë që Ai të bëjë të arritshëm atë që është e dobishme dhe e volitshme, sikur që ai vetë ka thënë:

“E, s'ka dyshim se All-llahu është i butë e i mëshirshëm ndaj jush."


Barazia e të gjathëve në Islam

Superioriteti i racës, ose segregacioni, jo vetëm që nuk janë të eliminuar, ose të zhvleftësuara në kuptirnet islame, për më tepër, barazia njerëzore është një realitet absolut nga pikëpamjet islame, i cili thotë se të gjithë njerëzit janë të barabartë, se të gjithë rrjedhin prej një nëne dhe një babe, dhe se janë anëtarë të një familjeje dhe se nga aspekti i fisnikërisë, prejardhjes dhe lidhjes të gjithë pjesëmarrës të barabartë. Askush nuk është më i mirë prej askujt, vetëm në pastërtinë dhe besnikërinë.

„O ju njerëz, vërtetë Ne ju krijuam juve prej një mashkulli dhe një femre, ju bëmë popuj e fise që të njiheni ndërmjet vete, e s'ka dyshim se tek AIl-llahu më i ndershmi ndër ju është ai, që më tepër është ruajtur (nga të këqijat) e All-llahu është shumë i dijshëm dhe hollësisht i njohur për çdo gjë". (S XLIX-13)

Islami dhe liria e të menduarit

Islami është mbështetje e fortë e logjikës, argumentit të kuptueshëm dhe lirisë së të menduarit. Imponimi i ideve, ose i besimeve, ose ndrydhja e të shprehurit nuk ekzistojnë në Islam.
     
,Në fe nuk ka dhunë. Është sqaruar rruga e vërtetë nga e kota". (S II-2~6)

Në Islam, hulumtimi i themeleve të të besuarit është detyrë e çdo individi, dhe obligim i çdonjërit, që mos të pranojnë asgjë pa prova, edhe se ca komanda dhe rregulla janë të obligueshme dhe duhet të pranohen pa „pse" dhe „prej nga", sepse rrjedhin nga burimi i njohjes, i cili nuk mund të jetë në huti dhe pse janë vërtetuar me anë të Profetit dhe Imamëve të vërtetë.

Islami i dënon ata që verbërisht i ndjekin besimet e baballarëve dhe të parëve dhe urdhëron vetëprovim dhe hetime të thella.

Injoron budallallëqet dhe supozimet boshe dhe nxit ekskluzivisht në hulumtimin e diturisë dhe saktësisë.

„Mos iu qas asaj për të cilën nuk ke njohuri, pse të dëgjuarit, të pamët nga zemra, për të gjitha këto ka përgjegjësi". (S XVII-3)

Islami u jep të drejtë kundërshatrëvet të vet që të bëjnë pyetje në biseda normale dhe ti shtrojnë provat e të presin përgjigje. „Thuaju: Sillni argumentin tuaj (çka thuani) po qe se jeni në të drejtë!"

Ky ka qenë shkaku që shumë hebrenjë, krishterë dhe ata prej grupeve tjera që kanë qenë kundër islamit, kanë ardhur ke Profeti dhe Imamët e vërtetë, janë ulur me ta dhe kanë diskutuar për idetë e veta religjioze.


Islami dhe thirrja në mendim dhe arsimim

Islami i kushton kujdes të madh mendimit. Kërkon prej të shkolluarve dhe të urtëve që të mendojnë, prap edhe prap për krijueshmërinë, kohën, natën dhe ditën, tokën, jetën e kafshëve, njeriun, gjithësinë dhe çka në të.

,Është fakt se në krijimin e qiejve dhe të tokës, në ndërrimin e natës dhe ditës, të anijes që lundron në det dhe u sjell dobi njerëzve, në atë shi që e lëshon All-llahu prej së larti e me të ngjall tokën pas vdekjes së saj, dhe përhap në të nga çdo lloj gjallese, në qarkullimin e erërave dhe reve të nënshtruara mes qiellit e tokës(në të gjitha këto), për një komb që ka mend, ka argumente." (S II-164)

Gjithashtu kërkon prej tyre ta hulumtojnë jetën e atyre që kanë jetuar më herët, mendimet e tyre dhe shkaqet e ngecjes dhe shkatërrimit të tyre, ashtu që të qëndrojnë më larg prej shkaqeve të shkatërrimit të tyre.

„Përpara jush kanë kaluar popujt ndaj të cilëve janë zbatuar ligjet, ndaj, udhëtoni nëpër botë dhe shikoni si qe përfundimi i atyre që përgënjeshtruan." (S III-136-7)

Shkurt, Islami kërkon që njeriu të mendojë thellë dhe lirisht, të udhëtojë nëpër horizontet e thella të mendimeve dhe të të kuptuarit dhe të merr çdo gjë që është më e mirë për përparimin e jetës së tij .

Për këtë shkak, Islami i pranon të arriturat dhe zbulimet shkencore, që i ndihmojnë shoqërisë njerëzore dhe për këtë shkak, shkencëtarët dhe hulumtuesit u ngritën në shekujt që pasuan paraqitjes së Islamit, që ta zbukurojnë rrugën e gjatë të civilizimit me gurë të çmuar të zellit të madh shkencor, në atë masë sa që emrat e mëdhenjë do të shkëlqejnë gjithmonë në majën e historisë shkencore. Këtyre u takojnë Jabir ibn Hayyam, Razi, Ibn Sina etj.


Koncepti islamik i jetës

Nga pikëpamja islame, nuk ka kundërthënie ndërmjet jetës materiale dhe shpirtërore, botës dhe religjionit. Ngjashëm, ata që në këtë botë nuk punojnë ose nuk japin mund, nuk janë të afirmuar, ndërsa,islami gërditet prej atyre që nuk mendojnë për asgjë përveç dobisë personale, harxhimit dhe fitimit.

Imam Sadek (a.s.), i gjashti Imam, ka thënë:„Ai që e len pas dore këtë botë për hir të asaj tjetrës-që do të thotë ai që tërhiqet prej aktivitetit jetësorë në emër të asketizmit-si edhe ai që e len pas dore atë botë për hir të kësaj, asnjëri prej tyre nuk është prej tanëve" (wasail ash Shi'a, vëllimi 12,f.49)

Kështu, mund të thuhet se në këtë pikëpamje myslimanët duhet t'i harmonizojnë aktivitetet e tyre me angazhim të barabartë në këtë botë, duke përparuar të lumtur edhe në botën shpirtërore. Për këtë shkak, në Islam nuk ka monakizëm, që është bërë për shoqërinë, tërheqje shpirtërore, egoizëm dhe vetmi. „Për ne nuk ka monakizëm. Monakizëm për ithtarët e mi është xhihadi në rrugë të All-llahut".(Bihar al Anwar, vëllimi 70 f.114).


Urdhërat islame dhe koha

Transformimi, evolucioni dhe zhvillimi i mjeteve të jetës dhe progresi i elementeve të ndryshme të civilizimit në asnjë mënyrë nuk janë inkompatibile me vazhdueshmërinë e urdhërave islame, sepse harmonizimi i ligjeve me këtë lloj zhvillimi qëndron në atë se ligji varet prej mjeteve fundamentale dhe prej faktorëve të veçantë. P.sh.nëse dikush e aprovon ligjin: „Vetëm dora mund të përdoret për të shkruar, ose, për udhëtim mund të përdoret vetëm gomari. Ky lloj ligji nuk mund të përdoret kur të përparojnë shkenca dhe civilizimi."

Por, nëqoftëse nuk është në kundërshtim me mjetet fundamentale, edhe pse në kohën e krijimit të ligjit ato janë shfrytëzuar vetëm si shembuj, nuk do të jenë në disharmoni me ardhjen e mjeteve tjera dhe përparimin e civilizimit.

Ligjet e islamit të kategorisë së fundit, që do të thotë se ato nuk i marrin parasysh mjetet e një periudhe historike.

P.sh., ata thanë: „Patjetër duhet qenë i pamposhtur në raport me fuqinë e jashtme që të mbrohen të drejtat vitale dhe njerëzore". Ky ligj, edhe pse është i kohës së shpatës, kurr nuk mvaret prej mjeteve të asaj kohe, që do të thotë se Islami kur nuk thotë: „Xhihadi islam duhet të jetë vetëm me shpatë". Për këtë arësye, është i realizueshëm edhe sot.

E ngjashme është situata me transakcionet afariste, tregëtinë, punën etj.

Ashtu, që, sadoqë të zhvillohen civilizimi, mjetet e saj dhe rrethanat esenciale, ato kur nuk do ti tejkalojnë suazat e përfshirjes në ligjet islame, e kjo është një nga sekretet e përhershme të Islamit.

A po lirohet Islami prej ideologjive bashkëkohore dhe sistemit të mendimit?

Nuk ka dyshim se njeriu shumë ka përparuar në rrugën e diturisë, por vet shkencëtarët pranojnë se ajo që e dijnë, dhe pasi vizioni i tyre është i kufizuar, ata nuk mund ti zbulojnë të gjitha sekretet e botës.

Për më tepër, cilindo hap ta bëjë përpara, njeriu nuk është imun ndaj vetëmashtrimeve. Për këtë shkak, në lëmin e tendencave njerëzore, nuk mundet çdo gjë që arrin, të jetë qindpërqind e thurrur me saktësi, sepse është e mundur që elementet që na rrethojnë dhe faktet tjera të parapara kanë influencë në të menduarit e njeriut dhe në horizontin e tij dhe ta shpiejnë larg prej realitetit.

Por, projekti fundamental i islamit, pasi po rritet prej rrënjëve të të njohurit, nuk është kurrfarë lidhje me gabimin e mundshëm dhe mund të ofrojë udhëzim të sigurt në të gjitha kohërat.
Kuptohet, me kusht që këto lidhje të pastra të mos vihen në suaza të sistemeve tjera të çoroditura, kur me ç'rast bëhen krejtësisht të papërshtatshëm për përdorim të dobishëm.


Kushti i ndihmës Hyjnore

Ca individë mendojnë se natyra e mbyllur e misionit të të Dërguarit qëndron në atë se pas tij lidhja me sekretin, me botën hyjnore është ndërprerë dhe ka mbaruar. Kjo nuk është e vërtetë, sepse domethënja e të mbyllurit qëndron vetëm në atë se pas Profetit të Islamit (a.s.) asnjë i dërguar tjetër, asnjë religjion tjetër, nuk do të vijë, e jo se është ndërprerë plotësisht lidha me botën e padukshme.

Sepse, sipas kuptimit tonë, muslimanëve shiit, që besojnë në Imamët dhe walayat të Dymbëdhjetë Imamëve të pastër, kjo lidhje është e përhershme dhe vazhdon në ndërmjetësimin e këtyre njerëzve të ndershëm. Edhe kjo është një nga pikëpamjet e shkollës Shiite. Mulla Sadra në Mafatih a bhayb-çelësat e të padijshmes-shkruan: „TË NJOHURIT, që do të thotë, zbritja e melekëve para të zgjedhurve dhe syve të të dërguarve, përgjithmonë është ndërprerë,por dyert e iluminizimit nuk kanë qenë dhe nuk do të mbyllen kurrë, e as që është e mundur që kjo të bëhet"




LEKSIONI I NJËZET E KATËRT
Imamati

Gjurmëve të Pejgamberit

Në fund, arriti ajo që është e domosdoshme dhe shpirti i Pejagamberit(a.s.) fluturoi në vendqëndrimin e vetë të përhershëm. ,Sepse, siç ka thënë vjershëtori, Nizami: „Ai që s'ka vdekur dhe asnjëherë nuk do të vdes, është vetëm Zoti".

Ishte e qartë se me vdekjen e këtij njeriu të madh, furtuna do të mbulojë oqeanin e qetë të Islamit dhe se uji i shthurrur i tij do të shthuret. Ata që ishin ambicioz do të tentojnë të shfrytëzojnë dhe të përfitojnë atë që munden nga kjo furtunë dhe konfuzion, të gjuajnë në ujë të turbulluar. Nga ana tjetër, e dijmë se shumica e njerëzve besojnë në çdo gjë që e shohin, ata gjithmonë kanë qenë të atillë dhe ishin lëndë djegëse për zjarrin të cilin mund ta ndez kushdoqoftë.

Atyre ju nevoitet këshillim konstant dhe kujdes kontinuitiv, sepse pa edukatë nuk mund ta arrijnë përsosshmërinë.

Tani duhet të pyetemi, i duhet apo nuk i duhet një shoqërie të atillë, në kushte të atilla, një udhëheqës i cili do të udhëheq në vend të pejgamberit, që rezultatet e dhembjes së vetë të cilën e përjetoi i Dërguari i Zotit, mos të shkapërderdhen. A nuk ka nevojë për një udhëheqje të ditur dhe politike e të njohur me ligjet e Zotit, e cila mund të orientojë dhe të udhëheq njerëzit në shtegun e vërtetë të rrugës së vërtetë?

Shiitët kansiderojnë se Mëshira dhe Dashuria e Zotit, si edhe Urtia e Tij e paskajshme, obligojnë që njerëzit pas Pejgamberit të mos mbeten pa udhëheqës. Udhëheqësi i atillë medoemos duhet të jetë i pamëkatë dhe i urtë, kështu që fjalët dhe veprat e tij, mund të jenë garancë dhe shenjë e vërtetë e njeriut superior, fjalë, pra, të njeriut që është i zgjedhur nga Zoti. Ai duhet të marrë tinnonin e bashkësisë islame në duart e veta dhe ta drejtojë e ta udhëheqë me urti dhe largpamësi të gjërë, pa lajtlhitje, e tërë këtë duhet ta marrë nga Pejgamberi Islam. Sepse, nuk ka shkak për Zotin, i cili ishte iu kujdesshëm ndaj njerëzve nga koha e Pejgamberit, të ndryshojë mendimin dhe të ndërpret kujdesin e vetë të pënzemërt. Si do të ishte e mundur që Zoti i Cili me Mëshirën e Vetë krijoi me mijëra detaje të përkryera për mbrojtjen dhe rritën e trupit tonë, i cili bëri që të rriten vetullat për të mbrojtur sytë nga djersa e njelmët dhe e hidhur, dhe i cili i krijoi qepallat që përfundi tyre sytë të jenë më të bukur dhe më mirë të mbrojtur. Si mundet pra, Zoti i cili i krijoi këto dhe shumë gjëra të tjera të njohura e të panjohura, të harrojë të vendos pasardhësin hyjnor të Pejgamberit`? A nuk nënkupton krijimin i shoqërive më të mirë? A nuk është emërtimi i udhëheqësit të pamëkatshëm edukatorit dhe Imamit, bazë e kënaqësisë shoqërore? A mundet shoqëria islame të kultivojë lumturinë dhe kënaqësinë pa përkujdesin dhe udhëheqjen islame të kultivojë lumturinë dhe kënaqësinë pa përkujdesin dhe udhëheqjen hyjnore?

Prandaj, nëse egziston nevoja për udhëheqjen hyjnore dhe të pamëkatë, e islami dëshiron mësues hyjnor, si mund të thuhet se islami nuk kujdeset për këtë prablem dhe se njerëzit i lihen vetvehtes?

Thënë Shkurt, filozofia e njëjtë e cila kërkon emërimin e Profetit, insiston poashtu që Zoti të prezentojë dhe ta emërojë trashëguesin e të Dërguarit.

I Dërguari i Islamit (a.s.), në periudhën e mëvonshme të jetës së vetë deklaroi: „O njerëz, po ju betohem para All-llahut se ua shpjegova atë që do t'ju afrojë xhehenetit dhe çka do tju mbajë në distancë nga zjarri?"

Si është e mundur që pas një shpjegimi të këtillë, të thuhet se i Dërguari i Islamit, nuk ka emërtuar trashëguesin dhe vazhduesin e drejtëpërdrejtë?


A është Kur'ani i pamjaftueshëm

Kur'ani i madh dhe i fuqishëm, është bazë fundamentale e të gjitha ideve islame. Si shkëmb i fuqishëm, të gjitha krijimet e frytshme të islamit janë mbështetur fortë mbi atë. Ai është burimi i qartë, nga i cili rrjedhin të gjitha rrymat e botëkuptimeve. Besimi dhe prestigji mbi religjionet tjera qëndrojnë dhe bazohen pikërisht mbi Kur'an.

Por, në bazë të dëshmive të cilat ne do ti ofrojmë, nuk mund të kënaqemi me Kur'anin në zgjidhjen e problemit të udhëheqjes, dallimeve të cilat po paraqiten në shoqërinë islame ose kënaqjen e nevojave të popullit musliman.

1. Së pari, për shkak se Kur'ani dhe përmbajtja e tij e madhe dhe e pasur kërkojnë komentim dhe shpjegim. Pasi të gjitha vargjet nuk janë të ngjashme sa i përket qartësisë dhe drejtëpërdrejtshmërisë, njohësit jo të mirë dhe lexuesit e paditur, në çastet e para të udhëtimit të tyre mund të humben dhe të mos qëndrojnë në shtegun i cili i shpie drejtë cakut të tyre.
Prandaj, vetë Profeti, ose të emëruarit nga ai, që kanë lidhje shpirtërore me atë që është jashtë botës së jashtme, medoemos duhet të jenë udhëheqës edhe në këtë fushë, kështu që të mos u ndodh të interpretojnë ngandonjëherë gabimisht dhe do të largohen nga e vërteta. Rrëfehet se një vjedhës është sjellur para Abasid Kalif Mu'tasimim për t'ia caktuar dënimin, të përcaktuar sipas Kur'anit dhe e cila vlen me këtë rast. Urdhëri nga Kur'ani është: „Ia prej dorën vjedhësit".
Por, Mu'tasimi nuk e dinte se ku duhet prerë dorën. I pyeti sumiulematë e vetë.
Njëri nga ata tha:
Nga Nyja".
„Nga bërryli"-u përgjegj tjetri.
Mu'tasimi nuk ishte i kënaqur. Ishte i detyruar të pyet Imamin Muhamed at- Taqi, Imamin e nëntë (a.s.) që ishte i pranishëm, e ai u përgjegj:
,Duhet të priten katër gishtërinjtë".
,Pse"?
Sepse All-llahu ka urdhëruar në Kur'an: ,Xhamitë janë për All-llahun"(S LXXII-18), e ato janë shtatë vende në trup, nga të cilat njëri është gishti i madh i dorës i cili në sexhde e prek tokën dhe i takon All-llahut, ai nuk guxon të pritet. Të gjithë të pranishmit e pranuan këtë dhe qenë të kënaqur në dëshminë. Ky lloj i interpretimit është në të vërtetë interpretim i Kur'anit me ndihmë të Kur'anit, dhe është karakteristikë për pasardhësit e misionit profetik, dhe askush, pa marrë parasysh se sa e ka përvehtësuar mjeshtrinë e interpretimit me këtë metodë, nëse nuk është i ushtruar nga familja e të Dërguarit, nuk është në gjendje të kryej këtë detyrë.
2. Dëshmia e dytë është se ajo që e thamë lidhur me nevojën e interpretimit të saktë të Kur'anit, përfshin vetëm njërën anë të Kur'anit. Por, në gjirin e këtyre fjalëve egzoterike dhe të domethënjeve, është i fshehur një qëllim më i thellë e më i gjërë shpirtëror, posaçërisht në pjesët që kanë të bëjnë me të njohurit, fenë dhe virtytet.
Profeti i ndershëm (a.s.) ka thënë: ,Kur'ani ka kuptim të mrekullueshëm të jashtëm dhe kuptim shumë të thellë të brendshëm (Tafsir Safi, vëllimi I,fq.39)."
Vërtetë, i tërë Kur'ani, sipas falëve të egzogetëve të mëdhenjë ka kuptim të fshehtë hermeneutik dhe të brendshëm, e gjer te ato nuk është e mundur të arrihet vetëm me anë të mendimit dhe të hulumtimit. E tërë kjo nuk i është e kuptueshme çdokujt përmes fjalëve, sepse aftësia për ta zbuluar dhe për ta jetësuar atë nuk i është dhënë çdokujt.
Vetëm ata që janë afër Zotit, të pastërt, ata që e kanë të huaj prishurinë, mund ta kuptojnë këtë dhe ta shfrytëzojnë për tejkalimin e dallimeve dhe mosmarrveshjeve mes njerëzve, e pastaj me ndihmën e virtytit të imunitetit ndaj mashtrimit dhe gabimit të cilën e fitojnë nga Zoti, ti mësojnë të tjerët.
Ata që janë të afërt Zotit, shërbëtorët e mbrojtur nga mashtrimi, janë Profeti(a.s.) dhe familja e Profetit (a.s.j për të cilën Kur'ani thotë:

„...Allahu ka për qëllim që nga ju, o familja e shtëpisë (së Pejgamberit) të largojë ndytësinë e mëkateve dhe t'ju pastrojë deri në skaj". (S XXXIII-33)

Poashtu egziston hadis sipas të cilit, vetëm Pejgamberi dhe familja e tij të cilëve ju drejtohet Kur'ani, mund ta kuptojnë tërë të vërtetën e Librit. Kjo do të thotë se i Dërguari, të cilit iu drejtua Xhibrili, si edhe familja e tij, duke marrë parasysh se ajo është familja e të Dërguarit, janë më shumë të njohur me domethënien e Kur'anit.
Për shkak të kësaj lidhjeje (Kur'ani dhe Familja), Pejgamberi ju tha njerëzve në ditët e fundit të jetës së vetë: ,Po ju besoj dy gjëra, Librin e All-llahut dhe pasardhësit e mij, nëse ju afroheni këtyre të dyave, asnjëherë nuk do të largoheni nga rruga."
Kur'anit i nevoitet garancë e pagabueshme dhe e fuqishme. Meqë Kur'ani është ligj fundamental, një lloj kushtetute, i nevoitet garant që forcon, dhe fuqi për ta jetësuar. Por, vetëm ai që është pa mashtrime e gabime si Pejgamberi (a.s.), dhe që në mënyrë kompetente e di dhe e kupton Kur'anin, mund të jetë garantues i urdhërave dhe ligjeve të tij.
Kualitete të atilla të posaçme, gjenden te Imamët (a.s.) e shembull më i mirë për këtë, është udhëheqja disavjeçare e Aliut (a.s.), i cili përkundër të cilat e pengonin udhëheqjen e tij, i zbatonte gjer në fund ligjet e mrekullueshme dhe të ndritshme të islamit, pa kurrfarë dallimi. Si postskriptum dhe konstatim, si gjëja themelore nga ky leksion mund të zbulohen në polernikën të cilën e kishin idhtarët e Imamit të gjashtë, Xhafer Sadekut (a.s.) me një njeri nga shkolla Sunite, në praninë e Imamit.
Njeriu nga Damasku u takua me Imam Sadekun (a.s.) dhe itha se ka ardhur për shkak të polemikës me një nxënës të tij. Imami tha: ia prezentoni Hishamit, i cili ishte më i ri ndër nxënësit e tij.
,Djaloshi"- tha njeriu nga Damasku „më pyet lidhur me Imamatin e këtij njeriu (Imam Sadek a.s.)"
Hishami u hidhërua për shkak të sjelljes së pahijshme të këtij njeriu dhe u dridh, por e mbajti vehten dhe filloi: „A është Krijuesi i Juaj më subtil dhe me më shumë dashuri për shërbëtorët e Vetë, apo janë vetë shërbëtorët?" „Krijuesit".
„Ç'ka bërë Krijuesi përplotë dashuri për shërbëtorët e vetë?" „Ka krijuar orientim të qartë dhe dëshmi, për ti mbrojtur nga dallimet dhe shkapërderdhja, dhe për të krijuar miqësi dhe përbashkësi në mes tyre. Ua ka shpjeguar detyrat e tyre fetare".
„Cili është ai që orienton?"
„Kush i vie pas vdekjes së Pejgamberit?"
,Libri i All-llahut dhe Suneti i të Dërguarit të All-llahut." „A mund të pengojnë Libri i All-llahut dhe Suneti i Pejgamberit, dallimet mes neve?"
„Po.”
„Pse atëherë ne të dy që jemi Muslimanë, po polemizojmë, ose, me fjalë të tjera, pse atëherë ti ke ardhur që nga Damasku, si pasojë e atij dallimi?"
Njeriu nga Damasku ishte i qetë dhe asgjë tjetër nuk tha. Imarn Sadeku (a.s.) e pyeti: Pse nuk po përgjigjesh?
„Ç'të them"- u përgjegj. Nëse them se mes neve nuk ka dallime do të gënjej. Dhe pikërisht ashtu edhe thash, Libri i All-llahut dhe Suneti i Pejgamberit duhet të eliminojnë dallimet mes neve, e kjo poashtu s'është e vërtetë, sepse në shumë raste, Libri i All-llahut dhe Suneti nuk kanë kuptim të qartë dhe evident që të mund t'i largojnë këto dallime tonat.
Prandaj, njeriu nga Damasku tha se do të dëshironte t'ia bëj pyetjet e njejta Hishamit. Imami u pajtua.
„O Hisham, kush më së shumti i do njerëzit, Zoti apo vetë njerëzit`? „Zoti""
„A e ka zbritur dikë poshtë që të mbrojë përbashkësinë mes muslimanëve dhe të merr kontrollin, t'ua shpjegojë të vërtetën dhe të pavërtetën?"
„A flet për kohën e Pejgamberit apo për kohën e sotme?" „Gjatë kohës së Pejgamberit egzistonte ai, më thuaj për kohën e sotme?"
,Sot egziston ky njeri, i cili rri këtu dhe të cilit i vijnë njerëz nga të gjitha viset e vendit dhe i cili na jep informata edhe nga qielli edhe nga toka. Këtë e ka trashëguar nga babai i tij dhe kjo trashigimi shpie gjer te Pejgamberi" „Si mund ta vërtetoj dhe ta pranoj këtë gjë?"
„.Shko e pyete ç'të duash"
„Është e vërtetë, nuk ka tjetër rrugëdalje, unë vetë duhet ta pyes"
Atëherë, Imam Sadeku (a.s.) i foli për rrugën e tij dhe për ngjarjet që i kishin ndodhur rrugës, e për të cilat vetëm ai ka mundur të dijë.
Kur ia shpjegoi të gjitha dhe ia largoi të gjitha dyshimet, njeriu e shpalli besimin e vetë në Imamin.




