Arti:
Në kuptimin më të gjerë, arti është kristalizimi i vlerave arketipore. Ai përbën të kërkuarit dhe të zbuluarit e qendrës brenda dhe përreth nesh. Arti është veprimtari, eksteriorizim, dhe kësisoj varet me përkufizim nga nje dije që e tejkalon dhe i jep atij një rend; veçmas një dijeje të tillë, arti nuk ka përligjje: është dija ajo që përcakton veprimin, manifestimin dhe formën - e jo anasjelltas.


Arti autentik dhe normativ:
Arti autentik dhe normativ priret gjithmonë të kombinojë vëzhgimin inteligjent të natyrës me stilizime fisnike e të thella, në mënyrë që: pikësëpari, t’ia asimilojë veprën modelit të krijuar nga Zoti në natyrë dhe, së dyti, ta ndajë atë nga kontingjenca fizike, duke i dhënë një vulosje shpirti të kulluar dhe sintezë të thelbësores.


Funksioni thelbësor i artit të shenjtë:
Funksioni thelbësor i artit të shenjtë është të shndërrojë Substancën, e cila është si e vetme ashtu edhe e pashterueshme, në botën e aksidencës dhe ta rikthejë vetëdijen aksidenciale te Substanca. Mund të thuhet se arti i shenjtë e zhvendos Qenien drejt botës së ekzistencës, veprimit ose bërjes; apo që ai e zhvendos të Pafundmen drejt botës së të fundmes, apo Esencën tek bota e formave, duke sugjeruar kësisoj një vazhdimësi që vijon nga njëra tek tjetra, një shteg që nis nga aparenca ose aksidenca dhe hapet drejt Substancës ose kumbimeve të saja qiellore.


Funksioni i artit:
Arti ka një funksion që është si magjik, ashtu edhe shpirtëror: magjik sepse bën të pranishëm parime, fuqi si dhe gjëra që i tërheq falë një “magjie bashkëndjerëse”; shpirtëror sepse eksteriorizon të vërteta dhe bukuri në kuadër të brendësimit tonë, kthimit tonë në “mbretërinë e Zotit që ndodhet brenda jush.” Parimi bëhet manifestim në mënyrë që manifestimi të mund të ribëhet Parim, apo që “uni” të mund t’i rikthehet Vetes; ose thjeshtë, që shpirti njerëzor të mundet - përmes dukurish të caktuara - të kontaktojë arketipet qiellore dhe së andejmi arketipin e vet.


Arti përgjithësisht:
Arti është, në përgjithësi, si mjet shprehjeje ashtu edhe asimilimi: shprehje e personalitetit tonë cilësor e jo arbitrar e kaotik, dhe asimilim i arketipeve të projektuara kështu. Kësisoj, ai përbën një lëvizje nga vetja jonë tek vetja jonë, apo nga Vetja imanente tek Qenia transhendente, dhe anasjelltas. Një “vete jonë” empirike e kulluar nuk do të thotë asgjë, pasi të gjitha vlerat i kanë rrënjët tek Absolutja.


Misioni i Artit:
Heqja e lëvozhgave për të zbuluar bërthamat; distilimi i materialeve gjersa të nxirren esencat. Fisnikëria nuk është tjetër veçse një prirje e natyrshme për këtë alkimi - në të gjitha rrafshet.


Konceptimi modern i artit:
Konceptimi modern i artit është i rremë në atë që ai vë përfytyrimin krijues - ose thjesht impulsin për të krijuar - në vendin e formës cilësore; ose në atë që një vlerësim subjektiv dhe hamendësues i zë vendin një vlerësimi objektiv dhe shpirtëror. Të bësh këtë do të thotë të zëvendësosh me talent - qoftë real apo iluzor - atë zotësi dhe mjeshtëri që duhet përfshirë patjetër në përkufizimin e artit, thua se talenti mund të ketë kuptim i shkëputur nga konstantet normative që janë kriteret e tij.


Arti i përsosur:
Arti i përsosur mund të njihet nëpërmjet tre kritereve kryesore: fisnikërisë së përmbajtjes - që përbën një kusht shpirtëtor veçmas kujt arti s’ka të drejtë të ekzistojë; pastaj përpikmërisë së simbolizmit ose të paktën, në rastin e veprave profane të artit, harmonisë së kompozimit; dhe së fundi pastërtisë së stilit ose elegancës së linjës dhe ngjyrës. Me anë të këtyre kritereve mund të shquajmë cilësitë dhe të metat e cilësdo vepre arti, qoftë ky i shenjtë apo jo.