LEKSIONI I NJËZETEPESTË
Orientimi shpirtëror i Imamit

Jeta e të dërguarit (a.s.), si edhe veprat e tij, janë burim i vërtetë i proektit bazor të Islamit. Ai ka qenë proporcionalisht, edhe udhëheqës politik edhe lider shoqëror i muslimanëve, ai ka sjellur urdhërat dhe ligjet islame nga All-llahu, duke i jetësuar në fushën e qeverisjes islame. Aktiviteti i tij ka qenë aplikimi i ligjit, sjellja e tij-virtyt i vërtetë, e orientimi dhe këshillat e tij-udhëhedje e njeriut të fuqishëm e të urtë. Ai nuk kënaqej vetëm me të orientuarit dhe këshillimin e njerëzve, po arriti të krijojë model të shoqërisë, të bazuar në drejtësi të vërtetë.
Islami, anipse lejon dhe mundëson sigurimin e kënaqësisë në shoqëri, nuk do të thotë se e harron dënimin e atyre të cilët me veprimin e tyre kriminel e dëmtojnë mirëqenien shoqërore po, në atë rast, poashtu e zbaton dënimin e paraparë për këta njerëz në këtë botë. Kështu administrimi dhe udhëheqja bashkarisht, e formësonin veprën e këtij njeriu të madh.

Por, Islami, gjithësesi, dallohet nga sistemet tjera administruese në botë në atë mënyrë që, bashkë me këtë anë të medaljes, kujdeset edhe për jetën e çdo individi dhe gjithmonë preferon respektimin e ligjeve, duke u përpjekur për vlerat shpirtërore dhe humane. Këto të fundit kanë rënë në harresë në civilizimet e sotme, e dalngadalë, si pasojë, po hetohen helmimi dhe dekadenca, kurse shkak për këto janë lënja pas dore e humanizmit, e shpirtërores dhe e jetës së ardhme.

Sidoqoftë, Islami i ka kushtuar kujdes të posaçëm këtij aspekti të rëndësishëm, e qeverisja islame ka qenë gjithmonë e bazuar në themelet e filozofisë së vetë në të ushtruarit shpirtëror të njerëzve.

,Shumica e njerëzve është e pavetëdijshme për realitetin e qenies së vetë të lartësuar, duke marrë parasysh se ajo është aq e stërholluar dhe e rafinuar, kështuqë e shohin vetëm njerëzit e mprehtë. Për atë shkak, sipas mendimit të njeriut të rëndomtë, kjo tokë e paprekur e egzistencës së çdo krijese njerëzore është vendosur në vise të largëta për mendjen dhe për imagjinatën e tij, e që ai atë tokë nuk mund ta kuptojë, i lënë që vetë të jetë udhëheqës i vetë në atë drejtim.

,Si mundet njeriu, i cili, edhe pse kaluan shekuj akoma nuk arriti të kuptojë as gjysmën e veprimeve dhe reagimeve fizike të cilat e drejtojnë trupin e tij, të shpresojë të kuptojë anën e vetë metafizike'? Ose të niset shtegut për të arritur atë që gjer tani nuk është arritur?
Pra, pa dyshim udhëheqës i kësaj toke duhet të jetë dikush, thelbi i egzistencës të të cilit është në njësimin me botën metafizike dhe i cili është në lidhje dhe e di atë lëmi, sikur udhëtari që e njeh mirë shtegun e tij. Pa shëtitur, mirë e mirë, si mund të bëhesh udhëheqës i rrugës?

Tani, a duhet ti shmangemi fatit tonë shpirtëror? A do të supozojmë se nuk e kemi vërejtur natyrën shpirtërore dhe qenien e lartësuar të njeriut? A do ta konsiderojmë të barabartë me kafshën dhe a do ta lëmë në botën e instikteve dhe të epshit?

Jo, asnjëherë! Ky nuk është realiteti i pozitës së lartësuar të njeriut. Njeriu, me nevojat e veta shpirtërore dhe me ato të xhehenetit, me veçantinë të cilën Zoti e ka rrënjosur në karakterin e tij, është vepër e përkryer e krijimit, dhe diell i botës së gërave të krijuara. Prandaj, ai zë vend sikur Dielli i cili e ndriçon botën nga lartësitë që janë jashtë mundësive tona. Ai rrezaton nxehtësinë dhe ndritë në të gjitha anët e botës, mu sikur Dielli.

Duke marrë parasysh se kështu ka qenë e caktuar, njeriu nuk është vetëm bredhës i thjeshtë në këtë botë, ai është thërrmi e vogël, por Dielli i mrekullueshëm hyjnor derdh dritën e vetë mbi ate dhe Zoti e përshëndet me kujdesin e vetë të posaçëm, jashtë krijimit tjetër të vetë. Rezultatet e kësaj dashurie të Zotit ndaj njeriut mund t'i shohim gjatë lustorisë së njerëzimit përmes dërgirnit të Pejgamberëve, Zoti i ka dërguar të Dërguarit e vetë nga dashuria dhe kujdesi, që ti udhëheqin njerëzit dhe ti orientojnë shpirtërat e tyre të mrekulluar, por të valëzuar, në bregun e shpëtimit dhe të lartësimit.

Kur'ani i Ndershëm e potencon këtë realitet në ajete të shumta, si psh. kur Ibrahimi (a.s.) e pyeti Zotin:
„Zoti ynë, dërgo ndër ta, nga gjiu i tyre të dërguar që t'ju lexojë atyre ajete Tua, t'ua mësojë atyre Librin dhe urtësië, e ti pastrojë (prej ndytësisë së idhujtarisë) ata. S'ka dyshim se Ti je ngadhnjyesi, i dijshmi". (S II - 129)

Në këtë ajet, ne qartë e shohim se përskaj diturisë, urtisë dhe orientimit, spastrimi i shpirtit, që është e barabartë me ushtrimin shpirtëror, konsiderohet ndër detyrat më prioritare të profetit.

Në shkollën e të Dërguarit të famshëm, ithtarët e tij përparojnë përmes ushtrimit të posaçëm dhe marrin pjesë në ndjekjen e rrugës së ndritur e të mrekulluar të përsosshmërisë. Selman Farisi, Abu Dharr, Miqdad, Ammar, Uvejs al Kerani dhe shumë të tjerë janë në atë grup të veçuar.

Qeniet e tyre ishin burime të pastërta dhe të drejta, ata qenë pastruar nga çdo e keqe, nuk dëshironin asgjë të larguar nga Allllahu dhe nuk shihnin asgjë pos Atij. Vetëm All-llahu i udhëhiqte qeniet e tyre, gjer në thellësitë e shpirtit, zemrës, dhe trupit të tyre.

Ngjashëm me këtë, virtyti dhe spastrimi i shpirtit nuk janë hap i tepërt dhe formal ndaj të cilit do të duhej të jemi indiferent, ti mbajmë më larg nga të gjitha gjërat tjera në jetë, t'ju kushtojmë kujdes vetëm kur kemi nevojë, ose nga kënaqësia. Jo, virtyti është ndërtues i jetës dhe pjesë e tij, bile shumë më i rëndësishëm se ai. Sepse, sipas vërtetimit të urtisë dhe mendjes, kualitetet e shkëlqyeshme të çiltërisë dhe pastërtisë shpirtërore janë aq të mëdha dhe aq të paparamendueshme sa që njeriu mundet përmes tyre të dalë nga forma dhe modeli i vetë e të arrijë jetën shpirtërore, duke e realizuar realitetin dhe humanitetin e lartësuar, derisa të mund të mund të depërojë në atë që është në horizontin e tij.


Indikacionet e jetës shpirtërore në Islam

,Kush bën vepër të mirë, qoftë mashkull a femër, e duke qenë besimtar, Ne do ti japim atij një jetë të mirë..." (S XVI, 97)

„O ju që besuat! përgjigjuni (Thirrjes së) Allahut dhe të të dërguarit kur ai ju fton për atë që ju jep jetë..." (S VIII-24)

Është e qartë se jeta që përmendet në ajetet e mëlartme nuk është jetë e rëndomtë. Nuk është asgjë tjetër pos jetës shpirtërore, egzistencë e ndershme njerëzore, e cila mund të sigurohet vetëm përmes veprimit të drejtë dhe spastrimit të shpirtit.


Si të arrihet jeta shpirtërore?

Sikur edhe dukuritë tjera, zbulimi i jetës shpirtërore nënkupton plotësimin e kushteve të caktuara. Jeta shpirtërore nënkupton plotësimin e kushteve të caktuara. Jeta shpirtërore është fryt i sjelljes së njeriut dhe i veprave të tij, natyrisht, e veprave dhe sjelljeve të atilla të cilat janë të formësuara me ushtrim të vërtetë e të drejtë, e që është mësuar me këshilla parajsore.
Urdhërat e Zotit, të cilat ne i quajmë Sheriat, qëndrojnë në përputhje të plotë me të vërtetat dhe realitetin e botës së krijuar dhe me mbretërinë e egzistencës, që do të thotë, me Krijimin. Meqë jemi të pavetëdijshëm për vërtetësinë e Universumit, funksionimit të tij, shtigjeve dhe veprimit të tij, sepse mendja jonë është e përkufizuar, ne nuk jemi të njohur me sjelljet dhe veprimin që e ndërtojnë jetën tonë shpirtërore. Imami Ali(a.s.), si mësues përplotë dashuri dhe urti, ia zbulon njeriut këta të vërteta të mëdha dhe veprime të lartësuara, përplotë me shpjegime të qarta, kështu që mund të përmbushemi me kënaqësi dhe të arrijmë gjer te jeta shpirtërore.

Prandaj, mënyra islame është përgjithshmëri e realitetit dhe e mësimit, që janë më të mëdha nga të kuptuarit tonë të rëndomtë dhe All-llahu i ka shpjeguar me ndihmën e Profetit dhe me personalitetin e tij të pastërt e të papërlyer, kështu që jeta shpirtërore mund të rrënjoset në mesin tonë dhe të na sigurojë kënaqësi të përhershme.

Kështu, nëse e dëgjojmë urdhërin, shpëtimi do të jetë i yni, e nëse jo, ai do të jetë shkatërrimi ynë. Pikërisht sikur fëmija që është duke mësuar, i cili dëgjon vetëm urdhërin dhe ndalesën nga mësuesi i tij, që bën atë që kërkohet nga ai, pa pyetur pse. Anipse nuk kupton plotësisht se për ç'bëhet fjalë, kur të kalojnë ditët e mësimit, ai do të jetojë me një jetë të lumtur, si fryt i çiltërtisë dhe mënyrës së sjelljes së denjë për lëvdëratë e që kanë filluar të veprojnë te ai.
Sidoqoftë, nëse i refuzon urdhërat e mësuesit të tij, do ti ndodhë dëm i madh.


Udhëzimi jetësor

Të shikojmë tani se kush është garantues për këtë jetë shpirtërore dhe për përsosshmërinë e saj, të cilës patjetër i nevoitet udhëheqës.

A mund ai të gjendet në mesin e njerëzve të rëndomtë? Ose do të jetë ky dikush që flet me siguri dhe vetëmohim, që në sjelljet e tij nuk ka kurrfarë gabimi, që është i çiltërt dhe që vetë qëndron në majë të jetës shpirtërore?

Përderisa Zoti vetë e orienton dikë, nuk ia beson detyrën të orientojë dikë:

„...Thuaj: Vetëm All-llahu udhëzon në të vërtetën. Atëherë pra a është më e drejtë të shkohet pas atij që udhëzon në rrugën e drejtë, apo pas atij që nuk udhëzon (sepse nuk mund të udhëzojë as vetveten) vetëm nëse prej dikujt tjetër udhëzohet'? Ç'është me ju? Si gjykoni`?"

Thënë më praktikisht Imamati nuk është udhëheqje në kuptimin e rëndomtë të fjalës, sepse kjo është detyrë e çdo Muslimani dhe nuk ka të bëjë vetëm me Imamin. Kuptimi i udhëzimit, këtu udhëzim ezoterik, dhe ata që nuk e kanë zbuluar jetën shpirtërore, të cilëve të vërtetat për Universumin nuk ju janë zbuluar, nuk mund të marrin këtë lloj të udhëheqjes.

Duke shikuar ajetet e Kur'anit të cilat flasin për Imamët dhe për udhëzimin, mund të shohim se kudo që është i përmendun imamati poashtu lënda e udhëzimit është përmendur në konnent dhe në shpjegim.


Ç'është udhëzirni shpirtëror?

Imami, përveç që ua mëson njerëzve urdhërat islame me kuptim egzoterik, poashtu, ai është lider i agzoterikës në Islam, ai është vali. Kjo do të thotë se ai e udhëheq njeriun rrugëve të brëndshme, njeriun që ka predispozita dhe vlera dhe e shpie nga përsosshmëria.

Ky udhëzim, duke marrë parasysh se është nivel i bazuar mbi bekimin dhe mbi pika sekrete, quhet udhëzim egzoterik. Udhëzimi egzoterik është nivel më i lartë i udhëzimit të cilin e kanë arritur profetët e mëdhenjë pas gjendjes të të Dërguarit. Kështu Ibrahimi (a.s.) pasi u bë profet, Me dëshirën e Zotit u ngrit në nivelin e udhëzimit egzoterik.

„Do të bëj që ti t ju bëhesh njerëzve shembull në fe" (S II - 124)
Kur arriti pozitën e vilajetit dhe të udhëzirnit egzoterik, Imami (a.s.), mund ti fillojë punët e mëdha të cilat duken të mrekullueshme dhe të pamundura nga pikëpamja e njerëzve të rëndomtë. Kur'ani tregon se si Asif ibn Barkia, njëri nga këshilltarët e Sulejmanit (a.s.), ka mundur të bëj që froni i mbretëreshës nga Saba të gjendet përpara Sulejmanit, para ardhjes së sajë. Ai këtë e bënte sa çel e mbyll sytë sepse kishte forca të caktuara mbi botën mbinatyore dhe mund të hapte kapakët të cilët i fshehin faktet dhe realitetin e asaj bote.

Udhëheqësit tonë të pamëkatshëm - paqa qoftë mbi ata - janë vënë në nivel më të lartë se ai i Asifit. Dëshmi për këtë janë ngjarjet të cilat i rrëfejnë rrëfyes të ndryshëm e në të cilat gjejnë plotë fakte për udhëzimin shpirtëror dhe për vilajetin e brëndshëm të Imamit.

Prandaj, Imami, pasi gjendet në nivelin më të lartë të jetës shpirtërore, posedon një lloj të udhëzimit shpirtëror dhe të karizmës, që mund të ndikojnë në zemrat e njerëzve të vyeshëm dhe të shkaktojë transformim te ata, duke i tërhequr kah përsosshmëria. Nëpër histori të ndryshme mund të lexojmë për pozitën dhe kushtet e grupeve të ithtarëve të Imamit dhe për mënyrat se si ata i kanë ndriçuar kohërat e tyre me shkëlqim.


Njeriu nga Damasku

Ali ibn Khalid ka qenë Zejd, që do të thotë se nuk e ka pranuar asnjërin nga Imamët pas Imamit të katërt, Zajn al Abidin (a.s.) dhe ka jetuar në kohën e Imamit të nëntë, Hazreti Muhamed Takit-i lëvdëruar qoftë nga All-llahu.

Ai thoshte se ka qenë Samarë dhe se është i informuar që aty e kanë sjellur në pranga një njeri nga Darnasku, si rob, i cili deklaronte se është pejgamber. Ali ibën Khalid, kishte shkuar ta sheh dhe kishte kërkuar ta tregojë rrëfimin e vet.

„Isha i preokupuar me namaz"- filloi ai ,në vendin për të cilin thonë se është varr i kokës së pastër të martirit, Imamit Husein (a.s.). Një natë, befas para meje u paraqit një njeri i cili më tha të ngritem.

U ngrita pa dëshirë dhe kalova një copë rrugë me te kur u gjenda në xhaminë e Kufahut. Ai më pyeti a e njoha xhaminë, e unë i thash - po, kjo ishte xhamia e Kufahut. Ai luteje, edhe unë pas tij, e pastaj dolëm përsëri.

Fare nuk u larguam kur e vërejta xhaminë e Medines. U lutëm për bekimin e të Dërguarit të All-llahut së bashku aty. Pastaj dolëm dhe vazhduam rrugën. Vërejta se gjendemi në Mekke. Ecëm rreth Qabes, u larguam, dhe pastaj u gjendëm në vendin prej nga u nisëm, pra në Damask, pa kaluar fare koha. Atëherë njeriu humbi nga horizonti im. Një erë e lehtë ma ledhatoi fytyrën dhe u zhduk..."

Një vit pas kësaj ngjarje, e takova përsëri njeriun e njëjtë. Isha shumë i kënaqur: më çoi përsëri në udhëtimin e njëjtë, dhe sikur herën e parë i vizituam të gjitha ato vende, me plot vetëdie. Por, kur dëshiroi të kargohet nga unë i thashë:” Të lutem më thuaj më thuaj kush ka forcë kaq të madhe sikur që e shoh te ti dhe më thuaj kush je? „U përgjegj: „Unë jam Muhamed Ibën Ali Ibën Musa ibën Xhafar"""Ishte Imami i nëntë.

„Tani unë vazhdoja t'u flas të gjithëve se si e përjetova këtë ngjarje të parëndomtë, gjersa kjo nuk arriti te veshët e Muhamed ibën Abdul Malik Zajat. Urdhëroi të më burgosin dhe jam i akuzuar se po sillem si profet. Dhe tani jam, siç po e sheh, në burg." Ali ibën Kalidi, e pyeti se a dëshiron që ai ti shkruaj Muhamed ibën Abdel Malekut për rastin e tij. Njeriu u pajtua. Letra u shkrua por Ibën Abdel Maleku në përgjigjen e vet tha:

“I thuaj se mund të ik nga burgu, nëse dëshiron, në të njëjtën mënyrë siç ka shkruar natën nga Damasku në Kufsh. e prej aty në Medinë dhe Mekke, e pastaj përsëri në Damask."
Ibën Kalidi, ishte shumë i prekur nga kjo përgjegje. Në mëngjes shkoi në burg që t'ia jep përgjigjen njeriut, por e pa që aty ka shumë ushtarë dhe grumbuj njerëzish që sillen poshtë e lartë, dhe pyeti se ç'ka ndodhur. I thanë se i burgosuri i cili deklaronte se është profet ka ikur nga burgu. Askush nuk e dinte se si e ka bërë këtë, përfundi tokës apo duke fluturuar.
Ali ibën Khalid tha: „Kur e pash këtë, e lash besimin tim Zajdi dhe u bëra ithtar i Hazreti Xhavadit (a.s.) Imamit të nëntë".


Maytham at – Tamar

Hazreti Aliu (a.s.), kryesuesi i atyre që përmbahen, e kish blerë dhe e kish liruar Maythamin. E pyeti për emrin e tij.
„Salim"- u përgjegj.
„Por unë kam dëgjuar nga profeti se emri yt i vërtetë është Maytham".
„E ka thënë të vërtetën, edhe ti e flet të vërtetën, emri im i vërtetë është Maytham."

„Atëherë mbaje emrin me të cilin të ka emërtuar profeti dhe lëre emrin tjetër."
Në këtë mënyrë Hazreti Aliu (a.s.) e bleu dhe e liroi robin, por rreth qalës ia vuri nyjen e dashurisë që të mbetej me atë gjer në çastet e fundit të jetës së vet. Bile as vdekja nuk mundi ta ndajë këtë lidhje.

Maythami ishte njeri i lirë i cili kishte aftësi të çuditshme, prandaj me kohë fitoi autoritet të madh në shkollën e Aliut ( a.s. i dhe siguroi vend në grupin e miqve të Aliut (a.s. ).
U bë i vetëdijshëm për të gjitha hollësitë dhe e zbulonte realitetin. Kishte dashuri të madhe për Aliun (a.s.), sikur bima e etshme në shi, ishte i frymëzuar në atë. Rritej për atë, ishte tërësisht i thelluar në atë. Me atë rriteshin ndriçimi i zemrës së tij dhe kënaqësia e shpirtit. Këtë lumturi asnjëherë nuk ia shiti botës së begatisë.

Një ditë, Hazreti Aliu (a.s.) i tha: „Kur të shkoj, do të jesh i varur, ata do të dëmtojnë trupin me armë, e ditën e tretë, mjekrra yte do të lyhet me gjak nga sytë dhe nga goja yte. Do të të varin përskaj shtëpisë së Amin Ibën Haridit, bashkë me nëntë të tjerë. Druri në të cilin do të të varin, do të jetë më i vogli, eja, do të ta tregojë palmën në të cilën do të jesh i varur. "Atëher ia tregoi Maythamit drurin.