Arti piktorial - figurativ dhe dekorativ:
Në kuptimin më të gjerë, arti piktorial, me të cilin nëkuptojmë animacionin e syprinave nëpërmjet ngjyrave, qoftë me piktura të mirëfillta, vizatime, gdhendje apo qëndistari implikon në thelb dy përmasa apo modalitete: figurativen dhe dekorativen, ku që të dyja shfaqen me raste në artin e veshjeve të indianëve si dhe në dekorimin e tendave të tyre. Modaliteti i parë ekzekutohet nga burrat, i dyti nga gratë, çka është mjaft kuptimplotë: efektivisht, arti figurativ i referohet të përcaktuarës - ose qendrores në njëfarë kuptimi - kurse arti dekorativ të papërcaktuarës dhe të gjerësishmes apo gjithmundësisë; dhe kjo në mënyrë të pavarur nga kuptimet e veçanta që mund të kenë vizatimet dekorative apo motivet gjeometrike. Ose sërish: arti figurativ shpreh përmbajtjen e vetëdijes sonë, kurse dekorativi substancën tonë; kështu, burri përfaqëson nje ide kurse gruaja mishëron një mënyrë të qenuri, një materia ekzistenciale në të cilën ideja mund të fiksohet dhe zgjerohet; kjo është ndërplotësueshmëria midis së Vërtetës dhe Virtytit.


Qëllimi i Artit:
Qëllimi i artit nuk është a priori të induktojë emocione estetike, por të përçojë, bashkë me to, një mesazh pak a shumë të drejtpërdrejtë shpirtëror, dhe kësisoj sugjerimet që burojnë nga dhe rishpiejnë tek e vërteta çliruese.


Arsyeja e qenies së artit:
Arsyeja e qenies së artit - si a fortiori e udhëve shpirtërore - është kalimi nga aksidentaliteti tek substanca, ose nga bota e lëvozhgave tek ajo e arketipeve.


Arti i shenjtë:
Arti i shenjtë është forma e Mbiformales, imazhi i së Pakrijuarës, gjuha e Heshtjes. Arti i shenjtë është Qielli i zbritur në tokë, para se të jetë toka në ngjitje drejt Qiellit. Arti i shenjtë ... përcjell jo vetëm të vërteta abstrakte që përçohen nga simbolizmi, por gjithashtu - pikërisht nëpërmjet bukurisë së tij - kundërmimet njëherësh rigjallëruese dhe paqëtuese të Dashurisë Hyjnore.
Një art është i shenjtë, jo përmes qëllimit personal të artistit, por përmbajtjes, simbolizmit dhe stilit të tij, pra përmes elementesh objektive. Për nga përmbajtja: subjekti i përfaqësuar duhet të jetë siç u tha ose kur ndjek një model kanonik ose në një kuptim më të gjerë; por gjithmonë i përcaktuar kanonikisht. Për nga simbolizmi: personazhi i shenjtë, ose simboli antropomorfik, duhet veshur ose stolisur në një mënyrë të caktuar e jo ndryshe dhe mund të bëjë gjeste të caktuara por jo të tjera. Për nga stili: imazhi duhet të shprehet në një gjuhë hieratike të posaçme formale e jo në ndonjë stil të huaj apo të përfytyruar. Shkurt, imazhi duhet të jetë i shenjtë në përmbajtje, simbolik në detaj dhe hieratik në trajtim; përndryshe do t’i mungojë e vërteta shpirtërore, cilësia liturgjike dhe - për më tepër - karakteri sakral. Me çmimin e humbjes së të drejtës për të ekzistuar, arti nuk ka të drejtë t’i shkelë këto rregulla dhe as që i leverdis diçka e tillë, pasi këto kufizime në pamje të parë i dhurojnë, me anë të së vërtetës intelektuale dhe estetike, cilësitë e thellësisë dhe fuqisë, të cilat artisti individual ka shanse fare të pakta t’i nxjerrë nga vetja.
Një art që nuk shpreh të pandryshueshmen dhe s’don të jetë vetë i pandryshueshëm nuk është art i shenjtë.