Kaluan vite dhe Hazreti Aliu vdiq si martir. Umaidët e morrën pushtetin mbi njerëzit.
Maythami shkonte kohë pas kohe ta shikojë drurin, lutej, dhe i fliste atij:„O, dru! All-llahu të bekoftë. Jam krijuar për shkak teje, e ti je rritur për shkakun tim".

Në vitin e martirizmit të vet, Maythami shkoi në rrethinën e Qabes dhe e takoi Umm Salmahën.
„E kam dëghuar emrin tënd nga profeti dhe se ai të ka preferuar te Aliu (a.s.)" - tha ajo.
Maythami e pyeti për Imarn Huseinin (a.s.) dhe kuptoi që është larguar nga qyteti.
„Ia dërgo selamet e mia atij dhe i thuaj se nuk do të shkoj kohë e gjatë para se të shiherni unë dhe ai në botën tjetër, para Zotit`` - foli Maytharni.

Umm Salmah, urdhëroi që të sjellet parfumi dhe të parfymoset mjekrra e Maythamit, e pastaj i tha: „Së shpejti mjekrra yte do të ngjyroset me gjakun tënd, në rrugën e vërtetë të të Dërguarit dhe të familjes së tij".

Maythami atëherë shkoi në Kufah, ku e burgosën dy spiunë të ibën Zijadit dhe e shpien para tij. Kështu u zhvillua biseda:
„Ku është Zoti yt"?
“Rri në pritje në mesin e tiranëve, edhe ti je njëri nga ata".
„Ç'tha zotëriu yt, Aliu, për mua dhe për ty?"
„Më tha se do të më varësh bashkarisht me nëntë martirë të tjerë, dhe se druri im do të jetë më i shkurtëri."
„Dua të shkoj kundër fjalëve të zotëriut tënd dhe do të të vras në tjetër mënyrë."
,,Si mund ta bësh këtë`? Ai e dëgjoi këtë nga i Dërguari, e i Dërguari e dëgjoi nga All-llahu. A mundesh kundër All-llahut`? Unë poashtu e di vendin e martirizimit tim dhe jam muslimani i parë në gojën e të cilit do të vehen dizgjina".

Me sy të zgurdulluar Abdullah ibën Zijadi urdhëroi që menjëherë ta çojnë në burg. Në atë burg, Maythami i solli lajme të mira Muhtar Thaqafit për lirimin e tij.
„Ti do të vrasësh ibën Zijadin". - i tha „për tu hakmanrë për princin e martirëve, Hazreti Huseinin(a.s.)".
Ashtu edhe ndodhi.
Maythamin e shtien në vendin e flijimit të tij, në vendin e Iargimit të tij shpirtëror, në vendin nga i cili shpirti i tij do të ngjitej në lartësitë më të larta e më të mëdha, të amshueshmërisë njerëzore. E varën skaj shtëpisë së Amër ibën Haritit, pikërisht në drurin të cilin ia patën treguar.
Njerëzit u mblodhën rreth tij, dhe ai e shfrytëzoi rastin që nga druri ku do të varej të flet për çiltërinë e Hazreti Aliut (a.s. ), Foli, i preku zemrat e njerëzve, dhe ata e kuptuan.
Ibën Zijadi u informua se Maythami e ka akuzuar, dhe prandaj u urdhërua t'i mbyllet goja që të mos flasë. Pastaj e sulmuan me armë, siç kishte paraparë Hazreti Aliu ( a.s. ).
„All-llahu Ekber" - bërtiti ai.
Në fund të ditës së tretë, rrodhi gjak nga sytë dhe goja e tij e kështu u lag mjekrra e tij - paqa e All-llahut qoftë me të.


Uways al-Qarni

Profeti ka thënë: ,Era e xhehenetit vie këtu Karni. O, Uvejs al-Karn, dëshiroj të të shoh. Kushdo që të sheh le të ta përcjell selamin tim".

Kur të gjithë iu betuan për besnikëri Hazreti Aliut (a.s.), në Dhi Qar, ai tha: ,Nga Kufahu do të vijnë njëmijë ushtarë, as më pak e as më shumë, dhe do të më betohen për besnikëri".
Atëherë ata arritën dhe ibën Abasi i numëroi, por i gjet vetëm 999 njerëz, dhe ishte i befasuar që mungon një. Një çast më vonë, erdhi njeriu me mburojë dhe shpatë dhe me paisje tjera luftarake, iu afrua Hazreti Alisë dhe i tha: „Dëshiroj të ta jap besën gjer në vdekje dhe vetëflijim".

,Si e ke emrin?"- pyeti Hazreti Aliu(a.s.)
„Uvejs".
„A je ti Uvejs A1 Karni"?
„A1l-llahu Ekber! - I dërguari im i dashur, i Dërguari i Allllahut, i lëvdër-uar qoftë nga All-llahu, - më tha se do ta takoj njërin nga ithtarët e tij, me emrin Uvejs-Al Karn, i cili ishte njëri nga partia e All-llahut dhe e të Dërguarit të Tij, dhe i cili do të vdes martir.
Një grup i panumërt do të hakmerret për te".

Kështu ai vdiq si martir në shërbim të Hazreti Aliut (a.s.). Uvejsi është i njohur sipas ngritjes së vet shpirtërore dhe pozitës së lartë. Kënaqësia e tij ishte namazi dhe ai nuk kishte kurrfar interesi për gjërat e kësaj bote. Nga ligjëratat e Uvejsit mund ta shohim natyrën jo të rëndomntë të jetës shpirtërore të këtij njeriu.

,Betohem në All-llahun, mendimi rreth vdekjes dhe frika nga dridhja në ditët e fiundit, nuk lënë hapësirë për lumturi në këtë botë për njerëzit e fesë".
„Kur betohemi për të mirën dhe e ndalojmë të keqen, ata na mashtrojmë, por kundër të gjithave ne ngritemi për të Vërtetën e All-llahut."


Qanbar

Kanbari, është poashtu njëri nga ata njerëz të guximshëm të cilët mbërrijtën nivel të lartë me ndihmën e rrezatimit të fuqisë shpirtërore të profetit (a.s.) dhe Aliut (a.s.)
Ai nuk frikësoi ta thot të vërtetën dhe të hulumtojë shtigjet e drejtësisë. Anipse në sytë e njerëzve të kësaj bote ai nuk ishte më tepër se një rob, në shtigjet e gjendjeve shpirtërore ishte afër fshehtësive të Aliut (a.s.)

Fjalët e gjalla, të fuqishme dhe depërtuese me të cilat ky njeri i çeliktë iu përgjegj; Haxhaxh -Ibën Jusufit, ekzekutuesit të etshëm për gjak që kish vrazhdësinë e vrasësit dhe të kriminelit, u bënë të njohura mirë.

Haxhaxhi e pyeti: „Çfarë ishte puna yte në shërbim të Aliut?~`
„Ia përgatitja ujin për Vudën."
Kur e kryente vudën, ç'fliste zakonisht?
„Zakonisht e thoshte këtë ajet:"E kur e harruan atë të cilën ua përkujtonin, ua hapëm dyert e të gjithave gjersa, kur u ngazëllyen nga ajo që e bëjnë, i zumë befas, dhe kokat ua premë, e ata ishin tmerrësisht të mallkuar. Kështu mbeturinat e fundit të njerëzve që bënin keq, u prenë.
Qoftë i lavdëruar All-llahu, Sundimtari i botërave. ,
Supozoj se ky ajet flet për mua"
„Po", u përgjegj Kanbari me trimëri të përkryer.
„Nëse unë vras, ç'mund të bësh?"
„Do të bëhem njeri i bekimit, e ti njeri i mjerimit."
,Prano se e ke lënë shërbimin e Aliut!"
„Nëse e lë rrugën e tij, a do të jem i udhëzuar në rrugë më të mirë`?"
Haxhaxhi nuk mund t’i përgjigjej kësaj pyetje, prandaj, tha:
„Unë jam vrasësi yt. Në cilën mënyrë të duash më thuaj, dhe unë do të vras ashtu".
„Zgjedhjen po ta lë ty."
„Pse?"
“Sepse, në cilëndo mënyrë që të më vrasësh, unë do të të vras në atë mënyrë në botën tjetër. Aliu, mësuesi im, më ka thënë se do të vriten në mënyrë të vrazhdë dhe të padrejtë".
Kështu, Haxhaxhi urdhëroi që ti pritet koka.




LEKSIONI I NJËZET E GJASHTË
Amir Al-Mu'minin Ali

Trashëguesi i zgjedhur i të Dërguarit

Trashëguesi i të Dërguarit (a.s.)

Shiitët dymbëdhjet imamit, besojnë se, pas të Dërguarit të All-llahut, udhëheqja në botën e islamit ka kaluar mbi Amir alMu'minin Aliun (a.s.), e pastaj, në njëmbëdhjet pasardhësit e tij të ndershëm. Kjo ide, ky besim, është më i pastër se rrezet e Diellit të mëngjesit, dhe ata që janë pa paragjykime, të paanshëm (neutral), nuk do të kenë arrësye të dyshojnë në këtë.

Xhabir ibën Abdallah, njëri nga ithtarët e posaçëm të të Dërguarit (a.s.) ka thënë: ,Në ditën kur i është shpallur të Dërguarit dhe atyre që u është ndarë pushteti, ajeti lidhur me nënshtrimin All-llahut (S IV - 59), e pyeta të Dërguarin: ,Ne e njohim All-llahun dhe të Dërguarin por kush është i treti?"" Ai u përgjegj: „Këta janë Imamët,Vazhduesit e mi, nga të cilët i pari është Ali ibën Ebu Talib, pastaj me rradhë, Hasani, Hyseini, Ali ibën Hyseini, Muhamed ibën Ali, i cili në Tora është i quajtur Bekir dhe të cilin ti, Xhabir, do ta takosh dhe do t'ia përcjellësh selamin tim, mandej, pas tij, Xhafar ibën Mohamad as-Sadak, Musa ibën Xhafar, Ali ibën Musa, Muhamad ibën Ali, Ali ibën Mohamad, Hasan ibën Ali, dhe në fund do të vijë djali i Hasan ibën Aliut, emri i të cilit do të jetë i njëjtë sikur i imi (Muhamad Abul-Qasim). "


Udhëheqësi i parë

Asnjë shoqëri, në cilëndo, kohë dhe në cilëndo hapësirë, nuk mund të mbetet e lirë dhe e çliruar pa udhëheqës. Kjo është e vërtetë e amshueshme. Të inspiruar nba kjo e vërtetë, në vazhdim mund të themi se çdokush që udhëheq me shoqërinë, nësë i është kushtuar forcimit dhe lumturisë së saj, duhet medoemos të insistojë për ta mbrojtur, me tërë forcën me të cilën disponon, me aftësi, me dituri, me strategji, duhet patjetër ta merr parasysh të tanishmen, ardhmërinë bile edhe ardhmërinë e largët të asaj shoqërie ti afrohet mbretërisë së lumturisë ideale.

Nga ky shkak, sunduesit, bile edhe gjatë udhëtimeve të shkurta e emërtojnë zëvendësin. Një gjë e këtillë është vërejtur çdokund.

I pari i familjes, drejtori i shkollës, mbikqyrësi në fabrikë, të gjithë këta vejnë zëvendës në vendin e tyre edhe kur mungojnë disa orë japin udhëzime lidhur me urdhërat e atyre të cilët i zëvendësojnë në mungesë. Kjo është kaq evidente sa që nuk ka nevojë për ta dëshmuar.


I dërguari besnik dhe i urtë

I dërguari i madh, i cili ishte udhëheqësi i shoqërisë botërore islame, e vërejti pikërisht atë princip. Saherë që drita e islamit ndriçoi për herë të parë, sadopak të ketë ndriçuar, gjithmonë është emërtuar një administrues i vyer për atë vend e për tu përkujdesur për punët e tij.

Për ushtrinë e cila dërgohej në Xhihad, emëronte komandant të posaçëm të trupave, e ndonjëherë, emëronte nga disa ndihmës të komandantit, që, nëse njëri vritej, ushtria të mos mbetej pa udhëheqës.

Kështu, dimë për persona të cilët Profeti i emëronte për zëvendës të vetë dhe për përfaqësues, sa herë që udhëtonte nga Medineja, kështu që qyteti të mos mbetej pa administrues në mungesë të tij.

Shiitët pyeten, se si është e mundur që, duke u bazuar në këso dëshmi, në harmoni me urtinë e Profetit (a.s.) të ketë vdekur pa emërtuar trashëgues.
Cila nga mundësitë vijuese është në pajtim me mendjen e shëndoshë:
- A nuk i nevoitej shoqërisë islame pas vdekjes së të Dërguarit (a.s.) udhëheqës?
- Ose i Dërguari (a.s.) nuk i kushtonte rëndësi bashkësisë islame pas tij?
- Ose mençuria dhe interesi kanë qenë jasht mundësive të tij?
- Ose nuk ka ditur cili do të ishte trashëguesi me adekuat?
Cila nga këto mundësi është e pranueshme?
Me dashurinë e vet të gjithëmbarshme, dhe me shenjat e udhëheqësisë dhe të përcaktimit të detyrave të cilat ua ofrojnë muslimanëve në të gjitha ngritjet dhe rënjet në jetën e tyre, si është e mundur që i Dërguari i Islamit (a.s.) të mos jep urdhër për këtë gjë të rëndësishme.

Në dritën e këtyre rrethanave, ithtarët e Imamëve kanë vazhduar të gjurmojnë pas dokumenteve të para dhe origjinale të Islamit, dhe gjatë këtij gjurmimi, kanë hasur në numër të madh burimesh të cilat e kanë vlerësuar urtinë dhe vetëdijen islame si çështje më të rëndësishme, duke ardhur në përfundim se egzistojanë urdhëra të qarta, të mjaftueshme dhe precize të të Dërguarit (a.s.). Ajeti për vilajetin, hasdisi Ghadir, hadisi Safinah, hadisi Takalajn, dhe shumë të tjerë, të cilat të gjitha janë të vërtetuara, të shpjeguara dhe të analizuara gjer në detaje në këto libra madhështore.
Nga të gjitha do të veçojmë hadisin Kadir dhe do të gjurmojmë pas vlerësimit të vlerave të tija në mënyrë të paanshme.


Hadisi historik për Kadirin (Ghadir)

Në vitin e dhjetë të Hixhrit, i Dërguari (a.s.) u nis për në Mekke për ta kryer Haxhin. Ky Haxh, mbahej në vitin e fundit të jetës së të Dërguarit të dashur, për shkak të të cilit historia e quajti „Haxhi Lamtumirës" (hijjah al-wida).

Ata që e përcillnin Profetin, duke depërtuar me dëshirë që ta ndjekin, të shohin e të përjetojnë Haxhin e vërtetë, numëronin mbi njëqind e njëzet mijë. Grupe të caktuar, poashtu, iu bashkuan në vet qytetin e Mekes.

Pastaj, gjatë këthimit në Medine, pas kryerjes së Haxhit, në ditën e tetëmbëdhjetë të Zulhixhes, te Kadir Kumi, u zbulua ky ajet:

„O ti i Dërguar! Komunikoe atë që t'u zbrit prej Zotit tënd, e nëse nuk bën, atëherë nuk e ke kryer detyrën. All-llahu të garanton mbrojtjen prej njerëzve, All-llahu nuk vë në rrugë të drejtë popullin që mohon". (S V, 67)

Kështu, kjo porosi e madhe i arriti të Dërguarit nga All-llahu. Skajet e karvaneve ngadalë lëviznin para.

„All-llahu ka dhënë urdhër...çdokush le ta pret urdhërin..." Për këtë shkak, i Dërguari (a.s.), urdhëroi që askush të mos lëviz dhe të ndalen për pushim, gjë e cila edhe u bë. Udhëtarët të shumtë u ndalën aty, me urdhër të të dërguarit të All-llahut, që ta dëgjojnë risinë. Na është thënë se Kadir Kumi është i rrafshët, pa ujë, i djegur. Është mesditë dhe Dielli djeg. Çfarë është risia për shkak të cilës i Dërguari i ndal njerëzit të qëndrojnë në këso vendi, në këso kohe?
Tani dëgjohet zëri nga ezani: I Dërguari fal namaz me njerëzit e pastaj shalat e deveve tubohen që të ngritet një foltore.

I dërguari qëndron më maje. Njerëzit e ndalin frymamarrjen dhe janë të qetë mu sikur rëra e shkretëtirës. E presin lajmin. I dërguari fillon. Fjalimi i tij, si stërpikje e pikave nga ujëvara, i freskët dhe qetësues, e zbut nxehtësinë, e njerëzit e shuajnë etjen nën diell, duke dëgjuar me shpirtin e tyre. Pas falënderimit All-llahut i Dërguari vazhdon: „Unë dhe ju, ne kemi marrë çdo përgjegjësi. A nuk pajtoheni?"

„Ne jemi dëshmitarë se na e ke transmetuar porosinë, se e ke bërë çdo përpjekje në atë drejtim. All-llahu ta dhashtë shpërblimin më të mirë!"
„A dëshmoni për unitetin me All-llahun, dhe për profecinë e robit të tij, Muhammedit? Edhe për Xhehenetin dhe për xhehenemin, për vdekjen dhe ringjalljen, si edhe për jetën pas vdekjes"?
„Ne dëshmojmë për këtë."
„All-llahu qoftë dëshmitarë i yni"! - e pastaj vazhdoi, duke a folur njerëzve: „O, njerëz, unë dhe ju, ne do të shohim njëri tjetrin para Kaftarit. Keni kujdes se si silleni me dy margaritarë të çmueshëm."
„O, i Dërguar, cilët janë ata margaritarë?"
,Libri i All-llahut dhe trashëgimtarët e mi. All-llahu më ka thënë se këto të dya nuk do të ndahen njëra nga tjetra gjersa të më mbërrijnë skaj Kaftarit. Mos shkoni para tyre sepse do të jeni të shkatërruar." Pastaj e ngriti dorën nga Aliu, Amir al Mu minin (a.s.), që të mund të gjithë ta shohin e ta njohin. Pastaj, në pozitën e njëjtë, lexoi fermanin hyjnor për trashëgiminë.
„O njerëz. Kush është më i merituar në mesin e besimtarëve që ta ketë vilajetin dhe kujdesin mbi te?"
„All-llahu dhe i Dërguari e dijnë më së miri."
„All-llahu ma ka dhënë vilajetin dhe unë jam më i vlefshëm nga vet besimtarët dhe ithtarët. Prandaj, i kujtdo që jam unë kujdestar dhe udhëheqës, Aliu është kujdestar dhe udhëheqës i tij."
O All-llah, bëhu mik i miqve të tij, dhe armik i armiqve të tij . I ndihmo çdokujt që i ndihmon, e dëno çdokënd që ngritet kundër tij .

Çdokush që është tani prezent, medoemos duhet t'ju thot atyre që janë besnik. Njerëzit nuk u shpërndanë, e ajeti vijues u shpall:
„...sot përsosa për ju fenë tuaj, plotësova ndaj jush dhuntinë time..."

Pastaj i Dërguari thirri: „All-llahu Ekber! Feja e All-llahut u përsos dhe Ai është i kënaqur me profecinë time dhe me Imamatin e Aliut pas meje.
Pas këtij gazmendi, njerëzit i uronin Amir Al Muminit. Ndër të parët të ardhurve që i uruan, ishin Abu Bakri dhe Umari, i cili i tha: „O Ali, sa mirë është për ty që u bëre zotrues i im dhe çdo besimtari dhe besimtares."


Zinxhiri i të treguarit të Hadisit për Kadirin

Nga pikëpamja e zinxhirit të të treguarit, ky hadis është aq i fortë, sa që ka gjasa të jetë i vetëm.

Njëqind e dhjetë shoqërues të Profetit (a.s.) të cilët kanë qenë prezent në Kadir e dëgjonin prej të dërguarit (a.s.) pa ndërmjetësues, e gjithashtu edhe tetëdhjetë e katër ithtar, prej atyre që i njihnin shoqëruesit.

Të vetëdijshëm për neutralitetin e shkencëtarëve, qoftë historianë, komentatorë ose diç tjetër, prej shkollës së sunitëve e kanë nxjerrë rastin e Kadirit me shumë dokumente në librat e veta. Emrat e treqind e pesëdhjetë shkencëtarëve të tillë, përmenden në librin al-Ghadir (Shih fusnotën).

Shumë shkencëtarë islam pavarësisht njëri nga tjetri, kanë shkruar libra për këtë lëndë, kurse njëzet e gjashtë sosh janë përmendur në al-Ghadir, së bashku me hollësirat prej secilës prej këtyre librave.

Kompilatorët e fjalorit e kanë rënditur tregimin për Kadirin nën kapitullin „Ghadir" ose „Mawia" (sundues).

Kështu nuk egziston as dyshimi më i vogël, kurrfarë hije, mbi zinxhirin e tregimit të hadisit për Kadirin. Vetëm nëqoftëse ai grusht njerëzish që mund të rrijë nën shkëlqimin e diellit dhe e ndjen nxehtësinë e tij në lëkurën e vetë, deklaron se nuk ka dritë dhe ngrohtësi.


Hulumtim i shkurtër i rëndësisë së Hadisit për Kadirin

Hadisi për Kadirin, me shenjat që i përmban në vete dhe jashtë vetes, aq shumë qëllon, sa që çdokush, në sinqeritet të plotë patjetër duhet të sheh, e mandej të jetë i sigurt, se Amir Al Muminin, Ali (a.s.) është bërë trashëgimtar i parë i Profetit (a.s.). Të vazhdojmë tani me ndriçimin dhe zgjidhjen e këtyre shenjave një nga një.

1. Fjala „Mawia"të cilën e hasim në këtë hadis, është një nga fjalët më të qarta që mund të përdoren në këtë lëmi. Mawia, në këtë hadis do të thotë, dikush që ka pozitën e vilajetit (wilayat) dhe Emamata(Imamat), dhe mund të japë mendim dhe urdhër në bazë të atij mendimi: kërkesat e tijë kanë prioritet në krahasim me të gjitha kërkesat tjera. Për këtë arësye, para se të thotë: „Ai sundimtar (mawia) i të cilit jam unë", tha: „O njerëz, cili prej jush ka më tepër merita?" Rëndësia e prioritetit të Dërguarit (a.s.) është se dëshira e tij vjen para dëshirës së njerëzve dhe se çkado qoftë që thot ose vepron ai është urdhër për njerëzit. E njerëzit e ndjekin dhe ai, në esencë ka vilajet dhe kujdestari mbi ta. Tani mund të shohim se mu ashtu si janë përmendur në fjalinë e parë prioriteti dhe vilajeti i Të Dërguarit (a.s.), ashtu edhe në fjalitë që pasojnë, për prioritetin dhe vilajetin patjetër duhet folur me kuptim të njëjtë, ashtu që mund të egzistojë njëfarë lidhje në kuptimin ndërmjet dy fjalive.
Për këtë arësye, kuptimin e drejtë dhe të plotë e fitojmë prej këtyre dy fjalive, sikur që ka thënë i Dërguari (a.s.): „A nuk jam unë, në krahasim me ty, më i merituar?"
,Po, ti"-të gjithë u përgjigjën.
,Për shkak se jam më i merituari, prioriteti dhe vilajeti që i kam ndaj jush, Aliu, gjithashtu i ka pas meje, ai do të jetë Mawia i të gjithë muslimanëve dhe trashëgimtar i imi"
Kështu, në këtë hadis nuk flitet për ndonjë domethënie tjetër të fjalës „Mawia", përveç si prioritet, vilajet dhe imamat, kurse çdo kuptim tjetër është plotësisht irelevant. Duhet konstatuar gjithashtu se i Dërguari i Islamit i mbante njerëzit në atë nxehtësi aq të madhe. Ky fakt historik bën të qartë se kjo ngjarje ka rëndësi të veçantë, sepse, nëqoftëse nuk është ashtu, as një njeri i mençur nuk mund të merr me mend se I Dërguari do ti mbante njerëzit nën ato kushte, nëqoftëse qëllimi i tij ka qenë vetëm ti përkujtojë njerëzit për një gjë triviale, p.sh. se „Aliu ka qenë miku i tij".
2. Prova e dytë është se I Dërguari pastaj ka thënë: „O All-llah, ndihmoi ata që e ndihmojnë Aliun dhe mbaji larg vehtes ata, të cilët rrefuzojnë t'i ndihmojnë Aliut".
I Dërguari ka ditur se pas tijë, Hazreti Aliu (a.s.) do ta merr komandën zyrtare mbi fuqitë dhe ushtrinë dhe se njerëzit pa tjetër do t'i ndihmojnë që Islami të lëshojë rrënjë. Për administrimin islam patjetër është me rëndësi të gjithë ta dëgjojnë trashëgimtarin e Të Dërguarit. Për këtë shkak Ai lutej për ndihmësit e Hazreti A1iut dhe i mallkonte armiqtë e tijë, ashtu që njerëzit të kuptojnë se kundërshtimi ndaj A1iut do ta nixitë hidhërimin e All-llahut dhe mallkimin e Të Dërguarit.
3. Në fillim të fjalimit të vetë, I Dërguari ka thënë: „A dëshmoni se All-llahu është një dhe se Muhammedi, robi i tij, është I Dërguar?"
”Dëshmojmë"-u përgjigjën.
„Kush është valiu (Wali) dhe Mawla i juaj? Për cilin unë jam Mawla, Aliu gjithashtu do të jetë maëla."
Është i qartë kuptimi i vilajetit të Hazreti Aliut (a.s.), pas dëshmimit për tërësinë e All-llahut dhe të Misionit të Profetit-Imamat, sepse me çfarëdo kuptimi tjetër, lidhja ndërmjet fjalive do të ndërpritej, e ne dijmë se I Dërguari (a.s.) ka qenë një ndër oratorët më elokuent dhe më preciz.
4. Pas mbarimit të tubinrit, njerëzit i uronin Amir Al Mumin-it. Ishte e qartë se këto urime bëheshin për shkak se pranuan të vërtetën se Hazreti Aliu atë ditë u emërua në postin e lartë nga ana e All-llahut dhe Të Dërguarit.
5. „O ti i dërguar!. Komunikoje atë që t'u zbrit prej Zotit tënd, e nëse nuk bën (kuptimin në tërësi), atëhere nuk e ke kryer detyrën (revalatën – risalen). All-llahu të garanton mbrojtjen prej njerëzve (prej armiqve). All-llahu nuk vë në rrugë të drejtë popullin që mohon". (S V-67)
Sipas shkencëtarëve të shkollës sunite, ky ajet është shpallur në ditën e Kadirit (Ghadir), në lidhje me trashëgimin nga ana e Hazreti Aliut - le të jetë i bekuar prej All-llahut. Si shembull, të shohim çka thotë historicieni dhe komentatori i madh sunit Hafiz Abu Xhafar Mohamad ibn Xharer at Tabari:
„...Pas këtij ajeti, i cili qe shpallur në Kadir Kum, i Dërguari ka thënë:
Xhebraili (Jibra'il) e solli urdhërin prej All-llahut që patjetër të ndalemi në këtë vend, dhe t'u shpallim të gjithëve, të bardhëve dhe të zinjëve, se Aliu ibn Abi Talib, është vëllau i im, zbatues i im (Wasi), trashëgimtar i im dhe lmam pas meje."
6. Vjershat dhe odat e shkëlqyeshme dhe të vlefshme, që i kanë krijuar poetët dhe shkrimtarët prej asaj kohe deri sot në lidhje me Kadirin dhe trashigimin e Amir al-Mumin Hazreti Aliu(a.s.) janë, përveç rëndësisë së tyre letrare, edhe provë e fortë në lëndën e diskutimit tonë, sepse të gjithë kanë pranuar dhe komentuar bisedën në Kadir Kum më lidhje me vilajetin dhe Imamatin.
Vjershat dhe emrat e poetëve janë të shënuar dhe njohësit e letërsisë arabe mund ta konsultojnë librin al-Kadir, të përmendur më lartë.
Në këtë libër të madh, vjershat dhe emrat e shumë poetëve, të cilët kanë krijuar vjershat për Kadir Kumin, duke filluar prej shekullit të parë pas Hixhrit dhe në shekujt e mëvonshëm, janë të përmendur me radhë dhe janë të analizuar.
7. I Dërguari ynë i madh (a.s.) dhe Imamët (a.s.) kanë urdhëruar që dita e tetëmbëdhjetë e Dulhexhës, të festohet si festë e vërtetë muslimane, në mënyrë që ngjarja në Kadir të mbahet mend çdo vjet dhe të mos harrohet.
Kështu, Abu Bejhan al Biruni, shkencëtar i njohur iranian prej shekullit të pestë (pas Hixhrit), në librin e vetë - "Kronologjia e popujve të lashtë" e gjithashtu edhe Ibn Taleh as - Shafii, në librin e vetë - "Matalib as -Su'ul", kanë përmendur ditën e Kadirit si një prej 'ids të Islamit.
Abu Mansur al-Talabi, shkrimtar dhe shkencëtar i njohur, gjithashtu ka shkrojtur në librin e tij Thimar al-Qutub se mbrëmja në Kadir është një nga më të mëdhatë në islam.
8. Kontestimet
Çdo herë që Amir al-muminin Hazreti Ali (a.s. j dhe Imamët tjerë, kanë menduar për hadisin për Kadirin me kontestuesit dhe kundërshtarët, askush nuk ka kontestuar rëndësinë e tijë dhe lidhjes së tij me Imamatin dhe trashëgiminë e Amir Al Mumininit, pa ja mbyllur gojën.
Një ditë në Kufah, Amir A1 Muminin mbajti fjalimin, në të cilin tha: ,Le të çohet secili që ka qenë prezent në Kadir dhe ka dëgjuar me veshët e vet kur I Dërguari më emëroi për trashëgimtarin e vetë. Vetëm ata, që e kanë dëgjuar Të Dërguarin me veshët e vetë, jo ata që kan dëgjuar prej atyre që kanë qenë atje".
U çua një grup njerëzish. Ahmad Ibn Hanball, Imam i sektës Hambali, thot se kanë qenë tridhjet vetë që u çuan në këmbë dhe vërtetuan se e kanë dëgjuar hadisin për Kadirin.
Duhet ditur se kjo ngjarje ndodhi njëzet e pesë vjet pas Kadirit: se disa prej shoqëruesve të Dërguarit (a.s.) atë ditë nuk kanë qenë prezent në Kufah, se disa deri atëherë kanë vdekur dhe se disa, për arërsye të ndryshme, nuk kanë dëshmuar.
Lideri i të lirëve, Hazreti Imam Husein (a.s.), gjithashtu, në kohë të fjalimit që e mbajti pranë bashkësisë islame në Mekë, në mesin e shtatëqind përcjellësve besimtar dhe ithtarëve të Dërguarit, pyeti:
„A dini ju se I Dërguari e ka emëruar Aliun për Kalif e Imamat në Kadir dhe u ka urdhëruar të pranishëmve që këte t'ua tregojnë atyre që nuk janë prezent?"
„All-llahu është dëshmitar se është ashtu".

Do ta mbarojmë këtë mësim me hyrjen që e shkroi Shejh Mohamad Dafuh, imami sunit dhe udhëheqësi shpirtëror i qytetit Alep, për librin al-Kadir.

Ne e kemi shkurtuar.
„Libri Al-Kadir i vërteton faktet dhe njëkohësisht i hedh poshtë besimet e kota. I shpjegon disa gjëra, në të cilat kemi qenë të padijshëm dhe i baraspeshon kallximet që i kemi ruajtur në zemrat tona me shekuj."

Me të vërtetë, ngjarjet e kaluara janë të përpunuara në mënyrë që na bëri të themi: „Nuk dijmë prej nga kjo vjen, edhe ne nuk dëshirojmë të dijmë për sekretet e tyre, pasi kemi qenë të detyruar të mësojmë prej këtyre ngjarjeve dhe pse kemi qenë të detyruar të drejtojmë hulumtimin e ngjarjeve historike në nivel më të lartë.

Sikurse pamë, para librit al-Kadir, njohuritë e përgjithshme të sunitëve për realitetin historik të Kadirit kanë qenë shumë të zbehta, por tani, dhe pas kësaj, pasiqë pjesë të al-Kadirit janë publikuar, ata, përkundrazi, do ta shihnin detin e shqetësuar, të vërshuar me argumente bindëse, prova të qarta dhe njohuri briliante. Atë që unë e shoh, al Kadir e thotë me një zë:
„Drita e hënës nuk mund të mëshehet".




LEKSIONI I NJËZET E SHTATË
Historia e shkurtë e Sekife-s (Saqifah)

Muslimanët konsiderojnë, se pa dyshim dhe me siguri të plotë, I Dërguari i Islamit është pa mëkate, ose gabime dhe se biseda e tij e pagabuar është baraz me realitetin dhe se është dëshira e All-llahut. Po të ishte ndryshe thonë ata, All-llahu nuk do të urdhëronte dëgjueshmëri të pa kushtëzuar ndaj tij. Për këtë arësye, urdhëri i tij është urdhëri i All-llahut dhe nevojë absolute është, që të dëgjohet. Aq më tepër, në bazë të ajeteve të përmendura më poshtë, shohim se i Dërguari-qoftë i bekuar dhe i lavdëruar prej All-llahut-ka pasë të drejtë jurisdikcioni mbi njerëzit, urdhëri i tijë ka pasur përparësi para idesë dhe mendimit të kujdoqoftë dhe se urdhërat e tij në lidhje me problemet shoqërore dhe të tjera, patjetër është dashur të zbatohen.

„Pejgamberi është më i ndijshëm ndaj besimtarëve se sa ata ndaj vetëvetes". (S XXXIII-6)

„Kur All-llahu ka vendosur për një çështje, ose i Dërguari i Tij, nuk i takon (nuk i lejohet) asnjë besimtari dhe asnjë besimtareje që në atë çështje të tyre personale të bëjnë ndonjë zgjidhje tjetërfare".

Analizimi i këtij ajeti dhe të shpjegimit të tij, bëjnë të qartë se urdhëri i të Dërguarit në çfarëdo lënde, dhe në çështje personale, është obligativ, sepse ajeti është shpallur në lidhje me një çështje personale, kurorëzimit të Ziadit dhe Zejnabes. Zejnaba ishte e bija e dajës së të Dërguarit, kurse Ziadi ka qenë rob, të cilin i Dërguari e ka pas liruar. I Dërguari i Islamit, me qëllim që të çrrënjosë zakonin para-islamik, sipas të cilit fisnikët dhe të pasurit nuk kanë qenë të gatshëm për martesë jashtë rrethit të tyre, urdhëroi Zeinabit të martohet për Ziadin.

Krenaria e rrejshme dhe mendjemadhësia e papërshtatshme, e trashëguar prej periudhës paraislamike, nuk i lejonin ta merr Ziadin për burrë.

Por, ky ajet shpjegon që edhe në problemet personale, urdhërat e të Dërguarit patjetër do të zbatohen, ashtu që Zeinabi u martua për ate dhe ishte e lumtur.

„Për Zotin tënd jo, ata nuk janë besimtarë (të asaj që tëzbriti ty as të asaj para teje) deri sa të mos zgjedhin ty për të gjykuar në atë konflikt mes tyre, e pastaj (pas gjykimit tënd) të mos ndiejnë pakënaqësi nga gjykimi yt dhe (derisa) të mos binden sinqerisht." (S IV-65)


A i nënshtrohet Profeti mendimit të shumicës?

Ca individë sunit thonë se në çështjet sociale, mendimet e shumicës janë vendimtare. I Dërguari është i obliguar ti respektojë.

Po të analizohet me kujdes më të madh ajeti i lartëpërmendur, do të sqarohet se ky qëndrim nuk vlen.

Do të vazhdojmë me shqyrtimin e provave dhe kontestimeve mandej do t'u përgjigjemi.
Prova e tyre është ajeti 159 i Sures Ali Imran:

„Ti ishe i butë ndaj tyre, ngase All-llahu të dhuroi mëshirë, e sikur të ishe i vrazhdë e zemërfortë, ata do të shkapërderdheshin prej teje, andaj ti falju atyre dhe kërko ndjesë për ta, e konsultohu me ta për të gjitha çështjet, e kur të vendosësh, atëherë mbështetu në All-llahun, se A11ahu i do ata që i mbështeten".


Përgjigja kësaj është se ky ajet jep provë të qartë se i Dërguari (a.s.) nuk i nënshtrohet mendimit të shumicës. Me fjalë tjera, e drejta e jurisdikcionit i takon të Dërguarit bile edhe në çështjet sociale dhe ai ka për detyrë që, pas konsultimeve, ti zbatojë mendimet e veta, e jo mendimet e të tjerëve, mbasi është thënë: „Bisedo me ta. E kur të vendosish, atëherë mbështetu te All-llahu."

Po të kishte qenë ndryshe dhe nëqoftëse është dashur të veprohet sipas mendimit të të tjerëve, do të shkruante:

“Kur ta dëgjosh mendimin e njerëzve në lidhje me çështjen, pranoe dhe zbatoe në vepër".
Por, ne shohim se ky ajet nuk është shpallur me këtë kuptim. Aq më tepër, ekziston prova në histori kundër mendimit të sunitëve.

Për shembull, në paqën e Hudaybiyyah.
I Dërguari i Islamit (a.s.) u largua nga Medina me qëllim që ta vizitojë Qaben (Ka'bah). Në afërsi të Mekes, përfaqësuesit e të pafeve, të Kurejshive, e pritën dhe e informuan se Kurejshit nuk janë të gatshëm që ti lejojnë hyrjen në Meke. U përgjegj se nuk vjen për luftë, por ta vizitojë Qaben.

Pas diskutimit të gjatë, Kurejshit ishin të gatshëm ta nënshkruajnë marrëveshtjen e paqës dhe i Dërguari, nën disa kushte speciale, ra dakord, edhe pse myslimanët nuk ishin të kënaqur me marrëveshjen dhe donin ië hyjnë në qytet ditën e njëjtë. Atëherë, i Dërguari u tha myslimanëve:,,Jam rob i All-llahut dhe i Dërguari i Tij. Kur nuk do të heq dorë nga urdhëri i All-llahut, as që Ai do të më lejojë një gjë të tillë".

Këtu, një pyetje e logjikshme dhe e ndershme kishte me qenë: Ku qëndron atëherë rëndësia e këshillimit të të Dërguarit me njerëzit'?

Këshillimi i tijë ka qenë pjesë e politikës së nderimit të mendimit në rrugën e progresit të islamit. Gjithashtu, i ballafaquar me pengesat që ia bënin ca udhëheqës të fiseve, bënte bisedime me ta, sepse, me vlerën që kishin me dhënë ata marrëveshjeve, dhe me faktin se e kanë parë veten duke marrë pjesë në punë, do ti shmangeshin destrukcioneve.


A ka pasur marrëveshje pas vdekjes së të Dërguarit?

Pamë dhe kuptuam se mendimi i të Dërguarit ka qenë mbi qëndrimin e të gjithëve, bile edhe mbi qëndrimin e shumicës dhe se me siguri Hazreti Aliu (a.s.) është zgjedhur për trashëgimtar të tijë ditën e Kadirit, me dëshirën e tijë dhe se ai i ka inforrnuar njerëzit për këtë vendim.
Për këtë arësye, këshillimet për emërimin e trashëgimtarit pas të Dërguarit (a.s.) është kundër dëshirës së All-llahut dhe të Dërguarit të tijë dhe është krejtësisht e padobishme. Duke i lënë këto fakte anash, ti bëjmë pyetje vetëvetes se a janë mbajtur mbledhje konsultative pas vdekjes së të Dërguarit (a.s.) dhe, nëqoftëse janë mbajtur, a është përkrahur mendimi i shumicës?

Me qëllim që ti përgjigjemi dhe ta sqarojmë këtë pyetje, së pari do ta konsultojmë historinë dhe rrethanat e Sekife Bani Sa'adah-ut, në përputhje me dokumentet e verifikuara historike.


Histori e shkurtër e Sekife-s

Kur i Dërguari i mbylli sytë e veta të ngrohta, Ansarët, banorë autoktonë të Medines, u mblodhën në ndërtesën e Sekife Bani Sadahut dhe proklamuan se administrimi dhe vilajeti, pas të Dërguarit, i takojnë sa'ad ibn Ubadahut. Sa'adi ishte i sëmurë, por ishte prezent në mbledhjen dhe, pas lavdërimit të All-llahut, tha: „O Ansarë! Nuk ka grumbull(njerëzish) më të mirë se ju, në islam. Sepse, i Dërguari ka qenë trembëdhjetë vjet në mesin e Kurejshive, duke i thirrur që ti lejnë idhujt e tyre dhe ti besojnë një Zotit; por, me përjashtim të disa prej tyre, ata nuk i besonin, as ideve të tijë dhe nuk kan bërë asgjë për zgjërimin e tyre. Për atë, All-llahu juve ju gëzoi, në duart e juaja e lëshoi ate dhe besimin e tijë, atij i dha përkrahje e juve religjionin e tijë. Juve gjithmonë keni qenë besnik ndaj kësaj marrëveshjeje, derisa Ai nuk vendosi ta marrë. Tash duhet ti bëni të gjitha përpjekjet, ajo është e drejtë e juaj e veçantë".

Ansarët thanë se foli mirë dhe se ai duhet ta marrë sundimin dhe trashëgiminë në duart e veta. Por, ca individë thanë:,,Çka, nëqoftëse Kurejshit dëshirojnë ta shqyrtojnë problemin me neve"'?
„Do tu themi"-u përgjegj grupi tjetër-„se duhet ta zgjedhin udhëheqësin e vetë, kurse ne do ta zgjedhim tonin".
„Ky do të ishte hapi i parë për shkatërrimin e Islamit"-tha Sa'adi. Umari u informua. Ai dërgoi me e thirrë Abu Bakrin, i cili ndodhej në shtëpinë e të Dërguarit (a.s.) me Aliun dhe u përgjegj se është i zënë. Umari i dërgoi mesazh të ri, duke e lajmëruar se prezenca e tijë është e nevojshme.

Abu Bakri u largua prej trupit të bukur të të Dërguarit, rreth të cilit Aliu (a.s.) i bënte përgatitjet e fundit për varim. Umari i tha: „A din se Ansarët janë mbledhur në Sekife për ta zgjedhur Sa'adin për Kalifat?"

Kështu, të dytë së bashku shpejtuan atje. Në rrugë e takuan Abu Ubaydah al Jarrah-un të cilin e morrën me vete. Kur mbërrijtën në Sekife, Abu Bakri u çua t'i drejtohet masës.

„Qoftë i lavdëruar All-llahu dhe bekim të Dërguarit të tij. All-llahu ua dërgoi të Dërguarin njerëzve me qëllim që, ata që besojnë në shumë zotëra, të besojnë në një Zot, ata të cilët besojnë se zotërit e tyre shërojnë se prej tyre nuk kanë dobi. Ka qenë e vështirë për Arabët ta lënë besimin e baballarëve. Pastaj All-llahu e tregoi prezencën e vet për Muharxhinët (ata Myslimanë të Mekes, të cilët u shpërngulën me Profetin) dhe ua solli besimin në religjionin e të Dërguarit (a.s.) Ata orvateshin me vështirësina të mëdha, së bashku me këtë njeri të madh, duke pësuar, për atë shkak, në këtë punë ata janë më të merituar, pas atij, Ju o Ansarë, thoni se pas juve askush nuk ka nivel më të lartë se ju. Për atë shkak, ne jemi drejtues, kurse ju ministra dhe këshilltarë. Nuk do të bëjmë asgjë, e të mos ju pyesim juve".

Habab ibn Mundhir u çua dhe tha: „O Ansarë, kini kujdes. Merrni frerët e pushtetit në duart e juaja: njerëzit janë nën mbrojtjen e juaj, askush nuk mund t'u kundërvehet juve. Mos u distanconi ndërmjet jush, që të mos shkatërrohet ajo që po punoni. Këta njerëz nuk pranojnë pushtetin tonë, për atë arësye ne duhet të kemi udhëheqësinë tonë, ata të vetin".
„Ajo nuk mund të jetë-tha Umari Arabët kur nuk do t'i nënshtrohen sundimit të juaj, ata nuk do të tradhëtojnë, sepse i Dërguari nuk ka qenë prej rradhëve të juaj. "

Hababi prap u çua dhe tha: „O Ansarë. Ju duhet të vendosni! Mos e dëgjoni këtë njeri dhe miqësinë e tij. Ai dëshiron që plotësisht ta merr të drejtën e juaj. Nëqoftëse nuk lëshojnë, duhet patjetër të shporren prej këtij qyteti dhe punët ti merrni në dorë ju. Betohem me All-llahun, ju jeni më të merituar".

„All-llahu të vraftë!-i tha Umari. Të vraftë ty!" – tha Hababi.
U çua Abu Ubaydah, që të vihet ndërmjet tyre.
„O Ansarë" - bërtiti, ju keni qenë grupi i parë që dha përkrahje dhe që besoi, prandaj nuk guxoni të jeni të parët që devijojnë. Atëherë u çua Bashir ibn Saad dhe tha: „O Ansarë, betohem me All-llahun se, nëqoftëse ne kemi qenë të parët në xhihad kundër politeistëve dhe kemi qenë të parët në fe, ajo ka qenë arsye se nuk kemi dëshiruar tjetër përveç dëshirës së All-llahut". „Tani" - tha me zë të lartë Abu Bakri - „a dëshironi t'u shprehni besnikëri të dyve, këtij Umari dhe këtij Abu Ubaydah al Jarah-u`?"

,Jo" -     thanë me zë të lartë. ,Betohemi me All-llahun se ti je më i merituar në mesin e Muharxhinve dhe ne nuk mund të barazohemi me ty; për ate, zgjati duart të të betohemi".
Pastaj, sikur që Umari dhe Abu Ubaydah dëshironin, u betuan në besnikëri ndaj Abu Bekrit. Bashir ibn Sa'ad, prej Ansarëve dhe fisit Eus(aës), fis i madh nga Medineja, shkoi para tyre dhe u betua në besnikëri.

Kur njerëzit prej fisit Eus panë Bashirin që po e hap rrugën dhe po i pranon Kurejshit si me të merituar se ata dhe se Hazraxhët, tjetër fis i madh, e dëshiron Sa'ad ibn Ibadah-un, si lider të vetë, filluan të flasin ndërmjet veti:
„Në emër të All-llahut, në qoftë se Hazraxhët i marrin frerët e pushtetit në dorë të vetë, ata gjithmonë do të kenë përparësi. Të çohemi dhe ti shprehim besnikëri Abu Bakrit".
Atëherë u çua Umari, e kapi Sa'ad ibn Ubadahun për jakë dhe u tha njerëzve: „Mbyteni!"
Dhe Sa'adi i mbeti besnik Abu Bakrit për gjithmonë.