Arti i shenjtë/profan:
Arti i shenjtë është i bërë si mjet për pranitë shpirtërore, ai është i bërë njëkohësisht për Zotin, engjëjt dhe njeriun; arti profan nga ana tjetër ekziston vetëm për njeriun dhe nga vetë ky fakt e tradhëton atë.
Arti i shenjtë e ndihmon njeriun të gjejë qendrën e tij, atë bërthamë natyra e së cilës është dashuria për Zotin.


Detyra e vetme e artit:
Nuk është detyra e vetme e artit që të zbresë drejt njerëzve të thjeshtë; ai duhet t’i mbetet besnik të vërtetës së brendësishme në mënyrë që t’i lejojë njerëzit të ngjiten drejt saj.

Vlera mbinatyrore e artit:
Vlera mbinatyrore e artit të shenjtë buron nga fakti se ai përçon dhe komunikon një inteligjencë që i mungon kolektivitetit. Sikurse natyra e virgjër, ai zotëron një cilësi dhe funksion inteligjence të cilën e shpalos nëpërmjet bukurisë, sepse në thelb ai i përket rendit formal; arti i shenjtë është forma e Mbiformales, imazhi i së Pakrijuarës, gjuha e Heshtjes.


Arti / Bukuria:
Sigurisht arti i përket me përkufizim rendit formal, dhe kush thotë përsosje forme thotë bukuri; pretendimi se arti nuk ka të bëjë fare me bukurinë, me pretekstin se qëllimi i tij imediat është shpirtëror, është po aq i rremë sa edhe pohimi i kundërt: se bukuria është qëllimi i vetëm i veprës artistike. Në thelb, bukuria nënkupton një mbajtës dhe një përmbajtje: sa i përket mbajtësit, ai përfaqësohet nga konformiteti ndaj ligjeve të harmonisë, ose rregullsisë së strukturës, ndërsa përmbajtja është shpalosje e “Qenies” apo e “Dijes” ose prapë e “Lumtunisë” (Beatitude) - çka na rikthen tek aspekti i trefishtë i Atmas - apo më saktë te një kombinim i larmishëm i tre elementeve; për më tepër, janë pikërisht këto përmbajtje ato që e përcaktojnë a priori mbajtësin.


"Art për hir të artit":
Gabimi në tezën “arti për hir të artit” qëndron në të vërtetë tek supozimi se këto janë relativitete që kanë përligjjen e tyre të mjaftueshme brenda vetes, në natyrën e tyre relative, dhe se për pasojë ekzistojnë kritere vlere që i janë inaksesibël inteligjencës së kulluar dhe të huaja së vërtetës objektive. Ky gabim përfshin heqjen e përparësisë së shpirtit dhe zëvendësimin e tij ose nga instikti ose nga shija, pra nga kritere që janë ose krejtësisht subjektive ose arbitrare. Kemi parë tashmë se përkufizimi, ligjet dhe kriteret e artit nuk mund të nxirren nga vetë arti, pra nga kompetenca e artistit si i tillë; themelet e artit qëndrojnë tek shpirti, tek dituria metafizike dhe mistike, jo tek vetëm njohja e zanatit dhe as tek gjenialiteti, sepse ky mund të jetë çfarëdo. Me fjalë të tjera, parimet e brendësishme të artit i nënshtrohen në thelb parimeve të brendësishme të një rendi më të lartë.


Artisti / Mistiku:
Eksteriorizimit krijues, që vazhdon nga qendra drejt periferisë, i përgjigjet një brendësim iniciues ose mistik, që vazhdon në kahjen e kundërt duke patur si parafigurim psikologjik virtytin. Në të vërtetë, virtyti priret nga aksidencialja drejt substanciales ose nga forma kontingjente drejt arketipit, “idesë”, thelbi i të cilës është E Mira Sovrane, Agathoni. E njëjta vlen për artin, qëllimi i të cilit është shndërrimi i arketipit në kontingjencë; dhe ky është “realizëm” i vërtetë, ngase realja qëndron mbi ne, e jo nën ne - siç ua ka ënda modernistëve. Vetkuptohet që shprehja artistike s’është asgjë më tepër se parafigurimi i alkimisë shpirtërore, lënda e të cilës është shpirti dhe e cila realizon - për së brendmi dhe në mënyrë themelore - atë që arti demonstron dhe premton në nivelin e perceptimeve dhe emocioneve imediate. Artisti sjell Hyjnoren në botë; mistiku e riintegron botën - shpirtin e tij - tek Hyjnorja; gjithmonë me ndihmën e Qiellit, sepse “pa Mua nuk mund të bëni asgjë.”