Tash ju gjykoni

Me provat që tani do të ju prezentojmë, do të shifet se rasti Sekife nuk ka qenë vetëm këshillim ndërmjet Myslimanëve, por ai ka qenë komplot për t'ia uzurpuar të drejtën në Kalifat (Khalifate) Hazreti Aliut (a.s.)- qoftë i bekuar prej All-llahut-dhe emrimit të ndonji tjetri në vendin e tijë.

Së pari, derisa ishte në rrugë për në Sekife, Umari i dërgoi mesazh vetëm Abu Bakrit, e jo edhe dikujt tjetër. Kurse Abu Bakri, i cili ndodhej në shtëpinë e të Dërguarit me shumicën e shoqëruesve të të Dërguarit dhe me Hazreti Aliun, nuk i ka treguar askujt, harroi në pezmatimin e madh për shkak të vdekjes së të Dërguarit (a.s.), e la të vdekurin dhe shpejtoi në Sekife. Në qoftë se plani nuk ka qenë i përgatitur që përpara, pse Abu Bakri nuk i tha Umarit se ai duhet ti thotë Bani Hashimit dhe ndihmësve të të Dërguarit se duhet të presin të bëhet varrimi i të Dërguarit, e pastaj bashkarisht të vazhdojnë me caktimin e trashëgimtarit të Kalifatit?

A është këshillim-shura-që tre vetë të vijnë ke njëri prej fiseve të qytetit, në të cilin mendimi është i kontrolluar prej një njeriu, dhe me fjalë të ëmbla, kërcënime dhe mjete tjera të arrijnë ti përçajnë dhe të krijojnë diferenca ndërmjet njerëzve, e pastaj me ndihmën e dhunës dhe me fjalë jo të hijshme ta ndalin përparimin në dobi të vetë, e të mos lejojnë për ate të merr vesh lideri i besuar i këtyre njerëzve, e pastaj ta vrasin secilin që është kundër tyre, duke thënë se ka dashur të krijojë shqetësim ndërmjet njerëzve, e kundër interesave të botës islame, dhe nën këtë preteks të thërrasin në vrasjen e tij, ose ndjekjen?

Në këshillimet rreth një gjëje kaq të madhe dhe me rëndësi, a nuk është dashur të thirren së paku përcjellësit më të rëndësishëm dhe Bani Hashimi në rangun e të cilit në radhë të parë ka qenë Amir al Mumini?

E dyta, Sekife u bë si fushë futbolli, prej nga arrinin bërtitje makinale nga gëzimi i njerëzve.
Pas fjalëve të ëmbla dhe vetëreklamuese, Abu Bakri u tha Ansarëve: „Betohuni në besnikëri të cilit doni, Umari ose Abu Ubadahut".

Nuk pat vënd për pyetje. Njëri prej këtyre të dyve duhet të zgjidhet për Kalif, ata që e kanë përcjellur. Kalifati u bë top, të cilin pastaj ia hudhën Abu Bakrit dhe i thanë:„Deri kur ta kesh, çka don bën më tepër".
E sunitët, këtë lloj me top e quajnë mbledhje dhe marrëveshje e njerëzve.

E treta, Umari sqaroi se nuk ka pasur kurrfarë këshillimi. Disa vjet pas ngjarjes në Sekife, Umari, në kohë të Kalifatit të tijë, ka thënë: ,Kemi dëgjuar se njëri prej jush ka thënë se pas vdekjes së Umarit, unë do t’i betohem besnikërisë ndaj filan filanit. Dikush i ka thënë se besnikëria ndaj Abu Bakrit ka kaluar pa këshillim dhe vlerësim.

Është e vërtetë se deri te shfaqja e besnikërisë ndaj Abu Bakrit ka ardhur befasisht, pa menduar shumë, pa vlerësuar, por All-llahu neve na mbroi prej fatkeqësive. Sidoqoftë, askush nuk duhet treguar në Abu Bakrin si shembull për renome.

Nëqoftëse me të vërtetë ka qenë këshillim dhe nëqoftëse bashkëpunëtorët më të afërt të të Dërguarit kanë pasur mundësi të votojnë lirisht, besnikëria ndaj Abu Bakrit kur nuk kishte me qenë e befasishme, pa menduar shumë dhe pa vlerësime. Ajo në këtë mënyrë nuk do të ishte e njohur: nuk do të kishte rrezik dhe fatkeqësi në të.

E katërta, Umari ka thënë: ,Pas Profetit , Aliu dhe Zubayri si dhe njerëzit rreth tyre janë ngritur kundër nesh dhe janë mbledhur në shtëpinë e Fatimes".

Shtrohet pyetja, a mund të injorohet ky kundërshtim i qartë, sidomos kur është pranuar edhe prej Umarit?

E pesta, nëqoftëse çështja e Kalifatit duhet të zgjidhet në bazë të këshillimeve, Profeti(a.s.) sigurisht para vdekjes së vetë do ti kishte shpjeguar ose së paku kishte treguar si duhet bërë ate. Nëqoftëse mbështetemi në kriteret e mëndjes, a kishte shpjeguar i Dërguari ca urdhëra të dorës së dytë, e të mos përmend një gjë të rëndësishme sikur kjo'?


Si është uzurpuar e drejta e Aliut?

Në çdo shoqëri ka njerëz të cilët dëshirojnë t’i grabisin frerët e pushtetit në çdo mënyrë të mundshme dhe të sundojnë mbi njerëzit.

Ata shkojnë drejt qëllimit të vetë derisa të mos marrin në dorë atë që dëshirojnë, edhe se nuk i përfillin urdhërat e All-llahut dhe të Dërguarit. Çdokush që i lëshon një shikim historisë së Kalifatit pas vdekjes së të Dërguarit të Islamit, do të mund të gjejë njerëz të tillë.
Kështu, Ata që u mblodhën në Sekife dhe i dhanë grusht Islamit, ishin prej këtij lloji njerëzish. Për këtë arësye të hedhim edhe një vështrim real, se çfar ndodhi gjatë sëmundjes dhe vdekjes së të Dërguarit.


1. Trupat e Usa mahut.

Në ditët e fundit të jetës së vetë, prej shtratit të vetë, i Dërguari (a.s.) e dorëzoi komandën mbi ushtrinë Usa mah Zayd-it, i cili ishte i ri, por i famshëm dhe i aftë, që ta shpie drejt Mutab-it, në kufijtë lindorë të Perandorisë romake të asaj kohe.
Në ushtrinë e tijë ka pasur edhe Muhaxhrinë edhe Ansarë, dhe personalisht Abu Bakri, Umari, Abu Ubajdah aj Jarrah etj. I Dërguari i kushtonte rëndësi të veçantë mbrojtjes së këtij fronti, për çka Usa mahu e luti: „Të lutem, na le neve këtu, deri sa All-llahu nuk të jep shërim."
„Lëshojeni këtë qytet"- urdhëroi i Dërguari-„Nisuni në emër të All-llahut".
„Nëqoftëse e lëshoj qytetin dhe e përcjelli ushtrinë, e ti je aq i sëmurë, unë do të jem i mërzitur dhe do ta ndiej veten të padisponuar".

„Nisu drejt fitores dhe suksesit".

„Nuk më bën të lumtur t’i flas ushtrisë për shëndetin tënd". „Zbatoje urdhërin tim!"- u përgjegj i Dërguari dhe e humbi vehten. Kur erdhi në vehte, tha : „All-llahu le ti dënojë ata që e lëshojnë ushtrinë e Usa mahut dhe dezertojnë prej sajë".

E Abu Bakri dhe Umari, në çdo rast kanë dezertuar prej ushtrisë së Usamahut dhe janë kthyer në Medine.


2. Rasti i pendës dhe shisheja e ngjyrës.

Në ditët e fundit të jetës së vetë, prej shtratit të vetë, i Dërguari urdhëroi që ti bijnë letër dhe ngjyrë, duke thënë se dëshiron diçka të shkruaj, ashtu që Ummah mos të jetë i humbur pas vdekjes së tijë.

Por, dikush prej të pranishmëve tha: „Ai po flet në delirium". Ibn Abbasi thotë se në vitet e para të Kalifatit të Umarit, ky i fundit e ka pyetur:„A e konsideron ai(Aliu) veten ende Kalif?"
“Po"
„A është ai i mendimit se i Dërguari e ka sqaruar çështjen e Kalifatit të tijë?"
„Po, e ajo që është më e qartë, unë e kam pyetur babain tim në lidhje me këtë gjë, e ai më ka thënë se Aliu ka të drejtë".
„I Dërguari deshi që ta shënojë emrin e tijë deri në fund të jetës së tij, por unë nuk e lejova ta bëjë atë".

Prej kësaj fjalie bëhet e qartë, kush ka qenë personi, që në atë moment pa arsyetim tha se i Dërguari është në delirium. Tani, a mund të thuhet se Umari ka ditur se çka është më e mirë për kombin mysliman, kur nuk i ka lejuar të Dërguarit(a.s.) që ta precizojë emrin e Aliut(a.s.)?
Këtë rast mund ta përfundojmë më konkluzion, se ata që në mënyrë të palejueshme janë mbështetur në komplot dhe mashtrim për shkak të pozitës së Kalifatit të të Dërguarit, kanë qenë të përfshirë në planifikimin e marrjes me dhunë të Kalifatit që prej vdekjes së të Dërguarit, në mos edhe më parë, dhe se këtë e kanë bërë, të shtyer nga motivet e fuqisë dhe të pozitës.

Dëshira për fuqi i ka motivuar që ti eliminojnë pengesat, sikurse ka qenë Saad ibn Ubadah, i cili ka qenë kundër Kalifatit të Abu Bakrit dhe iu është betuar në besnikëri, për çka edhe është vrarë. Ata kanë thënë: ,fJinn' i ka vrarë!". Ose Malik ibn Nuwayarah, besimtar për të cilin i Dërguari me të drejtë ka thënë se çdo njëri që don ti sheh njerëzit e xhennetit, duhet të shiqojë në fytyrën e Malikut. Pasi pat dëgjuar prej të Dërguarit(a.s.) se Kalifati i takon Hazreti Aliut (a.s.), kur vdiq i Dërguari, ai mbërrijti në Medine dhe pa e dëgjoi se Kalifati padrejtësisht është uzurpuar dhe shpejtoi që të kundërvihet.

Haled ibn Valed (Khalid ibn Walid) e vrau dhe e cënoi në nderë. Kurrfarë dënimi nuk iu shqiptua nga ana e Kalifes.

Hapi i dytë i pandershëm që u bë në rrugën e konsolidimit të këtij epshi për fuqi, ishte marrja e Fadak-ut.

Fadaku ka qenë krahinë, e mbuluar me kopshte, me pemë dhe shumë pjellore.

E ka poseduar e vetmja bijë e Profetit, Hazreti Fatime (Fatimah) (a.s.) - All-llahu gjithmonë e bekoftë, Këte e pushtoi Abu Bakri dhe me dhunë i përzuri punëtorët e Hazreti Fatimes prej atje. Fatimeja e shqyrtoi këtë çështje me Abu Bakrin dhe ia arrijti që ky ti japë dokument për pronësinë mbi tokën. Por Umari e muar atë dokument dhe ia grisi pa e qortuar Abu Bakri, por kjo është ngjarje që duhet shiquar veçmas, sepse Abu Bakri kur nuk e ka zëvendësuar me dokument të ri.
Kështu, sipas asaj që është thënë, nuk mund të ketë dyshim se ata kanë qenë njerëz që kanë ëndërruar për pushtet, njerëz egoistë, dashnorë të botës, të cilët asgjë nuk i ka penguar në realizimin e qëllimeve të tyre.




LEKSIONI I NJËZET E TETË
Imami i dymbëdhjetë

Mohammad al-Mehdi(E)

Imami, Udhëheqësi i nderuar, Hazreti Mehdi (a.s.) ka lindur kah mesi i muajit Shaban255.pas Hixhrit, në qytetin Samarra), kurse në vitin 260 pas Hixhrit, kur vdiq babai i tij i famshëm, e arriti pozitën e lartë të imamatit (Imamate). Emri i tijë (Muhammad) dhe llagapi i tijë (Abu'1 Qsim) janë të njëjta sikur të të Dërguarit. Babai i tijë Imami i njëmbëdhjetë shiit, ka qenë Hazreti Emam Hasan al Askari (a.s.), kurse nëna e tijë, zonja fisnike, Nargis-paqja e All-llahut le të jetë me të.

Për shkaqe të ndryshme, Imami i dymbëdhjetë, prej ditës së parë të jetës së tijë, nuk është paraqitur publikisht, dhe për afër shtatëdhjet yet njerëzit kanë komunikuar me të me ndërmjetësimin e të dërguarve të tijë special sipas këtij rendi të ardhjes në post: Uthman ibn Sa'id, Muhammad ibn Uthman, Husayn ibn Ruhi i'Ali ibn Muhammad as-Samari. Kjo periudhë prej shtatëdhjet vjetëve është e njohur si fshehtësi e lehtë (al-ghajbat assughra), kurse në fund të kësaj periudhe ka filluar periudha e fshehtësisë së madhe (al-ghajbat al-kubra).

Gjatë kohës së fshehtësisë së madhe e deri ke paraqitja e tijë, askush nuk është i dërguari i tijë dhe nuk do të jetë as në të ardhmen dhe njerëzit kanë për detyrë të drejtohen fugah, atyre që kanë dituri të madhe nga sheriati (shari'ah), dhe rrëfimeve të hadiseve, që janë të specializuar për çështjet e religjionit.

Besimi në Hazreti Mehdiun (Mahdi) dhe transformimi univerzal

Besimi në paraqitjen e sërishme të Mehdiut (a.s.) të pritur, reformatorit univerzal, nuk është i kufizuar vetëm në muslimanët shiit. Grupe tjera islame, bile edhe grupe joislame, sikur që janë Hebrejët dhe të krishterët, sikurse edhe disa intelektualë të rëndësishëm botëror, besojnë në paraqitjen e reformatorit të madh shpirtëror. Në psalmin 37 është shënuar:

“ Beso në Zotin dhe vepro mirë: ashtu do të mbetesh në tokë dhe do të keshë siguri.
Sepse të pafetë do të prehen: por ata që e presin Zotin, do ta kenë botën,
Por të dobëtit do ta kenë botën dhe do të jetojnë në pasuri të madhe.
Zoti i din ditët e të pamëkatëve dhe pasuria do të mbetet e tyre për gjithmonë.
Sepse të bekuarit prej Zotit do ta kenë botën, kurse të mallkuarit prej Tijë, do të prehen.
Të drejtit do ta kenë botën dhe do të mbeten në të përgjithmonë..."


Kur'ani dhe besimi në Mehdiun (al-Mahdi)

Në Kur'an është parathënë koha kur dishepujt e të Vërtetës, njerëzit të drejtësisë botërore, do ta marrin fuqinë dhe pushtetin në botë, kurse dini i farnshëm i Islamit do ta sundojë botën. Janë shpallur këto ajete, të cilat në mënyrë ekzegetike tregojnë për Hazreti Mehdiun (a.s.):
„Ne kemi shënuar në Zebur (në libra të shenjtë) pas shënimit (në Levhi Mahvudh) se me të vërtetë tokën do ta trashëgojnë robët e Mij të mirë". (S XXI - 105)

„Atyre nga mezi i juaj të cilët besuan dhe bënë vepra të mira, All-llahu u premtoi se do ti bëjë zotërues në atë tokë ashtu si pat bërë zotërues ata që ishin para tyre dhe fenë të cilën Ai e pëlqeu për ta, do ta forcojë, e në vend të frikës Ai do tu dhurojë siguri. Ata më adhurojnë mua e nuk më shoqërojnë asgjë. E kush dhe pas kësaj mohon, të tillët janë ata më të prishurit". (S XXIV - 55)

„Ai përmes të të Dërguarit të vet dërgon porositë dhe besimin e vërtetë, për ta lartësuar mbi të gjitha fetë, anipse ajo nuk ju përgjigjet idhujtarëve". (S LXIV - 9)

„E ne duam ti lartësojmë ata që u shtypën në tokë, ti bëjmë udhëheqës dhe ti bëjmë trashëgues". (XXVIII-5)


Besimi në Mehdiun (Mahdi) dhe autoritetet sunite

Në këtë lëndë, shkencëtarët e shkollës sunite i kanë lidhur shumë hadise prej Profetit të Islamit, e nëpërmjet të rrëfyesve, të cilëve ata u kanë besuar. Në mesin e tyre ka edhe të tillë që thonë se Imamët janë dymbëdhjet persona dhe se të gjithë rrjedhin prej Kurejshive.
Al-Mehdi (Al-Mahdi), i prituri, vjen prej familjes së Profetit dhe është pasardhës i Hazreti Aliut dhe Hazreti Fatime Zahre (Fatimah Zahra) (a.s.) e në shumë prej tyre hadiseve përmendet se ai vjen prej brezit të Imam Hyseinit (Husaynj (a.s.). Ata kanë përmendur dhe shënuar me qindra hadise për Mehdiun, në më tepër se shtatëdhjetë libra të autoriteteve të tyre të çmuar dhe të nderuar, prej të cilëve do të përmendim disa për shembull:
al-Musnad prej Ahmad bin Hanbal (viti 241. pas Hixhrit) Sahih prej al-buhari (viti 256. pas Hixhrit)

Sahih prej al-Muslim ibn Hajjaj Nishapouri (viti 261 pas Hixhrit) Sunan prej Abi Dawid Sajistani (viti 275. pas Hixhrit) Sahih prej Muhammed ibn Isa al-Trimidhi (viti 279.pas Hixhrit)

Autorët e librave të lartëpërmendura, prej të cilave secila nga më autoritative ndër sunitët-kanë vdekur ose para Iindjes së Imamit të Shekullit (viti 255.pas Hixhrit), ose menjëherë pas vdekjes së tij.

Të përmendim edhe :

Musabih as Sunnah prej al-Baghawi (viti 516. pas Hixhrit) Së pari këtu do të tregojmë për ato hadise, të cilat autorët e Muntakhab al-Athar i kanë shënuar në librin e tyre, e pastaj do të citojmë përmbajtjen e ndonjërës prej tyre.

Ja mi al -Ussul prej ibn Athir viti 606. pas Hixhrit
Al Futuhat al-Makkiyah prej Muhyd din bin al-Arabi (638. pas Hixhrit)
Tadhkira al Khawas prej Sibt ibn al Jawzi (viti 654.pas Hixhrit)
As-Sawa'iq al-Muhriqah prej ibn Hajar al Haythami (973. v. pas Hixhrit)
Yanabi al-Mawaddah prej Shaykh Sulayman al-Qunduzi (viti 1293. pas Hixhrit)

Disa shkencëtarë sunit kanë shkruajtur libra të veçantë për Imamin e Shekullit:

1. A1 Bayan fi Akhbar Sahib az-Zaman prej A1 Ganji ash Shafii
2. Iqd ad-Durar fi Akhbar al Imam al Muntazir prej Shaykh Jamalu-din Yusuf al Damishki
3. Mahdi A1 ar-Rasul prej Ali ibn Sultan Muhammad alHaraëi al-Hanati
4. Kitab al-Mahdi prej Abu Daëid
5. Alamat al-Mahdi prej Jalalud-din as Suyuti
6. Manaqib al- Mahdi prej Hafiz Abu Nu’aim al- Isfahani
7. Al- Qawi al-Mukhtasar fi Alamat al - Mahdi al- Muntazir prej Ibn Hajar
8. Al- Burhan fi Alamat al-Mahdi Akhir az-Zaman prej Mulla Ali al- Muttaqi
9. Arba'un Hadith fi al-Mahdi prej Abu'1-ala'-Hamadani

Reformatori i fshehur

Kemi në disponim treqind hadise prej të Dërguarit (a.s.) dhe prej pesë Imamëve, për Imamin e Shekullit. Prej tyre është qartë se Imami i Shekullit është djalë i nëntë i Usayn ibn Aliut. Babai i tij është Hazreti Imam Hasan Askari (a.s.), nëna e tijë Nargis Khtatun. Emri i tij është al-Mahdi.

Me siguri ka lindur ende sa ka qenë gjallë babai, në Samara, babai i ka vdekur kur ai ka qënë i ri, dhe se jeton gjer në ditët tona dhe aq gjatë sa dëshiron Zoti. Pastaj ai do të paraqitet dhe bota do të jetë e mbushur, me drejtësi, në kohën kur padrejtësia është gjithkund dhe kjo është arsyeja pse është tani i padukshëm për syrin e njeriut.

E, kur të vijë ai-qoftë lavdëruar ardhja e tijë-me shpinë të këthyer kah Qabeja, ai do të mbështetet në mur, do të lëshojë një zë dhe do ti thërret ithtarët e vet, të cilët do të jenë 313.Isa(a.s.) do të zbret prej qielli në tokë dhe do ta bën lutjen që do ta prijë

Mehdiu. Imami i Shekullit do të bëjë që urdhërat e Islamit të zgjërohen nëpër tërë botën dhe bota do ti ngjasë xhennetit. Ekzistojnë shumë hadise të treguara prej shkencëtarëve sunit dhe shiit, në lidhje me shumë aspekte të lidhura për Imamin dhe ato janë të përmendura në librat sikur që janë Bihar al-Anëar dhe Muntakhab al Athar.

1. Hadisi, në të cilin predikohet se ka 12 imamë prej të cilëve     i pari është Ali(a.s.), i fundit Mahdi(a.s.) (numri i haditheve 58)
2. Hadis, i cili lajmëron paraqitjen e Mehdiut     (numri i haditheve 657)
3. Hadisi, i cili e identifikon me të Dërguarin (a.s.) (numri i haditheve 389)
4. Hadisi i cili flet se emri i tijë dhe llagapi janë të njëjtë me     ato të Profetit (numri i haditheve 48)
5. Hadisi, i cili predikon se Mehdiu është pasardhës i Amir Al Muminit (numri i haditheve 214)
6. Hadisi, i cili thotë se ai është pasardhës i Hazreti Fatimes (Fatimah) (a.s.) (numri i haditheve 196)
7. Hadisi, i cili thotë se ai është pasardhës i Imam Huseinit (Husayn) (a.s.) (numri i haditheve 175)
8. Hadisi, i cili thotë se ai është pasardhësi i nëntë i Imam Hyseinit(a.s.) (numri i haditheve 148)
9. Hadisi, i cili thotë se ai është pasardhës i Imam Zayn al-Abidin(a.s.) (numri i haditheve 175)
10. Hadisi, i cili thotë se ai është pasardhës i Imam Baqirit (a.s.) (numri i haditheve 103)
11. Hadisi, i cili thotë se ai është pasardhës i Imam Jafar as-Sadiqa(a.s.) (numri i haditheve 103)
12. Hadisi, i cili thotë se ai është pasardhës i Imam Musa Kazimit (a.s.) (numri i haditheve 101)
13. Hadisi, i cili thotë se ai është pasardhës i Imam Ridit (a.s.) (numri i haditheve 95)
14. Hadisi, i cili thotë se ai është pasardhës i Imam Hadi-t (a.s.) (numri i haditheve 90)
15. Hadisi, i cili thotë se ai është pasardhës i Imam Hasan al-askarit(a.s.) (numri i haditheve 146)
16. Hadisi, i cili thotë se ai është pasardhës i Imam Tavadit (a.s. ) (numri i haditheve 90)
17. Hadisi, i cili thotë se emri i babait të tij është Hasa (numri i haditheve 147)
18. Hadisi, i cili thotë se ai do ta mbushë botën me drej tësi (numri i haditheve 123)
19. Hadisi, i cili thotë se fshehtësia e tij do të vazhdojë (numri i haditheve 91)
20. Hadisi, i cili flet për zgjatjen e jetës së tijë (numri i haditheve 318)
21. Hadisi, i cili thotë se Islami do t'a sundojë botën nëpërmjet të tijë (numri i haditheve 47)
22. Hadisi, i cili thotë se ai do të jetë i dymbëdhjeti dhe Imami i fundit (numri i haditheve 136)

Kur të shiqohen hadiset e lartëpërmendura, sikurse edhe hadiset tjerë, patjetër duhet pasur në mend se hadiset që e përmendin al-Mahdin (a.s.) janë më të shpeshtat dhe se ka disa tema në Islam dhe të Dërguarit e tijë (a.s.) është i obliguar të besojë në ekzistimin e Mehdiut të pritur, i cili tani është në fshehtësi.

Tani do të ekspozojmë disa prej këtyre hadiseve.

1. Autori i Yanabit’al-Muwaddah thotë se i Dërguari (a.s.) ka thënë:”Al-Mahdi është pasardhësi i im. Ai do të jetë përplot me drejtësi, sikurse më parë që ishte përplot me padrejtësi.”
2. Në këtë libër është thënë gjithashtu se Salman al-Farisi ka thënë: Shkova te i dërguari, në prehër të të cilit rrinte Hysanyn ibni Ali. I dërguari e puthte në sytë dhe gojë, duke i thënë: “Ti je fisnik, biri i Imamit dhe vëlla i Provës; ti do të jesh babai i nëntë Provave, prej të cilëve i nënti do të jetë Qa’im.”
3. Ibn Abi Dalaf thotë:”Kam dëgjuar prej Hazreti Ali ibn Muhammedit, Imamit të dhjetë, kur ka thënë”: “Pas meje do të jetë Hasani, biri im, e pas tijë pasardhësi i tij Qa’imi, i cili do ta vërshojë botën me drejtësi, mbasi më parë do të jetë e vërshuar me padrejtësi”.
4. Hudhayfah thotë se i Dërguari(a.s.) ka thënë: “Nëqoftëse botës nuk i është lënë më tepër se një ditë, ajo ditë do të jetë mjaft e gjatë që njeriu, pasardhës i im, emri i të cilit është emri im, të paraqitet. „,Salmani paska pyetur„O i Dërguari i All-llahut, cili pasardhës do të jetë?"I dërguari e paska vu dorën e vetë mbi Husaynin dhe paska thënë se ai do të jetë njëri prej pasardhësve të tijë".
5. Mas'adah thirret në Imam Sadikun (Sadiq) se ka thënë: „Qa'imi do të lind ke Hasani (Imami i njëmbëdhjetë, Imam bIazreti Hasan al-Askari), kurse Hasani do të jetë i biri i Aliut(imami i dhjetë, Hazreti Imam'Ali al-Naqi), kurse Aliu do të jetë i biri i Muhammedit (imami i nëntë, Hazreti Imam Muhammed Taqi), Muhammedi do të lind ke Aliu (Imami i tete, Hazreti Ali ibn Thisa ae Rida), kurse Aliu do të jetë biri i këtij fëmiu(ai ka treguar në Hazreti Musa ibn Jafar-in, Imamin e shtatë). Neve jemi dymbëdljetë Imamë, të gjithë jemi me energjinë e pastër dhe fisnik. Betohem me All-llahun, nëqoftëse botës nuk i mbetet më tepër se një ditë, Al1-llahu do ta bëjë atë ditë aq të gjatë, që prej nesh, familjes së të Dërguarit (a.s.) të paraqitet Qa'imi".

Mendimi i sociologëve

Intelektualët më të dalluar të botës janë të mendimit se luftërat, masakrat, prostitucioni dhe të gjitha të këqiat e botës, të cilat janë në rritje të përditshme, janë pasojë e mungesës së baraspeshës ndërmjet nevojave materiale dhe shpirtërore.

Njeriu i sotshëm ia ka këthyer shpindën vlerave morale dhe pasurisë shpirtërore, megjithëse e ka përvetësuar detin, shkretëtirën dhe gjithësinë, dhe ka arritur në Hënë.

Është e qartë se, duke u mbështetur në fuqinë dhe pushtetin, ai nuk mund të krijojë rend dhe drejtësi në botë dhe se me teknologji dhe me pasuritë materiale nuk do të sigurojë lumturinë njerëzimit. Njeriu nuk ka tjetër dalje, pos që të forcojë lidhjet e veta shoqërore në bazë të fesë dhe ndershmërisë, e vehtes ta shpëtojë prej vorbullit të rrezikut, me udhëzimin e reformatorit të madh botëror, ta themelojë sundimin që mbështetet në drejtësi, paqë, siguri dhe besnikëri. Në këtë gjendje të fakteve, shoqëria njerëzore po hecën me hapa të shpejtuara në drejtim të përgatitjeve për paraqitjen e Imamit të Shekullit (a.s.).


Kohëzgjatja e jetës së Mehdiut

Ne besojmë se zgjatja e jetës së njeriut nuk është e mundëshme, sepse në Kur'an në mënyrë eksplicite është thënë:
,Ne e dërguam Nuhun ke populli i vet, e ai kaloi ndër ata njëmijë pa pesëdhjetë vjet, e ata meqë ishin horra, i përfshiu vërshimi". (S XXIX-14)

Aq më tepër, provat në shkencat biologjike kanë vërtetuar mundësinë e zgjatjes të jetës së njeriut. Bile shkencëtarë eminentë janë të mendimit se mund të prodhohet ushqim dhe ilaçe që janë në gjendje ta zgjasin jetën e njeriut.

I ndjeri Ajatollah (Ayatullah) Sadr'në librin e vet „A1 Mehdi", citon prej punimeve shkencore të shkruara në vitin 1959 atë, që paraqitet si provë për atë që e thamë më lartë. Këtu do të japim një pasqyrë të shkurtër të tijë.

„Shkencëtarë eminent thonë se të gjitha indet themelore të trupit të kafshës mund të jetojnë përgjithmonë dhe se është e mundshme njeriu të jetojë njëmijë vjet, nëqoftëse nuk ndodh të ndërpritet fija e jetës së tijë. Këta shkencëtarë nuk po flasin në bazë të hamendjes dhe supozimeve, por deri te këto konkluzione kanë ardhur në bazë të eksperimenteve shkencore.
Një profesor nga Universiteti Xhon Hopkins (John Hopkins University) ka thënë se elementet e trupit të njeriut kanë potencial për jetë të përhershme. Bindshëm personi i parë që i ka bërë këto eksperimente në pjesët e trupit të kafshëve, ka qenë Dr. Xhek Lab (Jack Lubb), e pas tij Dr. Uorem Leuis (Waren Leëis), i cili së bashku me bashkëshorten e vetë kanë vërtetuar se pjesët e fetusit të zogut mund të mbahen në jetë në solucion të zbutur. Këto eksperimente kanë vazhduar sistematikisht, deri sa Dr. Aleksis Karel (Alexis Karel) nuk konstatoi në bazë të eksperimenteve të mëtutjeshme se pjesët e kafshëve nuk kanë degjeneruar dhe se kanë jetuar më gjatë se kafshët, prej të cilëve janë marrë. Ai në janar të 1912, i ka filluar eksperimentet e veta dhe me ndihmë të vetëmohimit dhe duke eliminuar shumë pengesa, i ka zbuluar këto fakte:

1. Vëtëm nëqoftëse nuk paraqiten pengesa sikur që janë mungesa e ushqimit, ose sulmi i mikrobeve, qelizat e gjalla do të vazhdojnë të jetojnë përgjithmonë.
2. Këto qeliza, të cilat vazhdojnë të jetojnë, gjithashtu rriten dhe shumëzohen
3. Rritja dhe ndarja e këtyre qelizave, mund të kontrollohet nëpërmjet të ushqimit, të cilit i janë nënshtruar.
4. Kalimi i kohës nuk ka ndikuar në ta, as nuk ka ndikuar të plaken, ose ta humbin fuqinë. Bile, nuk është vërejtur as një shenjë më e vogël e plakjes. Çdo vjet janë rritur dhe shumëzuar, tamam sikur në vitet e mëparshme. Pse atëherë njeriu vdes? Pse jeta e tijë rrallë është më e gjatë se njëqind vjet? Të shumta dhe të ndryshme janë pjesët e trupit të njeriut dhe të kafshës, e ekziston, gjithashtu raport i përsosur dhe unitet ndërmjet tyre: ashtu që jeta e secilës prej tyre varet prej jetës së të tjerëve: edhe shkatërrimi ose vdekja e pjesëve të trupit të njeriut, ose kafshës, është pasojë e vdekjes së pjesëve të tjerë.

Vdekjet e papritura, si pasojë e infektimeve janë, për këtë shkak, që gjithashtu e krijon shkakun për mesataren e jetës së njeriut prej gjithashtu e krijon shkakun për mesataren e jetës së njeriut prej shtatëdhjetë gjer më tetëdhjetë vitesh. Natyrisht, ata që i kanë vërtetuar eksperimentet se shkaku i vdekjes nuk është arritja e shtatëdhjetë ose tetëdhjetë vjetëve të moshës, por se shkaku fundamental janë sëmurjet ose fatkeqësitë që mund ta sulmojnë ndonjërin nga organet dhe ta bëjnë të paaftë për funksionim; vdekja në atë pjesë shkakton ndërprerjen e lidhjeve të tijë me pjesët tjera dhe kështu vjen deri ke vdekja e tërë organizmit.
Kështu, po qe se shkenca do të mund ti eliminojë këto fatkeqësi, ose të pengojë ndikimin e dëmshëm të tyre, nuk do të kishte pengesa për zgjatjen e jetës.

Për këtë shkak, nëqoftëse dijmë se zgjatja e jetës për një periudhë të gjatë nuk është e mundshme, nuk ka pengesa të cilat do ti pengonin Zotit, të Gjithëfuqishmit, ta mbajë njeriun më siguri dhe shëndet me mijëra vjet, sepse funksionimi i jetës së njeriut është në duart e Zotit. Ai mund të krijojë harmoni të re, e cila ka përparësi në krahasim me rradhitjen e rëndomtë të gjërave, ashtu sikur që ka bërë në rastin e të gjitha mrekullirave. Mrekullitë e të Dërguarit, fashitja e zjarrit të Ibrahimit al- Khalilit, shëndrimi i shkopit të Hazreti Musas në gjarpër, ringjallja e të vdekurve nëpërmjet të Hazreti Isas e tjera. Të gjitha këto janë përbri rrjedhës normale të gjërave, por, Zoti ka futur rend të ri në ate që muslimanët, krishterët dhe Hebrejët besojnë në këto mrekullira.

E ngjashme është edhe me kohëzgjatjen e jetës së Imamit të Shekullit e bekoftë All-llahu -nuk ka vënd për kurrfarë kontestimi, sepse nëqoftëse dikush thot se një kohëzgjatje e tillë e jetës është e pamundshme, deklarata e tij kurrsesi nuk mund të pranohet pas përcaktimit të Kur'anit në lidhje me kohëzgjatjen e jetës së Hazreti Nuhut dhe pas zbulimeve më të reja në biologji. Nëqoftëse thuhet se ajo është e mundshme, por kundër rendit normal të gjërave, mund të përgjigjet se kohëzgjatja e jetës së Imamit të Shekullit është në kundërshtim me renditjen normale të gjërave sikur edhe mrekullitë e të dërguarve dhe rregullohet sipas dëshirës së Zotit. Ai që beson në fuqinë e Zotit dhe paraqitjen e mrekullive të të dërguarve, nuk mund ta kontestojë aspak kohëzgjatjen e jetës së Imamit.


Fshehtësitë e Imamit të Shekullit

I Dërguari i Islamit (a.s.) ndonjëherë u jepte njerëzve paralajmërime në lidhje me fshehurinë e Imamit të dymbëdhjetë (a.s.), e edhe pesë imamë i kanë përkujtuar njerëzit në këtë ngjarje. Lajmi për fshehtësinë e Imamit të Shekullit ka qenë aq shumë i njohur saqë çdonjëri që ka besuar në lindjen e Imamit, njëkohësisht ka besuar në fshehurinë e tijë të vazhduar. Ti shohim disa indikacione që kanë mbërrijtur deri te ne nëpërmjet të hadiseve, për këtë ngjarje.

1. I dërguari ka thënë: „Qaimi, pasardhësi i im, do të jetë i fshehur sipas marrëveshjes ndërmjet meje dhe atij, e për këtë shkak njerëzit do të thonë se All-llahut nuk i nevojitet familja e Muhamedit, kurse disa do të dyshojnë në lindjen e tijë. Prandaj, secili që është i vetëdijshëm për zgjatjen e tijë, është i obliguar të sillet sipas fesë së tijë dhe nuk guxon të lejojë që të hyjë Shejtani, që të mos jetë i leçitur prej njerëzve të mi dhe prej religjionit tim".
2. Amir al-Mu'minini ka thënë: „Qa'imi i ynë ka fshehurinë, e cila do të ketë përparësi të madhe...Keni kujdes! Secili që është i fortë në besimin e vetë dhe nuk bëhet i pashpirt për shkak të fshehurisë së këtij njeriu (dhe largohet prej religjionit të tijë) do të gjindet i ulur para vekut të njëjtë sikur unë para Gjyqit të Fundit."Pastaj , ai ka thënë:„Qa'imi i ynë, kur të çohet, nuk ka përgjegjësi për besnikërinë e kujdoqoftë ndaj tij, dhe për këtë shkak lindja do të jetë sekret dhe do të jetë i fshehur".
3. Muhammed ibn Muslimi ka thënë se ka dëgjuar prej Imam Xhafer as- Sadekut që ka thënë: „Në qoftëse dëgjoni për fshehurinë e Imamit të juaj, mos e injoroni".
4. At-Tabarsi ka shkruajt: ,Hadiset për fshehurinë janë të shënuara nga ana e narratorëve shiit, në libra që janë shkruajtur në kohën e Imam Beqirit dhe Imam ,Sadekut (a.s.). Në mesin e të gjithë këtyre rrëfyesve të besueshëm ka qenë edhe Hasan ibn Mahbubi. Rreth njëqind yet para kohës së fshehurisë, ai e ka shkruajtur librin„al-Mashaykah..."dhe në të i ka përmendur hadiset për fshehurinë.

Një ndër ato është ky që vijon: "Abu Basiri ka thënë: ,Kam thënë në prezencën e Imam Sadekut (a.s.) se Hazreti Abu Xhafer ka thënë: "„Qa'imi i familjes së Muhammedit (a.s.) do të ketë fshehurinë e dyfishtë: një të vazhduar, një të shkurtër". Ai ka thënë:,Po, o Abu Basir, njëra prej këtyre fshehurive do të jetë më e gjatë se tjetra".

Për këtë arësye, i Dërguari i Islamit (a.s.) dhe Imamët e ndershëm(a.s.) i kanë përkujtuar njerëzit se fshehuria e Imamit të Shekullit, shkon paralelisht me shpalljen e ekzistimit të vetë të Dërguarit dhe se besimi në fshehurinë e Imamit shkon bashk me besimin në ekzistimin e të Dërguarit. Shaykh Saduq ka treguar prej Al-sayyid al-Himayarit: ,Kam pasur ca ide të tepërta për Muhammed ibn al- Hanafiyyah-un dhe besim se ai është i fshehur, gjersa All-llahu përmes Imam Sadekut nuk më shpjegoi dhe më shpëtoi prej zjarrit. U udhëzova në rrugë të drejtë, me ndihmën e të cilit pas Imamatit të Ja'far ibn Muhammedit mua mu dhanë prova, prandaj një ditë atij i thashë:"O i biri i të Dërguarit të All-llahut, tregomi disa hadise të paraardhësve tu për fshehurinë dhe mbi të vërtetën për të. Nëqoftëse mundesh, do të dëshiroj a të dijë për fshehurinë e kujt bëhet fjalë.Ai u përgjegj: „Fshehura do të paraqitet ke pasardhësi i im i gjeneratës së gjashtë dhe ai, pas të Dërguarit të All-llahut do të jetë Imami i dymbëdhjetë, i pari do të jetë Ali ibn Abu Talib, kurse i fundit Qa'imi prej të Vërtetës, Vazhdimësia e All-llahut në tokë dhe Sundues i Shekullit".


Pse është fshehur Imami i Shekullit?

Në leksionet e mëparshme kemi thënë se egzistimi i Imamit (a.s.) dhe i pasardhësit të të Dërguarit(a.s.) ka qenë i nevojshëm për shumë arësye, si p.sh. tejkalimi i dallimeve, shpjegimi i ligjeve të All-llahut, ofrimi i udhëzimit të mbrendshëm, shpirtëror, dhe se All-llahu, I Mëshirshmi, e ka emëruar Amir al-mumininin (a.s.) dhe pas tijë të njëmbëdhjetë pasardhësit e tijë, njërin pas tjetrit, për imamë pas të Dërguarit të Islamit.

Është e qartë se obligimet e Imamit të Shekullit, në të gjitha aspektet e Imamatit, janë të njëjta sikur të paraardhësve të tij. Po të mos kishte pengesa, do të ishte e nevojshme ai të paraqitet qartë, ashtu që njerëzit do të mund të lulëzonin për arësye të mirësirave të prezencës së tijë. Atëherë, pse ai është i fshehur që nga fillimi?

Në esencë, nuk ka nevojë për të kërkuar mbështetjen filozofike të shkaqeve që qëndrojnë prapa fshehurisë së tijë, sikur për besimin në sundirnin e All- llahut, sepse nuk kemi obligim që ta kuptojmë shkakun e sajë themelor, sikur që mbetemi injorantë në metafizikën e shumë gjërave tjera. Mjafton që në bazë të shumë hadiseve dhe të provave të vërteta të dijmë se Zoti, i Gjithëfuqishmi, e ka dërguar provën e vetë, por që për arësye të ndryshme e mbanë të fshehur pas perdes së fshehurisë.

Prej disa hadiseve, gjithashtu mund të kuptohet se shkaku themelor dhe kryesor i fshehurisë do të jetë i njohur me paraqitjen e al-Mahdit. Abdull- llah al-Fadl al-Hashimi thotë:„Kam dëgjuar prej Imam Xhafer as- Sadekut(a.s.) se ka thënë,Fshehuria do të jetë e rëndësishme për Sunduesin e fuqisë, ashtu që njerëzit me mburrje të tepërt të bijnë në dyshim në lidhje me të "Pyeta: Çfarë do të jetë rregulla e tij?
"U përgjegj:„Regullat e tij do të jenë të njejta me ato që kanë ekzistuar në fshehurinë e provave të mëparshme. Ajo nuk do të shpallet deri në paraqitjen e tij, mu ashtu sikur edhe rregulla e veprimit të Khidra-s nuk ka qenë e njohur (kuptimi i krijimit të vrimës në bark, vrasja e të rinjëve, meremetimi i murit në tregimin për Khidrin në Kur'an derisa Musa dhe Khidri nuk vendosën që të ndahen. O Fadl, lënda e fshehurisë është urdhër i Zotit dhe sekret i sekreteve të Tij dhe, sikur që pranojmë urtësinë e All- llahut, jemi të obliguar të pranojmë se të gjitha veprat e tij janë bërë me Dijeni dhe Urtësi, bile edhe kur shkaku i tyre nuk na është i njohur".
Natyrisht, dobia e fshehurisë së al-Mehdiut mund të fshehet dhe për këtë flitet në ca hadise. Për shembull:

1. Të provuarit e njerëzve është njëra prej dobive të fshehurisë së Imamit të Shekullit: në njërën anë turma pa fe, ndjenjat e brendshme të të cilëve po bëhen të dukshme: në anën tjetër, ata, në thellësirat e zemrave të të cilave është rrënjosur feja, shpresa e tyre për shpëtim, durimi i tyre në fatkeqësi, besimi i tyre në të paparë po bëhet më i përsosur, vlera e tyre po bëhet e njohur, nderimet e shpërblimeve shpirtërore u takojnë atyre.
Musa ibn Ja'far (a.s.) ka thënë:„ Kur pasardhësi im i pestë do të bëhet i fshehur, qëndroni në fenë e juaj, ashtu që askush të mos mund të ju largojë prej sajë. Do të ekzistojë fshehuria e Sunduesit të atij Shekulli, ku një grup i atyre që i besojnë atij do ta lanë religjionin e vet. Ajo fshehtësi është provë, me të cilën All-llahu do ti provojë robërit e vet".
2. Mbrojtja e Imamit që të mos vritet: duke i hulumtuar udhëheqësit e Islamit dhe situatën e tyre viz-a-vi Halifëve Umajid (Umayyid) dhe Abasid(Abassid), mund të shohim qartë se po të paraqitej Imami i dymbëdhjetë, ata do ta vritnin sikur edhe paraardhësit e tij, ose do ta helmonin.
Sepse kur kanë dëgjuar se do të paraqitet prej familjes së të Dërguarit, ndërmjet pasardhësve të Alisë dhe Fatimes All-llahu i bekoftë që të dy-dikush do ta shkatërrojë sundimin e shtypësve, dhe se ai do të jetë fëmi i Hazreti Imam Hasan al-askarit (a.s.), Abasidët planifikonin ta vritnin. Por e mbroj ti All-llahu dhe armiqtë e tij e humbën shpresën.
3. Dobia e tretë që mund të nxirret prej Hadiseve është se në këtë mënyrë al- Mahdi do të jetë i mbrojtur prej besnikërisë së shtypësve të Kalifit dhe pushtetmbajtësve uzurpatorë. Kur të paraqitet, askush nuk do ti betohet në besnikëri, ashtu që ai lirisht do të mund ta paraqet të vërtetën dhe të themelojë sundimin e drejtë dhe të rregullt.


Qëllimet e Imamit të fshehur

Më lartë thamë se Zoti e ka emëruar Imamin e shekullit që të jetë udhëheqës i njerëzve; sidoqoftë, njerëzit janë ata që janë pengesë për paraqitjen e tij dhe, kur të jenë të gatshëm për administrimin unik dhe Hyjnor me botën, të themeluar në drejtësinë e vërtetë, e cila çmon të drejtat, të vërtetën dhe realitetin, duke i zbatuar tëgjitha ligjet islame, pa kurrfarë disimilimi dhe frige, Mehdi do të paraqitet haptas. Për këte, duke u thirrur në All-llahun, Të Mëshirshmin, nuk ka aspak mungesë të dashurisë dhe mëshirës, sikur që njerëzit gabimisht mendojnë se Imami është i fshehur, kurse paraqitja e sundimit të tij po vonohet. Për këtë arësye, duhet të përkujtohet se dobitë prej ekzistimit të Imamit nuk janë të kufizuara në dërgimin e jashtëm ndërmjet njerëzve, sepse ekzistimi i ndershëm i Imamit ka përparësi tjera, të cilat nuk është patjetër e nevojshme të jenë të dukshme para njerëzve. Përparësia më e madhe e ekzistimit të Imamit është se ai është ndërmjetësues te Dashamirësia Hyjnore. Sepse, në bazë të provave që kanë prezentuar shkencëtarët dhe gjithashtu në bazë të hadiseve të shumta që flasin për Imamatin, po të mos kishte Imamë (a.s.), lidhja ndërmjet botës dhe krijuesit të tij nuk do të ekzistonte, sepse tërë dashuria prej All-llahut, tepricës së botës i vjen përmes Imamit. Në shumë hafise është thënë se toka nuk do të egzistonte pa Imamin.

Imami është zemra e botës së krijuar, udhëheqës, edukator i racës njerëzore, dhe prej këtij aspekti mungesa ose prezenca e tijë nuk bëjnë dallim. Aq më tepër, udhëzimi shpirtëror i individëve të dalluar nga ana e Imamit gjithmonë do të jetë aty, ndonëse ata nuk mund ta shohin, veçanërisht për shkak se, sikurse shkruan në hadise, Mehdiu vjen dhe shkon në takimet e besimtarëve, pa marrë vesh askush. Kështu, mbrojtja e Islamit dhe të vlefshëmve, plotsisht është ndërrmarë nga ana e Imamit, bile edhe në kohën e fshehtësisë së tij. Në realitet, Imami i fshehur është sikur dielli pas reve, prej rixehtësisë dhe dritës së të cilit, shfrytëzojnë krijesat ekzistuese, anipse të verbërit dhe injorantët nuk mund ta shohin. Imam Sadeku (a.s.) gjithashtu, në pyetjen: „Si njerëzit mund të kenë dobi prej Imamit të fshehur."ka thënë:
,Sikur që kan prej diellit, të fshehur pas reve".

Kishim dëshiruar tani të njiheni me një insert nga krijimtaria e Henri Korbinit (Henri Corbi), shkencëtarit të njohur françez: „Besoj se sekta e shiitve është religjion i vetëm që përherë e mban hallkën e udhëzimit Hyjnor ndërmjet Zotit dhe krijimtarisë së tij dhe në kontinuitet e mban të gjallë bashkësinë e Vilajetit (Walavat). Religjioni i Hebrejve e përfundoi profecinë, e cila është lidhja ndërmjet Zotit dhe racës njerëzore, me Mosesin (Moses), dhe nuk i njeh as Krishtin, as Muhammedin. Me fundin e profecisë ndër të fundit, lejojnë që nuk është mbajtur lidhja e mëtutjeshme ndërmjet Krijuesit dhe krijimtarisë.

Vetëm shiitët besojnë se profecia ka mbaruar me Muhammedin, por që vilajeti, si lidhja e udhëzimit dhe përparimit, vazhdon edhe pas tij dhe përherë.
Me të vërtetë, vetëm ke shiitët realiteti ndërmjet botës së njeriut dhe Hyjnisë mbetet përgjithmonë".


Vërejtje e nevojshme

Besimi në Imamin e Shekullit, do të thotë se lidhja ndërmjet njerëzve dhe botës së padukshme është e pashkëputshme dhe ai që beson në te duhet gjithmonë ti kujtohet Mehdiu dhe të presë paraqitjen e këtij reformatori të fshehur.

Natyrisht, pritj a e Imamit të Shekullit nuk do të thotë se të gjithë Muslimanët dhe shiitët duhet të rrijnë duarkryq dhe të mos ndërrmarin masa në rrugën e përparimit të qëllimeve të Islamit, duke pritur ai të paraqitet. Sepse, sikur që kan thënë shkencëtarët e mëdhenj shiit prej kohërave më të lashta, të gjithë Myslimanët dhe shiitët kanë për detyrë që ti japin të gjitha forcat në rrugën e konstituimit dhe forcimit të diturisë dhe ligjeve islame para padrejtësisë dhe të këqijave, të luftojnë kundër tyre me të gjitha mundësitë: ose me fjalë të tjera, të anojnë kah ajo që, deri sa përgatitjet për luftën e drejtë nuk do të kryhen, deri sa shoqërija nuk do të jetë aq e hamonizuar sa që ata që ankohen ta mbërrijnë drejtësinë; dhe nëqoftëse ka mbretërim të çfarëdoqoftë tiranie ose të dhunës mbi njerëzit të protestojnë kundër tyre, dhe të vazhdojnë në atë drejtim. Çdo Musliman ka për obligim ta sakrifikojë veten në rrugën e Imamit dhe Islamit, dhe gjithmonë të jetë i gatshëm zemërngrohtësisht ta pres Mehdiun (a.s.) që është, aso rregullimi i jetës së tij që nuk guxon të jetë në kundërshtim me mendimet e Imamit, ashtu që ai mundet të marrë pozitën pas tijë dhe të luftojë kundër armiqve të tijë.




LEKSIONI NJËZET E NËNTË
Kthimi

„Jeni të krijuar për përjetësi, Ju vetëm baheni prej një shtëpie në tjetrën." i Dërguari i Islamit(a.s.)

Të gjitha religjionet e zbuluara hyjnisht kanë treguar se njeriu nuk shkatërrohet me vdekjen, por vetëm prej kësaj bote kalon në tjetrën, ku do të fitojë shpërblimin adekuat për veprat e veta, të mira ose të këqija. Të gjithë të dërguarit e Zotit dhe ithtarët e tyre e kanë përmendur këtë pikëpamje, se harmonia mahnitëse dhe konstituimi i gjithësisë nuk janë të kota, dhe se pas lëshimit të kësaj bote, gjithëçka është bërë këtu do të shqyrtohet, ashtu që duhet të përgatitemi për të ardhmen aq të sigurtë dhe të vërtetë dhe gjithmonë themi:

„...Zoti ynë, këtë nuk e krijove kot, i lartësuar qofsh, ruana prej dënimit të zjarrit." (S III - 191)

Ti shiqojmë tani disa prej provave të sakta për kthimin.


1. Urtësia dhe Drejtësia e All-llahut

Pyetja e kthimit, të cilën e shënojnë të gjitha religjionet dhe për të cilën ua kanë tërhequr vërejtjen njerëzve gjithë të dërguarit e Zotit, nuk është një gjë që duhet pranuar verbërisht, sepse kuptimet racionale patjetër duhet të vërtetohen me urtësi, drejtësi dhe mëshirë të All-llahut.

Urtësia e Zotit kërkon që ata që bëjnë mirë, të mos mbeten pa shpërblim, kurse ata që bëjnë keq të mos mbeten pa dënim, ndërsa të shtypurit të lirohen prej shtypësve. Shohim se kjo botë nuk është vend i dënimit dhe shpërblimit të plotë, dhe se bërësit e të mirës dhe të keqes vdesin para se ta pranojnë kompenzimin e drejtë për veprat. Keqbërësit, me të gjitha veprat e këqia dhe krimet, po i shfrytëzojnë burimet e jetës, a të shtypurit nuk janë të liruar prej shtypësve.
Për këtë shkak, nëqoftëse është fati i këtyre njerëzve të përfundojnë mu këtu dhe nëqoftëse nuk ka Kthim dhe Ditë të gjykimit, çka ndodhi me drejtësinë e pakufishme të Zotit, me urtësinë dhe mëshirën?

Si mund të thuhet se i Drejti, i Urti, i Mëshirshmi dhe Krijuesi, krijoi botë në të cilën njerëzit e rëndësishëm janë të ngarkuar me shtypjen, dhe padrejtësinë, e për një kohë të shkurtë bëhen asgjë?

Të gjithë dijmë se ajo do të ishte asgjë më pak se padrejtësia. Drejtësia e parëndësishme e njeriut dhe urtësia e tij bile nuk mund të jenë të pajtueshme me një veprim të tillë, e si do të ishte e mundur që Zoti i Urtë të jetë i tillë? Si është e mundur që Zoti, i cili njeriun nuk e krijoi prej nevoje dhe qëllimi i krijimit të njeriut i të Cilit ishte vetëm mësim dhe të bërit e ekzistimit tonë më produktiv, - të jetë i kënaqur vetëm me këtë botë të tanishme? Si mund Ai të presë rrënjët e ekzistimit të njeriut, para se të bëhet i vetëdijshëm dhe e arrin ëndjen, e ta shkatërrojë?

Pa dyshim, Zoti do të jep shpërblimin dhe dënirnin e plotë për të gjitha veprat, në botën tjetër dhe nuk do të lë pas dore asgjë.

„A menduan ata, të cilët vepruan në të këqija, se në jetën e tyre dhe në vdekjen e tyre do t'i bëjmë të barabartë me ata që besuan dhe bënë vepra të mira. Sa i shëmtuar është gjykimi i tyre?

All-llahu krijoi edhe qiej edhe tokën me një drejtësi precize, e për t'u shpërblyer secili njeri me veprat e veta, atyre nuk u bëhet e padrejtë". (S XLV-21,22)

Gjithashtu, edhe në këtë botë të kufizuar, janë të mundshme disa vepra dhe veprime. Për shembull, dikush që e hjedh bombën atomike dhe i shtyn miliona njerëz në gjak dhe hi. Vdekj a e tij, përskaj vdekjes së milionave njerëz, nuk mund të quhet dënim, kurse dënimi i tij i plotë do të bëhet në botën tjetër, që është një botë e përhershme..

Ngjashëm, jeta e kësaj bote, e përzier me vështirësina dhe mjerime, është tepër e vogël për Zotin që aty ti shpërblejë mirbërësit, njerëzit që tërë jetën e tyre ia kanë kushtuar shërbimit të Zotit dhe për të bërë vepra të mira krijesave tjera, ose kanë shpëtuar shpirtëra të panumërta prej vdekjes së sigurtë.


Dënimi

Me sytë dhe veshët tona kemi parë dhe dëgjuar se si shumë njerëz janë sjellur keq me nënat dhe baballarët e tyre, ose nuk kanë pasur sukses në jetën e tyre, ose që i kanë vrarë prindërit e vetë, kurse vetë kanë vdekur të rinjë. Gjithashtu ka shumë njerëz, që janë sjellur mirë me nënat dhe baballarët, të cilët janë shpërblyer në këtë botë dhe kanë pasur jetë të suksesshme; e gjithashtu, kemi parë shumë njerëz që nuk i kanë përfillur të drejtat e jetimëve dhe të cilët kanë frytet e kobshme të veprimit të vetë në këtë botë.

Kur'ani i frikëson njerëzit me pasojat e padrejtësisë ndaj jetimëve dhe thotë:
„Le të frikësohen ata (në prag të vdekjes) sikur të linin pas vete pasardhës të paaftë për të cilët kanë dro (si do të jetë gjendja e tyre), prandaj le t'i ruhen AIl-llahut (dënimit të Tij) dhe le t'ju thonë (jetimëve) fjalë prindërore". (S IV-9)

Imam Baqiri ka thënë: „All-llahu jep dënimin për marrjen e pasurisë së jetimëve, vuajtje në këtë botë dhe dënim në tjetrën". Nganjëherë, pikëllimi dhe depresioni prej të cilëve njeriu vuan, janë rezultat i veprave të këqia që kanë rrjedhur prej tij dhe dënimi i vërtetë do të vijë në këtë botë deri sa personi nuk të bëhet i vetëdijshëm për veprimin e vetë dhe derisa nuk e lëshon. Kur'ani e shpjegon këtë rast në shumë ajete:

„Çfarëdo e keqe që mund t'ju godasë, ajo është pasojë e veprave tuaja (të këqia) e për shumë të tjera Ai u falë". (S XLII-30)

“....le të ruhen ata që kundërshtojnë rrugën e tij (të të dërguarit) se ata do ti zë ndonjë
telashe, ose do ti godasë dënimi i idhët." (S XXIV-63 )

„....All-llahu nuk e prish gjendjen e një populli (nuk ua largon të mirat) përderisa ata ta ndryshojnë veten e tyre". (S III-11)

Ca fise dhe popuj që rezistonin kundër të dërguarve të Zotit, kanë hasur ndonjëherë në dënime të kësaj bote, për veprat e veta. Kur'ani flet për mundimin e njerëzve prej Nuhit, të njerëzve prej ,Salihut, prej Lutit, prej ,Shuajbit dhe prej të tjerëve (shih Suren Hud etj ).

Këto hakmarrje janë dëshmi e gjallë për faktin se Zoti, i Drejti dhe i Mëshirshmi, nuk është i kënaqur me të bërit keq dhe me shtypjen dhe se do ta japë dënimin e plotë në botën tjetër. Në përgjithësi, dënimet në këtë botë janë shembëll për dënimin e plotë për veprat në botën tjetër.
Dhe gjithkush që i përcjell dënimet në këtë botë, do të kuptojë së shpejti se njeriu nuk është lënë vet vetes dhe ndeshet me llogaritjen e saktë të gjitha veprave të veta dhe të sjelljeve në botën tjetër.


Kthimi në Islam

Prej të gjithë religjioneve të Zotit, Islami i jep më së tepërmi kujdes Kthimit, Rëndësi kaq të madhë në Kur'ani është dhënë vetëm edhe disa lëndëve. Më tepër se njëmijë ajete në Kur'an, kanë të bëjnë veçanërisht me Kthimin, patjetër duhet numëruar në bazat e religjionit të pastër islam.

Për nevojën e kthimit është thënë:
„A mendon njeriu se do të lihet duke mos dhënë asgjë (pakurrfarë përgjegjësie? (S LXXV -36)

„Ne nuk e krijuam qiellin e as takën dhe çka ka në mes tyre, pa qëllim (shkel e shko), ai është mendim i atyre që nuk besuan, pra dënimi me zjarr është mjerim për ata që nuk besuan."

A mos do ti barazojmë ata që besuan dhe bënë vepra të mira me ata që bënë shkatërrime në tokë, apo do ti konsiderojmë njësoj si të ruajturit prej të këqiave, si ata që janë mëkatarë? (S XXXVII - 27,28)

„E ti kurrsesi mos e mendo All-llahun si të pakujdesshëm ndaj asaj që veprojnë zullumqarët; Ai vetëm është duke i lënë ata përderisa një ditë në të cilën sytë shtangen (mbesin të hapur)." (S XIV - 42)

Ata që All-llahut ia imputojnë pjesëmarrësin nuk kanë besuar në Ditën e gjykimit dhe e kanë konsideruar si gjë të pabesuar. Një ditë Abu ibn Khalaf para të Dërguarit i nxorri ca eshtra të kalbura dhe i shtrydhi me dorën e vetë, duke thënë:

„...Kush i ngjall eshtrat duke qenë ata të kalbur?" (S XXXVI-78)

Në përgjigje, All-llahu tha se ai ka harruar ardhjen e vetë në botë:

„Thuaj:"I ngjall Ai që krijoi për herë të parë, e Ai është i dijshëm për krijim. (S XXXVI-79)

Ai, gjithashtu, ka thënë:
„A nuk është i fuqishëm Ai, që krijoi qiejt e tokën, të krijojë njerëz sikundër që i krijoi ata? Po, Ai është Krijuesi, i Dijshmi." (S X~~XVI-81)

Për njerëzit që janë besimtarë, ose të pa fe, edhe në përshkrimin e asaj që do t'u jipet të pafeve në xhehennem, kurse besimtarëve në xhennet, thotë:

,E përsa i përket atij që ka tepruar Dhe i dha përparësi jetës së kësaj bote Xhehenemi do të jetë vendi i tij

E kush iu frikësua paraqitjes para Zotit të vet dhe ndaloi veten prej epsheve, Xhenneti është vendi i tij." (S LXXIX-37,38,39,40,41)
     
„Kush bën vepra të këqia do të dënohet e kush bën vepra të mira-qoftë mashkull apo femër, e është besimtar, do të shkojë në xhehenet". ( S XL -40 )

Kur'ani qartë i konfirmon vështirsitë e Kijametit dhe ashpërsinë e dënimeve, ashtu që njerëzit janë të obliguar ti frigohen All-llahut dhe të bëjnë vepra të mira.

„O ju njerëz, ruanu dënimit nga Zoti juaj, sepse dridhja pranë katastrofës së kijametit është një llahtari e madhe.

Atë ditë, kur ta përjetoni atë, secila gjidhënëse braktis atë që ka për gjini dhe secila shtatzënë e hedh koke barrën e vet, ndërsa njerëzit duken të dehur, po ata nuk janë të dehur, por dënimi i All-llahut është i ashpër" (S XXII-1,2)

„E kur të vijë ushtima (krisma e kijametit) Atë ditë njeriu ikën prej vëllait të vet, Prej nënës dhe prej babait të vet, Prej gruas dhe prej fëmijëve të vet Atë ditë secilit i mjafton çështja e vet."

“Ditën kur çdo njeri e gjen pranë vete atë që veproi mirë ose keq, e për ate të keqe që e bëri, do të dëshirojë që në mes tij dhe në mes të asaj të jetë një distancë (e mos të shohe)..." (S III-30)

Qindra ajete tjera e shpjegojnë çështjen e Kthimit dhe të Kijametit. Nëqoftëse këto ajete shiqohen me vëmendje, ajo do ta ndërrojë sjelljen e njeriut në këtë botë, në atë masë, sa që ai më nuk do të ndërmarrë asgjë, pa e vlerësuar dhe do ti frikësohet All-llahut. Ai për jetën e vetë të ardhshme do të përgatitet në këtë botë, e cila është një lloj ferme. Muslimanët me zemër të pastër, pa frikë nga bota tjetër, me vëmendje do ti masin fjalët dhe veprat e veta, edhe mendimet, do të mbeten natën të zgjuar, të dhënun faljes, duke iu lutur me përulje All-llahut. Ata nuk do të bëjnë vepra që dëshiron kënaqësia e tyre dhe do ti kalojnë ditët dhe netët se si ta përparojnë veten dhe shoqërinë. Sa'sa'ah ibn Suhani ka thënë: „Kam qenë në xhami në kufa për lutjen e mëngjesit. Hazreti Aliu (a.s.) lutej së bashku me ne dhe, pas selamit u ul, me fytyrë të këthyer nga kibla (qibla i okupuar me mendime për All-llahun (dhikr), duke mos shiquar as majtas, as djathtas prej vehtes, deri sa nuk agoi dielli. Atëherë u kthye nga ne dhe tha:"Në kohën e të dashurit, i Dërguari i All-llahut (s.a.) ka pasur njerëz që kan qenë të zënë me ruku dhe sexhde tërë natën deri në mëngjes, e kur agonte dita, ata ishin me flokë të prishur dhe të mbuluar me pluhur, kurse ballët e tyre ishin me shenja nga sexhdeja. Kur u binte në mend vdekja, sikur drurët të rrahur prej erës, i kaplonte shqetësimi shpirtëror, qanin, duke i lagur rrobet me lot. Atëherë Hazreti Aliu u çua, por tha: ,Dukeshin sikur ata që jetojnë në harresë".

Një ditë, pas faljes së namazit të mëngjesit në xhami, i Dërguari i Islamit e pa një djalosh me emër Haritha-si po kotet, u zverdh, u bë i lodhur, kurse sytë i kishte të ndezura flakë. I Dërguari e pyeti se si është. U përgjegj: ,Në gjendje të saktësisë. ,I Dërguari u habit me përgjegjen dhe tha: „Çdo saktësi e ka realitetin e vetë. Çfarë është realiteti i saktësisë tënde".

Ai tha: „O i dërguar! Saktësia ime mu më ka demoralizuar, e vjedh ditën prej syve të mi dhe më bën të nxehtë dhe të egjët midis ditës. Po e injoroj këtë botë dhe puna qëndron aty. Tani sikur po shoh se po vjen Dita e Kijametit dhe njerëzit po vijnë për të dhënë llogari. Edhe unë jam në mesin e tyre dhe mund të shoh se një grup kënaqet në mirësitë e xhennetit, rrijnë në trojet xhennetore dhe bisedojnë njëri me tjetrin. Dhe po shoh grupin tjetër se si po e dënojnë në zjarr; piskamat e tyre për ndihmë dhe mbrojtje janë të zëshme dhe po më duket se sikur në këtë moment kërsitja e flakës së xhehennemit po tingëllon në veshët e mia. „I Dërguari u tha përcjellësve të vetë: „Ai është rob, zemrën e të cilit All-llahu e ka mbushur me besim të shkëlqyeshëm." Pastaj i tha djaloshit: „Ke kujdesë gjendja e tillë mos të të lëshojë". Djaloshi tha: „O i Dërguari! Lute All-llahun që të bëhem martir për shërbimin tënd". I Dërguari lutej për martirizmin e tij dhe nuk kaloi shumë kohë, kurse ai fitoi lavdi në njërën prej luftërave, bashk me të tjerët.




LEKSIONI I TRIDHJETË
Pas vdekjes


Vdekja

Ai që nuk do të vdes kurrë dhe nuk do të lind është All-llahu. Neve, robët, një ditë definitivisht do ta lëshojmë këtë botë. Perëndimi i diellit çdo ditë është metaforë poetike për shkuarjen tonë. Sa bukur është kur të ballafaqohemi me ditën e re, mu sikur dielli, të shkëplqyeshëm dhe të ndritshëm për horizontin e Ngjalljes. Për perëndimin e diellit është me rëndësi sa është i pashmangshëm; vdekja është realitet të cilin, deshtëm ose nuk deshtëm ne, pa tjetër do të ndodhë.

Ajo për të cilën duhet të mendojmë, është se çka do të ndodhë me ne pas vdekjes`? A do të bëhemi asgjë? A do të mbarojë jeta e çdokujt në vdekje? Ose do të ,mbetemi", dhe, nëqoftëse është ashtu, kujt do t'i përngjajë „mbetja" e jonë?

Ata që nuk i besojnë Zotit, vdekjen e konsiderojnë si shkatërrim të njeriut dhe jetën, të kufizuar vetëm në një, dy ditë. Thonë se jeta e çdokujt është afatshkurtë. Por, ata që mbështeten në njohjen janë kundështarëve të vërtetë të këtij mendimi, ata thonë se njeriu është i pavdekshëm dhe se vdekja është vetëm shkallë që çon kah purgatori dhe Ngjallja, kah vendi i pushimit të përhershëm.


Purgatori (Barzakh)

,Sipas ajeteve të qarta të Kur'anit dhe të shumë hadiseve të udhëheqësve islam, vdekja nuk është zhdukje e njeriut. Shpirti i njeriut, pas vdekjes, mbetet dhe kalon bekimin ose agoninë, deri në shqetësimet e Kijametit. Koha pas vdekjes deri te dita e Kijametit quhet Barzakh. Jetqa e Barzakhut është ekzistim i vërtetë, jo imagjinar ose iluzor.

All-llahu thotë:
“Kursesi të mos mendoni se janë të vdekur ata që ranë dëshmorë në rrugën e All-llahut. Përkundrazi, ata janë të gjallë duke u ushqyer te Zoti i tyre. Janë të gëzuar me atë që u dha All-llahu nga të mirat e Tij, dhe atyre që kanë mbetur ende pa iu bashkuar rradhëve të tyre, u marrin sihariq se për ta nuk ka as frikë dhe as që kanë pse të brengosen". (S III-169, 170)

Është e qartë se, nëqoftëse jeta nuk do të ishte e vërtetë, shprehja „të gjallë dhe në bollëk te sunduesi i vet" kishte me qenë pa rëndësi.

E ngjashme është edhe në rastin e njeriut prej Jasinit (YaSin), besimtarit që këshillonte popullin e vet që ta ndjekin të Dërguarin Isain (Isa), por njerëzit nuk e dëgjuan dhe e vranë.

Kur'ani thotë:
„Atij i është thënë: „Hyn në xhennet!" e ai tha: „Ah, sikur të dinte populli im, për çka më fali Zoti dhe më bëri prej të nderuarve!" (S XXXVI - 26, 27)

Është i qartë kuptimi i „Xhennetit" në këtë ajet purgatori Barzakh, në të cilin besimtarët e kanë mirë në kohën prej çastit të vdekjes, deri te dita e Kijametit.

Kur'ani për të pafetë dhe për ata, që deri në çastin e vdekjes vazhdojnë në mënyrë të papranueshme, thotë: ,E kur ndonjërit prej tyre i vjen vdekja ai thotë: „O Zoti im, më kthe, që të bëj vepra të mira e të kompenzoj atë që lëshova..." (S XXIII - 99,100)

Por, lutja e tyre është e papranueshme dhe ashtu u është thënë.
„Kurrsesi, (kthim nuk ka) e kjo është fjalë që e thotë ai, e ata para tyre kanë një perde, (disonancë periodike) deri në ditën kur ringjallen." (S XXIII - 100)

Këtu është tregimi i vërtetë për atë. Tollovia e luftës në Bëdër (badr) sa u pat qetësuar dhe armiku pat ikur. Mbetën të vdekurit.

Ca pre të pafeve i patën hedhë në bunar. I Dërguari erdhi në rënzë të bunarit dhe u tha të vdekurve: „O, ju të pa fe! Ju ishit bashkfajtorë të Djallit. Të Dërguarin e All-llahut e dëbuat nga shtëpia e tij dhe u bashkuat në luftë të përbashkët kundër tij. Tani po shoh se qenka realizuar premtimi i Zotit tim. A po shihni edhe ju se është realizuar premtimi i Zotit juaj?"
Të dëgjuarit këto fjalë, Umari tha: „O i Dërguar, si mund t'u flesësh atyre që më nuk janë asgjë përveç trupa pa shiprtë?" „Mjaftë" - tha i Dërguari. ,Betohem me All-llahun se ti nuk mund të dëgjosh më mirë se ata. Posa u çova dhe u largova prej tyre, melekët mundimtar erdhën dhe filluan t'i rrahin me thupra hekuri."

Amir al-Muminim Aliu (a.s.) gjithashtu, në mesin e të vdekurve pas luftës në Xhamal (Jamal) e kërkonte trupin e Kab'bi, deri sa ishte i gjallë, ishte i emëruar për gjyqtar në Basra (Basrah) dhe atje ishte gjyqtar deri në fund të Kalifatit të Uthmanit.

Në luftën në Xhamal e vari Kur'nin rreth faqes dhe së bashku me familjen e të Dërguarit dhe pasardhësve të tij shkoi në luftë me imamin dhe u vra. Pasi e gjeti trupin, Imami urdhëroi që ta drejtojnë trupin dhe iu drejtua: „Ka'ab po shoh se u realizua premtimi i Zotit. A po e sheh edhe ti, gjithashtu se u realizua?" Pastaj undhëroi që trupi të shtrihet; pastaj të njëjtën gë e bëri edhe me trupin e Talhahut (Talhah). Dikush për këtë pyeti: „Çka është qëllimi i kësaj? Ata nuk mund t'i dëgjojnë fjalët e tua."

Betohem me All-llahun" - tha - „se që të dy po i dëgjojnë fjalët e mia sikur që i dëgonin të vdekurit fjalët e të Dërguarit në Bedr".

Gjithashtu, Habbah al-Arni ka thënë: „,Shkova në Wedi asSalam me Amir Almuminin Aliun (a.s.). I pari që u çua më dukej sikur fliste me njerëz. Unë gjithashtu u çova, por u lodha dhe u ula, por edhe më tutje isha i lodhur. U çova dhe prap u ula. Ende isha i lodhur e u çova të marr gunën dhe e pyeta Aliun a do të më lejojë që ta shtrijë gunën që ai të ulet pak. I thash se kam frikë se do të jetë i lodhur prej aq shumë qëndrimi në këmbë."

„O Habbah"- tha ai - „qëndrimi në këmbë nuk po më krijon jokomoditet, sepse po bisedoj më të vdekurit".
„A janë ata kësi?" - e pyeta.
„Po, po të ishte hjekur perdeja nga sytë e tu kishe parë grumbuj të vdekurish që rrinë dhe bisedojnë njëri me tjetrin".
„A janë ata trupa, apo shpirtëra?" - e pyeta.
„Shpirtëra. Besimtarët në të gjitha anët e botës nuk vdesin derisa urdhëri nuk mbërrin tek ata. Në Wadi as-Salam gjithkund janë dhomat e kopshteve të Xhennetit, dhe qiejt më të lartë ku janë mbledhur shpirtërat e besimtarëve prej së largu dhe prej afër".


Hulumtimi i pasvdekjes

Prej shumë ajeteve mund të shihet se shpirti me trupin ka shumë raport specifik në varr, megjithëse natyra e këtij raponti është e qartë.

Imami i gjashtë, Xhafar as-Sadek (a.s.) ka thënë: „Ata që e injorojnë hulumtimin e pasvdekjes, nuk janë të sektës sonë (shiit). Kur i vdekuri të shtrihet në varr, paraqiten melekët e hulumtimeve dhe e pyesin për dinin (din) e tij, për besimet e tijë dhe për veprat e tij. nëse i vdekuri ka besuar dhe ka bërë vepra të mira, u bashkangjitet besimarëve; nëqoftëse nuk është, u bashkangjitet atyre të pa fe dhe keqbërësve. Dhe secili, periudhën e purgatorit (Berzakh) deri në ditën e Kijametit, do ta kalojë në grupin e vet.

Dhaykh Saduq - mëshira e All-llahut le të jetë me te - shkruan në Risalah al-I’tiqadat-in e vet: „Sipas mendimit tonë, hulumtimi i pasvdekjes, është vërtetë që ai që përgjigjet sinqerisht do ta fitojë bekimin dhe komoditetin qysh në varr, kurse në botën tjetër në Xhennet. Ai që nuk do të mund të përgjigjet sinqerisht do të ndiej mundim në varr, kurse në Ditën e Kijametit do të shkojë në Zjarr".

Imami i katërt (a.s.) praktikonte t'i këshillojë njerëzit çdo të premte në xhaminë e të Dërguarit (a.s.), duke thënë: „O njerëz! Duajeni më tepër përmbajtjen dhe pastërtinë. Do fi këtheheni All-llahut: Secili që këtu ka punuar mirë, atje do të avansohet kurse çdo personi që ka bërë vepra jo të ndershme dhe dëshiron që ndërmjet tij të ketë distancë të madhe, All-llahu do t’i mbjell frikën prej mundimit.

Vaj medet, djemt e Ademit! çfarë pakujdesie. Por ata nuk janë të pakujdesshëm. Vdekja është më e shpejtë se çdo gjë që tenton ta tejkalojë dhe do t'u përbijë juve. E kur t'u gjejë juve, do të jetë ashtu sikur që është thënë kur juve t'u tejkalojë, dhe meleku i vdekjes do ta merr prej jush shpirtin e juaj dhe ju do të mbetemi vetë në dhomë (varr), e meleku i hulumtimeve do të vijë për pyetje dhe hulumtim të rëndë.

Pyetja e parë do të jetë për Zotin e juaj të cilit i luteni dhe për të Dërguarin e juaj, që ka qenë i dërguar juve, dhe për fenë e juve (din) që e keni ndjekur, dhe për librin të cilit i keni besuar dhe të cilin e keni lexuar, edhe për Imamët e juaj, vilajetin (walayat) e të cilëve e keni pranuar dhe urdhërat e të cilëve i keni zbatuar. Pastaj do të pyet për reduktimin e jetës së juaj, cilës rrugë keni shkuar, edhe për pasurinë e juaj, a keni disponuar me te dhe si e keni harxhuar. Për këtë arësye, jeni të kujdesshëm, dhe pas pyetjeve t’i keni përgjigjet e gatshme.

Nëse keni fe, nëse jeni të ndershëm, e njihni veten mirë dhe i ndjekni udhëheqësit e vërtetë; dhe jeni mik i miqëve të All-llahut,

All-llahu do të bëjë që gjuha e juaj të flet të vërtetën dhe do të ju sjellë lajme të mira për xhennetin dhe për lumturinë e juaj. Melekët do të vinë para jush me dhurata dhe oferta. Në të kundërtën, gjuha e juaj do të belbëzojë dhe pas pyetjeve nuk do të përgjigjëni, e Ai do të plotësojë premtimin për zjarrin, kurse Melekët do t'i bëjnë vuajtjet dhe zbavitjen me ujë valë dhe me zjarr."


Mundimi i pasvdekjes

Pozita e njeriut në Purgator (Barzakh) është afërsisht e lidhur me veprën e tij në këtë botë. Për ata që janë me shpirt të pastër, Barzakh do të jetë shembull i xhennetit, dhe ata veprat e veta do t'i shohin të vizatuara në bukuri dhe të këndshme për sy. Hazreti Imam Hasan Askari (a.s.) ka thënë: „Kur besimtari vdes, gjashtë persona të rinjë e të mahnitshëm do të shpejtojnë me të në varr, njëra më e bukur dhe me erë më të bukur se tjetra. Ato do të qëndrojnë njëra nga e majta, njëra nga e djathta, njëra para dhe njëra pas, njëra mbi dhe njëra përfundi tij. Më e bukura do të pyet: „Kush jeni ju të gjithë?". Ajo nga ana e djathtë do të përgjigjet: „Unë jam lutja", nga ana e majtë: „Unë jam zekati". Ajo që qëndron përpara do të përgjigjet: „Unë jam agjërimi", ajo pas: „Unë jam haxhi dhe umra". Ajo te këmbët e tij do të thotë: „Unë jam mirësia që ua ka bërë vëllezërve të vet". Atëherë të gjitha së bashku do ta pyesin personin më të bukur: „Ti e vetmuar, që je më e përsosura, kush je ti?". „Unë jam vilajeti" - do të përgjigjet „dhe dashuria e Muhammedit (a.s.)".

Sidoqoftë, mbi ata që e kanë fëlliqur sipërfaqen e tokës me mosbesim, me papastërti dhe me vepra që nuk i kanë hije njeriut, do të bie dhuna dhe terri kur të hyjnë në varr dhe meleku mundimtar i tyre do t'u sjellë vuajtje. I Dërguari I Islamit (a.s. ) ka qenë në funeralet e varrimit të njërit prej Ansarëve; e kur ai është varrosur, Ai është ulur mbi varrin, e ka ulur kokën duke thënë: „O All-llah, kërkoj strehim prej vuajtjeve të pasvdekjes".

Hulumtimi i pasvdekjes dhe vuajtja e pasvdekjes nuk është thënë të jenë të dukshëm me syrin fizik. Fuqia me të cilën të Dërguarit. imamët, të pastër dhe të drejtë kanë folur, është e mjaftueshme dhe patjetër duhet pranuar. Mulla Muhsin Fayz thotë: „Ato sy (fizike) nuk janë adekuate për të parë se çka po ndodh në botën e Malakutit (Malakut) e çfarë po ndodh në botën tjetër, edhe në Barzakh është çështja e Malakutit. A nuk kanë besuar shoqëruesit e të Dërguarit (a.s.) në zbritjen e Xhebrailit, edhe pse nuk e kanë parë? Për këtë shkak, gjithashtu, vuajtja e pasvdekjes është çështje e Malakutit, dhe nëse ka nevojë për ta parë, duhet tjetër shqisë, të cilën nuk e ka askush, përpos të dërguarve të valive (wali) të All-llahut."


Përkujtimi i vdekjes

Ca individë i ikin përkujtimit të vdekjes dhe nuk e lodliin trurin me ate. Kjo është sikur ta kenë pirë ujin e pavdekshmërisë dhe mendojnë të mbeten përgjithmonë në këtë botë. Këta njerëz janë të dehur prej verës së neglizhencës. Sepse ata dinë, por nuk pranojnë se i vetmi i përhershëm dhe që nuk do të vdes është All-llahu. Si rezultat i neglizhencës së vet ndaj vdekjes, ata jetën do ta kalojnë pa qëllime. Ata nuk mendojnë që ta ndërrojnë veten; koha e tyre kalon sikur akrepët e orës, duke e sjellur rotull dhe shpesh herë do të jetë e fëlliqur me mëkate të tmerrshme. Nuk ka shumë difererencë ndërmjet jetës së tyre dhe jetës së kafshëve. Mënyra e sjelljes së tyre është plotësisht e kundërt me sjelljen e të zgjedhurve prej All-llahut. I Dërguari i Islamit (a.s.) ka thënë:

“Kujtojeni vdekjen shumë shpesh, që ajo të ju pastrojë prej mëkateve dhe që të dobësohet terhjeqshmëria kah bota që nuk është në përmirësirnin e shpirtit. Nga ana tjetër, ekzistojnë tjerë që shumë mendojnë për vdekjen, duke i përcjellur urdhërat e udhëheqësve fetar - qofshin të bekuar prej All-llahut - e shfrytëzojnë çdo rast në rrugën për Kijamet. Bota e tyre është bota e hyrjes në botën përfundimtare. Hulumtimi i tyre nuk është prej interesit personal dhe prej dëshirave të tyre vetiake. Nga pikëshikimi i tyre bota nuk është aq e vlefshme që t'i përlyejnë duart me urinë dhe me pabesi, që ta arijnë. Ata më me dëshirë janë të angazhuar me punë, me hulumtime dhe me shërbime shoqërisë, në mënyrë që këtë jetë plotësisht ta shfrytëzojnë për jetën pas Kijametit. Ata nuk i frikësohen vdekjes. Shembëlli më i mirë është Ami Al-muminin Ali (a.s.), fjalët e para të të cilit, në momentin kur shpata e armikut fluturoi kah ai që ta mbys, ishin: „Betohem me All-llahun, unë jam i liruar".

Me të vërtetë, shmangja prej dhunës së kësaj bote dhe shkuarja në përjetësinë e botës së përhershme është lehtësim dhe shpëtim, por vetëm për ata që e ndjekin rrugën e Hazreti Aliut (a.s.) kah pastërtia në rrethanat e koklavitura të kësaj jete dhe në mendimet, dhe me faljen e namazit dhe me robërim All-llahut dhe me shërim njerëzimit.

Abu Dharr al-Ghifarri është pyetur: „Pse tmerroheni prej vdekjes?" ,Ju jeni vendosur në këtë botë", u përgjegj ai, „por e keni rrënuar botën e juaj të dytë. Për atë shkak, nuk doni të baheni prej shtëpisë suaj me gërmadha".

I Dërguari i Islamit (a.s.) ka thënë: „A dëshironi ju të gjithë të shkoni në kopshtin e Xhennetit?" „Po", u përgjegjën të gjithë.

„Për ate zvogëloni epshet e juaja, dhe gjithmonë keni në mend vdekjen, sepse përgjithmonë do të jeni të turpëruar para All-llahut".

Duke i kujtuar të afërmit e juaj kur të takohen me vdekjen, shkuarja e herëpashershme ndër varreza dhe deri te varret e besimtarëve, do të rezultojë me kujtimin për vdekjen dhe inkarnacionin.


Kopshti

„E ata, të cilët ju ruajtën (mosbesimit dhe punëve të këqija) janë në xhennete dhe mes burimeve. (u thuhet) Hyni në to, të shpëtuar (prej çdo të keqeje) të siguruar (nga vdekja). Ne kemi hequr prej zemrave të tyre çfarëdo urrejtje, e ata në mbështetëse qëndrojnë ballë për ballë njëri-tjetrit duke qenë të vëllazëruar. Ata aty nuk i godet kurrfarë lodhje dhe nuk do të nxirren kurrë prej tij." (S XV-45, 46, 47, 48)

„Ndërsa të përparimit janë të dalluar (janë në ballë) Ata, pra janë më të afruarit (te Zoti) Janë në xhennetet e begatshme (ata janë) Shumë prej (popujve) të hershëmve E janë pak prej të mëvonshmëve Janë të shtrembër të qindisur me ar. Të mbështetur në to përballë njëri-tjetrit. Atyre u shërbejnë djelmosha të gjithmonshëm. Me gastare, me ibrigë dhe me gota të mbushura plot prej burimit. Prej së cilës pije (verë) as nuk u dhemb koka, as nuk dehen. Edhe pemë prej dëshirës së tyre. Edhe mish shpezësh, cilin ta duan. Dhe (gratë e tyre) janë hyri symëdha. Si të ishin inxhi të rushtura. Shpërblim për atë, që ata punuan". (S LVI-lU-24)

„Me përjashtim të robërve të All-llahut që ishin të sinqertë, Të tillë janë ata që kanë furnizim të dalluar Pemë të llojllojshme, ata janë të nderuar, Në xhennete të begatshme, Të mbështetur në kolltukë me fëtyrë njëri nga tjetri, Atyre u bëhet shërbim me gota (me verë) nga burimi, E bardhë (vera), që ka shije për ata që e pijnë, Prej asaj nuk ka dhembje koke, e as që ata do të dehen nga ajo, E pranë tyre janë (hyritë) symëdhatë me shiqim të përulur". (S XXXVII 40-48)

„I qasen njëri-tjetrit e bisedojnë, Prej tyre njëri flet e thotë: „Unë kam pasur njëfarë miku," thoshte: „A je ti prej atyre që besojnë se kur të jemi vdekur, të jemi bërë dhe me eshtra të kalbur, do të jemi të shpërblyer për vepra?" Ai (besimtari në xhennet) thotë: „A vini ju të shikojmë?" Ai shikon dhe e vëren ate (mikun) në mes të xhehenemit, Ai thotë: Pasha All-llahun, për pak më rrëzove (në xhehenem) edhe mua. Dhe sikur të mos ishte dhuntija e Zotit tim, unë do të isha bashkë me ty në zjarr. Dhe ne nuk do të vdesim më. Përveç asaj vdekjes sonë të parë dhe ne nuk do të dënohemi më!" Vërtetë, ky është ai suksesi i madh, Për një shpërblim të këtillë le të veprojnë vepruesit.” (S XXXVII 50-61)


Adi (Xhehennemi)

Xhehennemi është vendi i të pafeve dhe mëkatarëve. Mundimi dhe dënimi i tyre mund të krahasohet me vuajtjet e kësaj bote. All-llahu na jep fotografinë e këtij tmerri në Kur'an: „Është e vërtetë se ata që mohuan argumentet Tona, do t’i hedhim në zjarr. Sa herë që u digjen lëkurat e tyre, Në ndërrojmë lëkura të tjera që të shijojnë dënimin. All-llahu është i plotëfuqishëm, i drejtë". (S IV-56)

,Këtu janë dy kundërshtarë (grupe kundërshtarësh: besimtarë dhe jobesimtarë) që janë zënë rreth Zotit të tyre, e atyre që nuk besuan, u qet rroba prej zjarri e u hudhet uji i valë mbi kokat e tyre.

Që me atë u shkrihet krejtë çka në barqet e tyre e edhe lëkurat. Për ata janë edhe kamxhikët e hekurt.

Sa herë që përpiqen të dalin prej tij nga vuajtjet e padurueshme, kthehen me dhunë në të përsëri (u thuhet): „Vuane dënimin me djegje!" (S XXIT-19-22)

„Dhe ata, që janë në zjarr, rojes së xhehenemit i thonë: „ Lutnije Zotin tuaj të na e lehtësojë dënimin, bile një ditë!"

Ata u thonë: „A nuk ju patën arritur juve të dërguarit tuaj me argumente të qarta?" Ata përgjigjen: „: Po (na kanë ardhur)!"! ,E pra, lutnu ju vetë, po lutja e jobesimtarëve është asgjë!" (S XL-49, 50)

„E xhehenemi është në pritë (në pusi). Eshtë vendstrehim i arrogantëve. Aty do të mbesin për tërë kohën (pa mbarimi). Aty nuk do të shijojnë freskim, as ndonjë pije. Përveç ujit të valë e kalbërsirë. Si ndëshkim i merituar." (S LXXVIII - 21-26)

„Mjerë për secilin që ofendon e përqesh (njerëzit), Që ka tubuar pasuri dhe që atë e ruan të mos i pakësohet. E mendon se pasuria e tij do ta bëjë të përjetshëm. Jo, të mos mendojë ashtu! Se ai patjetër do të hidhet në Hutame. E çka din ti se ç'është Hutame? Është zjarri i All-llahut i ndezur fort. Që depërton deri në loçtë të zemrës. Ai i mbyll ata, ua zë frymën. Ata janë të lidhur në pranga të njëpasnjëshme". (S CIV)

Amir al-mu'minin. Aliu (a.s.) ka thënë: ,Dijeni se lëkura e juaj e ndieshme nuk mund të përballojë ose të qëndrojë zjarrin e xhehenemit. Qajeni hallin vetëvehtes! Ju që i keni ndi bezdisjet e kësaj botë, dhe që i dini paaftësitë e juaja, dhe që keni parë se kur thera hyn në këmbën e juaj dhe e qelb, dhe guri i ngrohtë i tokës kur është i zjarrtë, ju ndjeni dhembjen. Po si do të jetë atëherë kur do të gjendeni mes dy murreve të zjarrta, kur do të shtriheni nëpër gurë e shoku juaj do të jetë Shejatni. O ju që jeni robër të All-llahut, kujtoeni All-llahun, kujtoeni All-llahun. Derisa jeni mirë, derisa nuk jeni sëmurë, mundohuni të çliroheni prej zjarrit të Xhehenemit. Para se rruga e shpëtimit t'u bëhet e pambërritshme. Lëshohuni rrugës së All-llahut me sy të qartë prej gjumit, me bark të zbrazët (që do të thotë: agjëroni). Hecni rrugës së Tij: Hiqni dorë nga pasuria në rrugën e Tij: shfrytëzoni trupin tuaj për mirëqenien e shpirtit tuaj: bëhuni modest." (Najh al-Balaghah)


Ndërmjetësimi (ash-Shafa-ah)

Njëra nga gjërat e qarta në Kur'an, si dhe në shumë hadise, është ndërmjetësimi. Ndërmjetësimi është aksion me qëllim të faljes së mëkateve të ndonjërit.

Kësi ndërmjetësimi që zhvillohet me pëlqimin e All-llahut në rastin e disa mëkateve dhe mëkatarëve, bazohet në mëshirën e madhe dhe dashamirësisë së thellë të All-llahut, dhe është pasojë e shpresës së besimtarit. Nëqoftëse dikush beson dhe meriton falje dhe amnestim, dhe nuk rrëshqet përsëri nga kjo pozitë më të lartë, edhe pse njeriu nuk ështyë në gjendje të pendohet në këtë botë, All-llahu do t'u dhurojë një nga faljet e bekuara të Veta me anë të ndërmjetësimit.

Në ditën e ahiretit, të Dërguarit, i Dërguari i Islamit dhe Imamët e ndershëm - AIl-llahu i bekoftë të gjithë dhe u dhaftë paqë - me lejen e All-llahut, do të ndërmjetësojnë tek Ai në lidhje me ca mëkate. Natyrisht, mëkatet e disa njerëzve do të jenë aq serioze sa që ata nuk mund të meritojnë ndërmjetësim deri sa të mos ballafaqohen me mundimin. Por disa mëkate janë të atilla sa që plotësisht do të hiqen me anë të ndërmjetësimit. Ky hadis thotë: „Ndërmjetësimi ynë, ndërmjetësimi i Familjes së të Dërguarit nuk është fati i atyre të cilët lutjen e konsiderojnë të pavlefshme".